Με αναβάθμιση – έκπληξη που ενισχύει ακόμα περισσότερο την αξιοπιστία της χώρας και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, κλείνει το 2024. Η Scope Ratings ήταν ο πρώτος Οίκος αξιολόγησης που αναβάθμισε πέρυσι στην επενδυτική βαθμίδα την Ελλάδα. Έγινε από χθες όμως και ο πρώτος που της έδωσε και νέα, δεύτερη αναβάθμιση, οδηγώντας την ψηλότερα εντός της επενδυτικής κατηγορίας, ώστε να επιστρέψει σταδιακά εκεί που κάποτε ήταν. Αλλά, κυρίως στη φάση αυτή, να αρχίσει να αποκτά πλέον και μια… απόσταση ασφαλείας από τη διακεκαυμένη ζώνη που τη χωρίζει από τον (πάντα υπαρκτό στην Οικονομία) κίνδυνο “ατυχήματος” και ενός -εκ νέου- υποβιβασμού στην κατηγορία “σκουπίδια”, όπως εκεί που ήταν για 14 χρόνια.
Είναι όμως και η πρώτη φορά μετά από 20 και πλέον χρόνια, που Οίκος Αξιολόγησης αναβαθμίζει τη χώρα μας, μέσα σε «περιβάλλον» επενδυτικής βαθμίδας. Τελευταία φορά που το είχε ζήσει αυτό η Ελλάδα (αν και ελάχιστους ένοιαζε τότε) ήταν τον Ιούνιο του 2003, όταν η Standard and Poor’s ανέβαζε την Ελλάδα στην κορυφαία βαθμίδα που έχει κατακτήσει ποτέ η χώρα (Α+). Είναι ενδεικτικό ότι τόσο παλιά, η γερμανική Scope ή και άλλοι ξένοι Οίκοι, δεν υπήρχαν καν! Στις μακρινές εκείνες εποχές, Οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης χωρών υπήρχαν μόνον σε ΗΠΑ και Ιαπωνία.
Από το 2004 ως το 2008 οι μεγάλοι διεθνείς Οίκοι άφησαν ουσιαστικά στάσιμη την Ελλάδα. Μέχρι που από τον Ιανουάριο του 2009 ξεκίνησαν “πυρ ομαδόν” μέχρι να την υποβαθμίσουν στον πάτο της κατηγορίας «σκουπίδια» (junk). Οι υποβαθμίσεις αυτές έφεραν μνημόνια και δυστυχία τα τελευταία 15 χρόνια στη χώρα, έως ότου το 2024 η Ελλάδα καταφέρει να ανακτήσει ξανά -και επισήμως- την επενδυτική κατηγορία.
Απέναντι σε όλα αυτά πάντως, η τελευταία αναβάθμιση του 2024 φαίνεται να ανοίγει το δρόμο για νέες που θα ακολουθήσουν το 2025. Με αυτήν την “υποθήκη” για τη νέα χρονιά, μπορεί η Ελλάδα να προσελκύει το ενδιαφέρον και το χρήμα επενδυτών από όλο τον κόσμο, σε εποχή οξυμένων προβλημάτων και έντονης ανησυχίας για την οικονομική κατάσταση και προοπτική της υπόλοιπης Ευρώπης.
«Όαση» η Ελλάδα;
Η πραγματική είδηση που θα συζητηθεί διεθνώς όμως, είναι πως η αναβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Scope Ratings ανακοινώνεται την ίδια ώρα που στην Ευρώπη προκαλούν τριγμούς η αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ, οι δασμοί στο παγκόσμιο εμπόριο, οι πολεμικές συγκρούσεις και η ακυβερνησία στη Γαλλία, καθώς και στη Γερμανία η οποία «βουλιάζει» επίσης σε πολιτική αστάθεια, ελλείμματα αλλά και ύφεση.
Η εξελίξεις αυτές δεν αφήνουν αλώβητο κανένα κράτος – μέλος της ΕΕ. Αλλά οι αναβαθμίσεις αποτελούν «ασπίδα» απέναντι στα χειρότερα.
Όχι τυχαία, εχθές η Ελλάδα… έγινε Γαλλία στις αγορές ομολόγων: αν και τις χωρίζει οικονομική άβυσσος, οι δύο χώρες είχαν το ίδιο spread επιτοκίων από τη Γερμανία (μόλις 0,76 μονάδες)! Το γερμανικό 10ετές «τιμολογήθηκε» από τις αγορές χθες με 2,11%, το αντίστοιχο ελληνικό 2,870% και το γαλλικό 2,874% (ενώ το ιταλικό «πετούσε» ακόμα υψηλότερα, στα 3,191%). Αυτό δείχνει πως ενώ η Ελλάδα απέχει “έτη φωτός” ακόμα στην οικονομική κατάταξη από όλες τις χώρες της ΕΕ, τα πάει καλύτερα ενώ οι άλλες τα πάνε χειρότερα και, έτσι, κοντεύουν να συναντηθούν στο κόστος με το οποίο οι διεθνείς επενδυτές εμπιστεύονται σε αυτές τα κεφάλαιά τους για δεκαετίες!
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα αναδεικνύεται και πάλι ως η «θετική είδηση» της Ευρώπης. Με αναβαθμίσεις που περνούν και στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου, η Ελλάδα μπορεί να προβάλει ενδεχομένως και ως «όαση» σταθερότητας την οποία αναζητούν οι διεθνείς επενδυτές. Ο οίκος Scope επιβεβαιώνει πάντως ότι «η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες που είδαν την αξιολόγησή τους να βελτιώνεται εντός του έτους», ανοίγοντας το δρόμο και για επόμενες αναβαθμίσεις το 2025.
«Νίκη» της σταθερότητας και της ανάπτυξης
Καθώς ο Scope ήταν ο πρώτος οίκος από όλους που, τον Αύγουστο του 2023, έβγαλε τη χώρα μας από την κατηγορία «σκουπίδια» (junk), δεν αναμενόταν να δώσει τόσο σύντομα νέα αναβάθμιση.
Αυτό που τον έκανε να βιαστεί ίσως, είναι ακριβώς αυτή η προσήλωση της χώρας στη σταθερότητα και την Ανάπτυξη, όταν οι περισσότερες άλλες χώρες δείχνουν αποπροσανατολισμένες να βουλιάζουν χωρίς πυξίδα σε ελλείμματα και ακραίο λαϊκισμό.
Τι καλό «είδαν» οι αναλυτές του Γερμανικού Οίκου Αξιολόγησης στη χώρα μας;
- Ραγδαία μείωση στο δημόσιο χρέος:ο δείκτης χρέους μειώθηκε 57 μονάδες, από 212,6% του ΑΕΠ το 2020, στο 155,3% το 2024. Και προβλέπεται να μειωθεί στο 145% του ΑΕΠ το 2025 και 132% έως το 2029. Αν πραγματοποιηθεί, είναι ο χαμηλότερος δείκτης χρέους της Ελλάδας μετά το 2009.
- Πλεονάσματα αντί ελλείμματα:η Scope αναμένει ότι η κυβέρνηση θα πετύχει κατά μέσο όρο 2,75% πρωτογενές πλεόνασμα στα έτη 2024-2027. Όχι τυχαία όμως, τονίζει πως αυτό είναι το υπόλοιπο της θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αποφεύγοντας έτσι να προβλέψει τι θα συμβεί μετά το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα της χρονιάς εκείνης.
- Ανάπτυξη αντί ύφεση:Ο Scope κάνει λόγο για αύξηση του ΑΕΠ 2,2% φέτος, 2,2% το 2025 και 1,6% κατά μέσο όρο από το 2026 έως το 2029. Θεωρεί ικανοποιητικό ότι δεν διαφαίνεται ύφεση έως το 2029.
Οι κίνδυνοι όμως, παραμένουν:
– Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας παραμένει δεύτερο μετά από αυτό της Ιαπωνίας, μεταξύ των 40 κρατών με αξιολόγηση από τη Scope. Αυτό εκθέτει την Ελλάδα σε ενδεχόμενο σοκ των αγορών.
– Πολιτικοί κίνδυνοι είναι μέτριοι, αλλά ενδέχεται να αυξηθούν μετά τις εκλογές του 2027.
– Επίμονη υψηλή διαρθρωτική ανεργία, παρότι το ποσοστό ανεργίας μειώνεται.
Πρόωρη αποπληρωμή χρέους
Η Scope συνεκτιμά και την κίνηση της Αθήνας, η οποία την ερχόμενη εβδομάδα (σσ: πιθανότατα την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου) προχωρά στην πρόωρη αποπληρωμή των 7,934 δισ. ευρώ για τις δόσεις των ετών 2026-2028 από το δάνειο του πρώτου μνημονίου.
