H θητεία του Πούτιν στους ανώτατους πολιτικούς θώκους και η πορεία του προς την τυραννία έχει προκαλέσει το θάνατο χιλιάδων και έχει βυθίσει την Ευρώπη σε μία απροσδόκητη ενεργειακή κρίση.

Το μέλλον, όμως, σύμφωνα με τους αναλυτές, προμηνύεται «Σαιξπηρικό» με τον διαξιφισμό ολιγαρχών για την εξουσία, τους ανεξέλεγκτους «κοτζαμπάσηδες» μίας πολιτικά διασπασμένης Ρωσίας και διακύβευμα το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του κόσμου. 

Ελάχιστοι, μέχρι τώρα, επιλέγουν να συζητήσουν για το μέλλον της χώρας με τον Πούτιν, θέλοντας να αποφύγουν το «στόχαστρο» του ισχυρού Ρώσου Προέδρου αλλά και τις κατηγορίες για παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας. Α

πό την άλλη, τόσο οι χώρες της Δύσης όσο και οι αναλυτές έχουν αρχίσει να μελετούν τα σενάρια της επόμενης μέρας. «Δε θα ήθελα να κάνω υποθέσεις όσον αφορά το πολιτικό μέλλον της Ρωσίας», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ την περασμένη εβδομάδα, προσθέτοντας πως «παρά τις εκτιμήσεις ορισμένων αναλυτών, αυτό που πρέπει να κάνουμε ως ΝΑΤΟ είναι να προετοιμαστούμε για τα πάντα όσον αφορά την Ουκρανία και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τη στηρίξουμε».

Σαίξπηρ και Game of Thrones

Όλοι οι ειδικοί, όμως, συμφωνούν στο εξής: η μετάβαση της πολιτικής ισχύος δε θα είναι ομαλή. Πόσο λοιπόν θα πρέπει να προσπαθήσουν να επηρεάσουν τα τεκταινόμενα οι Ευρωπαίοι; Τί θα γίνει εάν υπάρξει αυτονόμηση κάποιας περιοχής της χώρας; Πώς θα πρέπει να προσεγγίσουν οι Δυτικοί τον νέο Ρώσο Πρόεδρο;

«Δε θα πρέπει να αιθεροβατούμε και να εκτιμούμε πως η Ρωσία θα αποτελεί δημοκρατική χώρα», τόνισε η Λώρι Μπρίστοου, πρώην πρέσβης της Βρετανίας στη Ρωσία, προσθέτοντας πως «πιστεύω πως η επόμενη μέρα θα είναι γεμάτη με ταραχές και προβλήματα».

Προς το παρόν, ο Πούτιν συνεχίζει και έχει τον απόλυτο έλεγχο τόσο της κυβέρνησης όσο και των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων. Η μέχρι τώρα αποτυχία του στην Ουκρανία, όμως, έχει αναδείξει τα προβλήματά του ως ηγέτη και έχει αυξήσει τις ανησυχίες όσον αφορά τον διάδοχό του.

«Για να υπάρξει σταθερή μετάβαση προς κάποιον διάδοχο, είναι απαραίτητο το “πράσινο φως” της ελίτ. Οι ολιγάρχες, αυτή τη στιγμή, είναι εν μέρει διασπασμένοι όσον αφορά την επιλογή τους», τόνισε η Μπρίστοου.

«Πρόκειται για κάτι το Σαιξπηρικό, σαν τον “Βασιλιά Ληρ” ή τη διαδοχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στο “Εγώ, ο Κλαύδιος” ή, αν θέλουμε να αναφερθούμε σε κάτι μοντέρνο, σαν το Game of Thrones», υπογράμμισε ο Ουίλιαμ Αλμπέρκι, πρώην ανώτατο στέλεχος του ΝΑΤΟ. 

Σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Βέρσμποου, πρώην αναπληρωτή γ.γ. του ΝΑΤΟ, «το πιθανότερο σενάριο είναι μια ομαλή μετάβαση, αλλά σε περίπτωση εσωτερικής αστάθειας τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο δύσκολα, πολύ πιο γρήγορα, δεδομένων των ιστορικών στοιχείων που έχουμε από απολυταρχικά καθεστώτα όπως αυτό της Ρωσίας».

Όσο για την Μπρίστοου, προειδοποίησε τις δυνάμεις της Δύσης να κρατήσουν αποστάσεις από οποιαδήποτε εμπλοκή στην εσωτερική πολιτική της Ρωσίας, παρά το προφανές συμφέρον τους, σύμφωνα με το Politico.

Πυρηνικά ίσον δύναμη

Η Ρωσία έχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του κόσμου, με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές οι οποίες μπορούν να πλήξουν όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου και να προκαλέσουν εκατομμύρια θανάτους. Το οπλοστάσιο αυτό αποτελεί και ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της κυβέρνησης Πούτιν στο παγκόσμιο στερέωμα και μέρος της φαινομενικής ισχύος της Ρωσίας ως παγκόσμια δύναμη.

Σε περιόδους πολιτικής μετάβασης μετά από μία εικοσαετία και πλέον κυριαρχίας του Πούτιν, τα πυρηνικά αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν «πολύτιμο λίθο στο στέμμα» επίδοξων δικτατόρων και πολιτικών.

Σύμφωνα με τον Αλμπέρκι «θα υπάρξει σημαντικός ανταγωνισμός μεταξύ των διαφορετικών ολιγαρχών που θα προσπαθήσουν να έχουν την υποστήριξη συγκεκριμένων ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων και ιδιαίτερα της 12ης GUMO, μονάδας που διαχειρίζεται το πυρηνικό οπλοστάσιο της χώρας».

Αυτονομία περιοχών

Εκτός από το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο, η Ρωσία είναι και η μεγαλύτερη σε μέγεθος χώρα του κόσμου, από τα Καυκάσια όρη, μέχρι την Αρκτική και τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Αν και ο Πούτιν φαίνεται παντοδύναμος, είναι πολλές οι περιοχές της αχανούς αυτής χώρας οι οποίες έχουν βλέψεις για αυτονομία και ακόμα περισσότεροι οι πολιτικοί οι οποίοι φαίνονται διατεθειμένοι να προβούν σε τέτοιες ενέργειας σε περίπτωση δημιουργίας κενού ισχύος στην κυριολεκτικά μακρινή Μόσχα.

Αν και οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως η Ρωσική Ομοσπονδία ως επί το πλείστον θα παραμείνει ενωμένη μετά από την αποχώρηση του Πούτιν από την κυβέρνηση όπως και να συμβεί αυτή, γνωρίζουν πως η αυτονομία των περιοχών αυτών ανησυχεί το Κρεμλίνο εδώ και δεκαετίες.
Ένα όνομα που ξεχωρίζει μεταξύ όλων των άλλων είναι αυτό του αδίστακτου ηγέτη της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ. «Θα ξεκινήσει άλλη πολιτική φράξια αυτονομίας και ελέγχου της Τσετσενίας και του Νταγκεστάν ή θα παραμείνει πιστός προς τη ρωσική κυβέρνηση δεδομένης της τεράστιας οικονομικής στήριξης προς την περιοχή;», αναρωτάται ο Αλμπέρκι.

Επιπροσθέτως, η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ενδέχεται να αποτελέσει μακροπρόθεσμο πρόβλημα όσον αφορά τη συνοχή της ομοσπονδίας. Ο Βέρσμποου, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Ρωσία τόνισε πως «η προσάρτηση των ουκρανικών περιοχών στη Ρωσία θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο όσον αφορά τους αυτονομιστές οι οποίοι ενδέχεται να θεωρήσουν τα σύνορα των περιοχών τους με τη Ρωσία ελεύθερα για προσάρτηση».

Η μεγάλη επανεκκίνηση

Πολλοί ανώτατοι αξιωματούχοι δυτικών δυνάμεων τονίζουν πως σε περίπτωση που ο Πούτιν «πέσει», θα υπάρξει τεράστια ευκαιρία επανεκκίνησης των διπλωματικών σχέσεων με τη Μόσχα. Οι ΗΠΑ είχαν προσφέρει στη Ρωσία την ευκαιρία της «μεγάλης επανεκκίνησης» κατά τη διάρκεια της θητείας Ομπάμα, η οποία όπως δεν ευοδώθηκε. Η γερμανική κυβέρνηση τόνισε επανειλημμένα την ανάγκη για συνεργασία με τη Μόσχα, αλλά αναγκάστηκε να επικαλεστεί «τέλος εποχής» της προσπάθειας αυτής όταν η Ρωσία αποφάσισε να επιτεθεί στην Ουκρανία, ανακοινώνοντας «Zeitenwende» (σημείο καμπής).

Ο Αλμπέρκι τονίζει πως η Γερμανία, σε περίπτωση καθαίρεσης του Πούτιν θα μπορούσε να πει και πάλι «Zeitenwende» και να ζητήσει από τις ΗΠΑ να κάνουν το ίδιο. Η ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, όμως, θα αντιτεθεί σε τέτοια αναστροφή της ρητορικής. Σύμφωνα με τον αναλυτή, «οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης θα ισχυριστούν πως “η Ρωσία δε θα αλλάξει ποτέ” και θα πιέσουν τους συμμάχους τους να κάνουν το ίδιο».

Ο Πολωνός ΥΠΕΘΑ Μάριους Μπλάζακ υποστήριξε ακριβώς αυτό σε πρόσφατες δηλώσεις του στο Politico, τονίζοντας πως «η Ρωσία υπό του Τσάρου και η Ρωσία υπό του γ.γ. του Κομμουνιστικού Κόμματος δρούσε ακριβώς το ίδιο όπως κάνει και υπό του Πούτιν. Το σημαντικότερο, κατά την άποψή μας, είναι η απομόνωσή της από τη διεθνή κοινότητα».

Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιος φανερός «διάδοχος» του Πούτιν, αλλά οι περισσότεροι ειδικοί τονίζουν πως το πιθανότερο είναι η δημιουργία μίας νέας απολυταρχικής, ή ακόμα χειρότερης, κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών της Λετονίας Γιάνις Γκάρισονς «οι μόνοι επικριτές του Πούτιν που δεν έχουν φυλακιστεί είναι οι ακροδεξιοί».

Όσο για τον Μπεν Χότζες, στρατηγό ε.α. και πρώην επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη «δεν θα πρέπει να πέσουμε θύματα του φίλιου αφηγήματος μίας χούντας ή ορισμένων που θα υποστηρίζουν τη μεγάλη επανεκκίνηση εάν τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει ριζικά».

Το μεγάλο πλεονέκτημα της Ε.Ε., όσον αφορά την πιθανή αλλαγή κυβέρνησης στη Ρωσία, είναι πως η Γηραιά Ήπειρος έχει ξεκινήσει το αμετάκλητο πρόγραμμα απεξάρτησής της από τη ρωσική ενέργεια. 

Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, όμως, η Δύση θα πρέπει να παίξει σε διπλό ταμπλό ενίσχυσης του πλαισίου αναχαίτισης του ρωσικού επεκτατισμού αλλά και στην προσέγγιση της λογικής μερίδας της κοινωνίας των Ρώσων.

«Η δυτική συμμαχία θα πρέπει να μελετήσει πως να προσεγγίσει τους Ρώσους πέραν του Κρεμλίνου, την επόμενη γενιά των Ρώσων λόγιων, πολιτικών, καθηγητών και επιχειρηματιών. Υπάρχουν πολλοί Ρώσοι οι οποίοι διψούν για μία τέτοια, δημοκρατική αλλαγή», τόνισε η Μπρίστοου.

Διαβάστε ακόμη: