Πλαστικό ή καλλυντικό από υπολείμματα καφέ espresso, υποκατάστατο πλαστικού από φλούδες μπανάνας, συσκευασίες γιαουρτιού ή ακόμη και από κουτιά πίτσας, ζωοτροφές με πρωτεΐνη από σκουλήκια που “τρέφονται” με απόβλητα φρούτων, λαχανικών αλλά και… μπίρας. Πρόκειται για μερικές –ακόμη και ελληνικής προέλευσης– «πράσινες» ιδέες που επιχειρούν να αξιοποιήσουν τόνους χαμένων τροφίμων ή πλαστικών, επανασυστήνοντας στην αγορά προϊόντα φτιαγμένα από τα πιο… περίεργα συστατικά.
«Εχουμε πελάτες που φτιάχνουν ζωοτροφές με κύρια πρωτεΐνη, την πρωτεΐνη από τα έντομα που εμείς παράγουμε», λέει στην «Κ» ο Φώτης Φωτιάδης, συνιδρυτής και CEO της Better Origin. Η εταιρεία, μέσα από δική της μονάδα, μετατρέπει τα απόβλητα φρούτων και λαχανικών σε ζωοτροφή για κατοικίδια (σκύλους, γάτες), κοτόπουλα αλλά και ψάρια. «Κλειδί» για αυτή τη διαδικασία είναι τα σκουλήκια, γνωστά ως black soldier fly, που καταναλώνουν τα απόβλητα και τα μετατρέπουν σε πρωτεΐνη και λίπος. «Ενώ παλαιότερα με το σκουλήκι θα ταΐζαμε τις κότες, τώρα τα επεξεργαζόμαστε, παράγουμε πρωτεΐνη και λίπος σε μια άλλη μορφή και τα παρέχουμε σε εταιρείες που παράγουν ζωοτροφές», προσθέτει.
Ανάμεσα σε αυτές είναι η βρετανική Tuggs, η Yora αλλά και η Grub Club Pets. Οπως έχει εξηγήσει, περίπου το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως σπαταλάται, γι’ αυτό και κρίνεται απαραίτητη η αξιοποίηση του όγκου των αποβλήτων που πετιούνται, όχι μόνο για την παραγωγή π.χ. λιπασμάτων, αλλά και τροφών. Η εταιρεία «δένει» τα απόβλητα τροφίμων από τα σούπερ μάρκετ με απόβλητα μπίρας, ειδικότερα με τη μαγιά. «Εχει υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης και βοηθάει στην αποτελεσματικότητα του μείγματος».
Και αυτό την ώρα που, σύμφωνα με στοιχεία του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον, τα νοικοκυριά σπαταλούν τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο γεύματα την ημέρα, δηλαδή κατά μέσον όρο κάθε άτομο σπαταλά 79 κιλά τροφής ετησίως. Η startup έχει αρχίσει να αναζητά χρηματοδότηση καθώς κατασκευάζει στην Αγγλία ένα εργοστάσιο πολλαπλάσιας χωρητικότητας που θα μετατρέπει 30.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο σε πρωτεΐνη.
Στο μεταξύ, τον κώδωνα του κινδύνου έχουν κρούσει διεθνείς οργανισμοί, όπως ο OOΣΑ, προειδοποιώντας πως η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών αποβλήτων αναμένεται σχεδόν να τριπλασιαστεί μέχρι το 2060. Επιπλέον, περίπου τα μισά από αυτά θα καταλήξουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ μόλις το ένα πέμπτο τελικά θα ανακυκλωθεί.
Ετσι, στη «μάχη» της επαναχρησιμοποίησης οργανικών υλών, που χάνονται καθημερινά, όπως συμβαίνει με τα υπολείμματα καφέ espresso, μπαίνουν νεοφυείς επιχειρήσεις για να βάλουν ένα «στοπ» στην κακή χρήση του πλαστικού.
«Υπάρχει μία τάση στην ευρωπαϊκή αγορά, που ξεκίνησε από τις σκανδιναβικές χώρες, να χρησιμοποιούνται οργανικές πρώτες ύλες στον κλάδο της συσκευασίας. Οσες δηλαδή προηγουμένως ήταν απόβλητα π.χ. υπολείμματα καφέ, ξύλο, χαρτί κ.λπ.». δηλώνει στην «Κ» ο Αλέξης Πάντζιαρος, χημικός μηχανικός και συνιδρυτής της νεοφυούς εταιρείας Coffeeco, που αναπτύσσει από υπολείμματα καφέ espresso, κάδους ανακύκλωσης, συσκευασίες αλλά ακόμη και καλλυντικά. Προσφάτως, έκλεισε συνεργασία με τα Πλαστικά Κρήτης για την ανάπτυξη μιας νέας πρώτης ύλης πλαστικού, από πολυπροπυλένιο και υπολείμματα καφέ. Το μείγμα αυτό αποτελείται κατά 15% από καφέ με αποτέλεσμα τη μείωση της χρήσης πετροχημικών. Υστερα, με αυτή την πρώτη ύλη σε συνεργασία με τη Viomess έχει παραγάγει μέχρι στιγμής 100 κάδους ανακύκλωσης 70 λίτρων που έχουν τοποθετηθεί σε χώρους horeca, εκθέσεις κ.λπ.
«Μία από τις τελευταίες ενέργειές μας ήταν να αναπτύξουμε συνεργασία με τα Πλαστικά Θράκης, προκειμένου να εξετάσουμε πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η δική μας πρώτη ύλη σε δικές τους εφαρμογές που χρησιμοποιούνται ήδη στον κλάδο της horeca (καταλύματα, εστίαση)», εξηγεί. Η εταιρεία τεστάρει την πρώτη ύλη πλαστικού από καφέ, σε πλαστικά ποτήρια, σακούλες σκουπιδιών, δίσκους σερβιρίσματος κ.λπ. «Θα δοκιμάσουμε διάφορες εφαρμογές και θα καταλήξουμε σε μία», αναφέρει, προσθέτοντας πως «σκοπός είναι να λανσάρουμε τον ίδιο κωδικό με μειωμένο πλαστικό σε τιμές που κινούνται στα ίδια επίπεδα».
Την ίδια στιγμή, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επενδυτών έχουν βρεθεί και startups του εξωτερικού, που παράγουν ή υποκαθιστούν μέρος του πλαστικού επαναχρησιμοποιώντας απόβλητα που προκαλούν ιδιαίτερη… εντύπωση. Τέτοια είναι η περίπτωση της ισραηλινής UBQ Materials η οποία μετατρέπει μη ανακυκλώσιμα οικιακά απορρίμματα από φλούδες μπανάνας, κουτιά πίτσας αλλά και πάνες μωρών, σε ένα υποκατάστατο πλαστικού, το οποίο μπορεί χρησιμοποιηθεί κατά την κατασκευή προϊόντων καθημερινής χρήσης. Η εταιρεία έχει σηκώσει συνολικά 240 εκατ. δολ., ενώ αντίστοιχη πορεία έχει και η Traceless Materials με έδρα το Αμβούργο, που έχει συγκεντρώσει πάνω από 42 εκατ. δολ. για τα φυτικής προέλευσης –χωρίς πλαστικά– βιοϋλικά της, τα οποία παράγονται από απορρίμματα τροφίμων της αγροτικής παραγωγής.
