Κοντά σε συμφωνία για την οριστικοποίηση των όρων του προγράμματος επιδότησης της πρώτης κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά, βρίσκονται κυβέρνηση και θεσμοί, μετά από διαπραγματεύσεις που πραγματοποιούνται εντατικά τις τελευταίες μέρες με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών.

Η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών για το ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας της πρώτης κατοικίας στοχεύει στο να γεφυρώσει το κενό που υπάρχει σήμερα για την στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών που έχουν οφειλές από στεγαστικό δάνειο σε τράπεζες ή funds και εταιρείες διαχείρισης, έως τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων.

Βάσει του ενδιάμεσου προγράμματος θα επιδοτείται η μηνιαία δόση του στεγαστικού δανείου με το ποσό των 70 έως 210 ευρώ όσων νοικοκυριών έχουν εισόδημα από 7.000 έως 21.000 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση  και τα προστατευόμενα μέλη.

Οι αρχικές αντιρρήσεις των θεσμών,  κάμφθηκαν σε επίπεδο επικεφαλής των θεσμών και ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, που αντέτεινε ότι η απουσία ενός προγράμματος για τα ευάλωτα νοικοκυριά θα οδηγούσε σε πλειστηριασμούς ακινήτων και προσφυγές στα δικαστήρια, με συνέπεια οι καθυστερήσεις να είναι μεγαλύτερες και οι επιπτώσεις στην κουλτούρα πληρωμών μονιμότερες. Μετά από διαπραγματεύσεις τα δύο μέρη είναι κοντά σε συμφωνία και οι όροι του προγράμματος αναμένεται να ανακοινωθούν από το υπουργείο Οικονομικών εντός των προσεχών ημερών.

Με δεδομένο ότι ο Φορέας αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το α’ τρίμηνο του 2023, το πρόγραμμα προτείνεται να ισχύσει για 12 έως 15 μήνες, παρέχοντας πλήρη κάλυψη έως την λειτουργία του Φορέα, με την προϋπόθεση όμως ότι τα νοικοκυριά αυτά θα αποδεχθούν να χάσουν την κυριότητα της πρώτης τους κατοικία, όταν ο Φορέας ενεργοποιηθεί.

Η δόση

Η μηνιαία δόση που θα πληρώνει ο δανειολήπτης τόσο κατά την ενδιάμεση περίοδο, δηλαδή έως την ενεργοποίηση του Φορέα, αλλά και στη συνέχεια, θα προκύπτει με βάση την εμπορική αξία του ακινήτου και η κρατική επιδότηση που προτείνεται θα ξεκινά από τα 70 και θα φτάνει έως και τα 210 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη. Η χορήγηση του επιδόματος προϋποθέτει ότι το συγκεκριμένο νοικοκυριό έχει χαρακτηριστεί ευάλωτο, υποβάλλοντας αίτηση στη σχετική πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, μέσω της οποίας θα γίνεται και ο έλεγχος της περιουσιακής και οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη. Εάν ο οφειλέτης δεν διαθέτει πιστοποιητικό «ευάλωτου» τότε η πρώτη του κατοικία δεν θα προστατεύεται και θα εκποιείται είτε μέσω αναγκαστικών μέτρων που παίρνει η Τράπεζα είτε μέσω δικαστικής πτώχευσης. 

Τα κριτήρια

Τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένα νοικοκυριό ευάλωτο είναι τα ίδια με αυτά που ισχύουν για την επιδότηση ενοικίου και προσδιορίζονται στο νόμο 4472/2017. Συγκεκριμένα είναι τα εξής:

• Εισοδηματικά: Το συνολικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

• Περιουσιακά: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κλπ. να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.