Η νέα έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού, σε συνδυασμό με την αναπόφευκτη αύξηση του δημοσιονομικού “λογαριασμού” των μέτρων στήριξης της οικονομίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε αναθεώρηση των βασικών μεγεθών του κρατικού προϋπολογισμού του 2021.

‘Ηδη δια στόματος του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα επιβεβαιώθηκε ότι, το κονδύλι των 7,5 δισ. ευρώ που έχει εγγραφεί για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης αναθεωρείται προς τα πάνω, χωρίς να είναι σίγουρο αυτή τη στιγμή, ποιο θα είναι το τελικό κόστος.

Σύμφωνα και με το ΙΟΒΕ, το αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, λόγω των εξάρσεων του κορωνοϊού και των μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, που περιορίζουν τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, σε συνδυασμό με τη μη προβλεψιμότητα των εξάρσεων, καθώς και την παραμένουσα αβεβαιότητα για το πότε θα αντιμετωπιστεί επαρκώς η υγειονομική κρίση, με σημαντική πρόοδο στον εμβολιασμό και αποτελεσματικότητα αυτής, ανακάλυψη φαρμάκων και θεραπειών κ.ά., διατηρούν την αβεβαιότητα σε υψηλό επίπεδο και το νέο έτος.

Το αποτέλεσμα είναι να καθίσταται δύσκολη η διενέργεια προβλέψεων, για μακροοικονομικά μεγέθη, αλλά και για δημοσιονομικές μεταβλητές, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η πιθανότητα αυτές να μην επαληθευτούν και να παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις από τους σχετικούς στόχους.

Βεβαίως, η χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ, όπως αυτοί προσδιορίζονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και για το 2021, διευρύνει σημαντικά τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, επιτρέποντας αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους.

Ταυτόχρονα, η υποστηρικτική νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, μεταξύ των οποίων η ΕΚΤ, πέρα από την εκτεταμένη, πρωτοφανή στήριξη της ρευστότητας, έχει διαμορφώσει το κόστος δανεισμού του δημόσιου τομέα στις χώρες της ΕΕ σε διαχρονικά ελάχιστα επίπεδα ή κοντά σε αυτά, διευκολύνοντας την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους.

Ωστόσο σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, όταν εξασθενήσει σημαντικά και σταθερά ο κορωνοϊός και ολοκληρωθούν οι έκτακτες παρεμβάσεις στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, κατόπιν των ισχυρών επιπτώσεών τους στο δημόσιο έλλειμμα και χρέος, είναι πιθανό το ενδεχόμενο οι χρηματοοικονομικές συνθήκες διεθνώς να μεταβληθούν και να χειροτερεύσουν, δυσχεραίνοντας την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, στις οποίες το επίπεδό του ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι υψηλό.

Για αυτούς τους λόγους, πρέπει να αποφευχθεί οποιοσδήποτε εφησυχασμός εγχωρίως ως προς τη συνάφεια των εφαρμοζόμενων παρεμβάσεων πολιτικής, ακόμα και των έκτακτων, με τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι σκόπιμο αυτές να αφορούν σε ενεργητικές δράσεις υποβοήθησης της προσαρμογής των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες και λιγότερο σε ενίσχυσή τους στην τρέχουσα κατάστασή τους.

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι, ο προϋπολογισμός του 2021 βασίζεται σε ένα μακροοικονομικό σενάριο το οποίο προβλέπει σημαντική οικονομική ανάκαμψη σε σχέση με το 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με την εκτιμώμενη ύφεση για πέρυσι, η ανάκαμψη θα είναι μερική, καλύπτοντας λιγότερες από τις μισές απώλειες σε όρους ΑΕΠ πέρυσι. Περαιτέρω, η πρόβλεψη για φέτος μάλλον αντανακλά την υπόθεση ότι η επιστροφή στην κανονικότητα δεν θα είναι γρήγορη, ούτε θα ολοκληρωθεί το τρέχον έτος, παρά τον εμβολιασμό του πληθυσμού από την αρχή του.

Ακολούθως, εκτιμάται στον Προϋπολογισμό ότι θα υπάρξει μικρή μόνο βελτίωση στα δημοσιονομικά στοιχεία του κράτους σε σχέση με το 2020.