Κατά την προεκλογική της εκστρατεία το 2013, η Άγκελα Μέρκελ επιδίωκε τη δεύτερη θητεία της ως καγκελάριος. Με το γνώριμο, λιτό αλλά κάπως παρωχημένο επικοινωνιακό ύφος της, απευθύνθηκε απλά στους ψηφοφόρους: «Με γνωρίζετε», είπε. Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τα απομνημονεύματά της, που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Στις πάνω από 700 σελίδες τους, η πρώην καγκελάριος δεν αποκαλύπτει νέα στοιχεία για την προσωπικότητά της, ούτε προσφέρει ιδιαίτερες εκπλήξεις στις αναλύσεις της. Ωστόσο, διακρίνεται η αγωνία της να ελέγξει την ερμηνεία της πολιτικής της κληρονομιάς.

Μέρκελ: Απομνημονεύματα χωρίς αυτοκριτική

Τα απομνημονεύματα της Μέρκελ παραμένουν πιστά στο στιλ της: άμεσα και χωρίς διακοσμητικά στοιχεία. Η ίδια δηλώνει: «Δεν αγαπώ τους υπερθετικούς». Παρόλα αυτά, η κυκλοφορία του βιβλίου συνέπεσε με μια εποχή όπου η Γερμανία αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η ύφεση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα προβλήματα της ενεργειακής πολιτικής. Η κριτική στο βιβλίο συνδέεται άμεσα με την αποτίμηση των κυβερνητικών της επιλογών.

Όπως σημειώνει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, η απουσία αυτοκριτικής είναι εμφανής. Ο τίτλος του βιβλίου, «Ελευθερία», θα μπορούσε, σύμφωνα με την εφημερίδα, να είναι «Χωρίς Εναλλακτική». Η πρώην καγκελάριος αποφεύγει να αναγνωρίσει λάθη, είτε για την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία είτε για την πολιτική ανοιχτών συνόρων.

Ερωτήσεις για τις αποφάσεις της

Η στάση της Μέρκελ απέναντι στη μεταναστευτική κρίση του 2015 δέχθηκε σφοδρή κριτική, ενώ η φράση της «θα τα καταφέρουμε» («Wir schaffen das») παραμένει σημείο αντιπαράθεσης. Σε ερώτηση αν η πολιτική της ευνόησε εγκληματικές ενέργειες ή αν οι περιβόητες «σέλφι» της ενίσχυσαν τη μετανάστευση, η Μέρκελ παρέμεινε αμυντική, δηλώνοντας πως «ένα φιλικό πρόσωπο δεν κάνει κανέναν να εγκαταλείψει το σπίτι του».

Η Süddeutsche Zeitung παρατήρησε ότι το βιβλίο αποφεύγει την ανάλυση και προτιμά εξαντλητικές περιγραφές, ενώ η Handelsblatt χαρακτήρισε «δυσάρεστη» την έλλειψη αυτοκριτικής.

Μέρκελ: Πολιτική κληρονομιά υπό αμφισβήτηση

Η Focus επεσήμανε την «αφέλεια» της μεταναστευτικής πολιτικής της και την ενεργειακή εξάρτηση που διαμόρφωσε. Κάποιες από τις πιο επικριτικές φωνές ανέφεραν ότι οι επιλογές της στη θητεία της – όπως η κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας και η ανεξέλεγκτη μετανάστευση – οδήγησαν σε στρατηγικά αδιέξοδα.

Προσωπικές αναφορές

Η Μέρκελ αφηγείται και πιο προσωπικές στιγμές, όπως τα επεισόδια τρόμου που βίωσε το 2019. Η εμπειρία αυτή φαίνεται να έπαιξε ρόλο στην απόφασή της να αποσυρθεί από την πολιτική.

Μια κατάθεση για τις φιλελεύθερες αξίες

Παρά τις κριτικές, το βιβλίο της Άγκελα Μέρκελ αποτελεί μια υπεράσπιση των αξιών που υπηρέτησε: ανοχή, διεθνή συνεργασία και ελεύθερο εμπόριο. Παρότι η γραφή δεν εντυπωσιάζει, η ίδια παραμένει μια προσωπικότητα που διαμόρφωσε τη σύγχρονη Ευρώπη. Στη μετά-Μέρκελ εποχή, αυτά τα ιδανικά μοιάζουν πιο επίκαιρα από ποτέ.

Διαβάστε ακόμη: