Τη… μηχανή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών «γκαζώνουν» το τελευταίο διάστημα τράπεζες και servicers, σε μία προσπάθεια να καλύψουν αφενός, τον χρόνο που χάθηκε λόγω της πανδημίας και αφετέρου, τυχόν υστερήσεις στα business plans των αποκτηθέντων δανείων.

Όπως προκύπτει από στοιχεία, τα οποία παραθέτει η Κομισιόν στην 14η μεταμνημονιακή έκθεσή της, η διεξαγωγή των πλειστηριασμών κερδίζει συνεχώς έδαφος από την επανέναρξή τους μετά την πανδημία τον Σεπτέμβριο του 2021. «Ο αριθμός των ηλεκτρονικών δημοπρασιών που προγραμματίστηκαν και διενεργήθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2022 ήταν υψηλότερος από ό, τι τα πρώτα τρίμηνα των προηγούμενων τεσσάρων ετών.

Την περίοδο από 1η Οκτωβρίου 2021 έως 18 Μαρτίου 2022, διενεργήθηκε πάνω από το 70% των 13.695 προγραμματισμένων πλειστηριασμών (σ.σ. ήτοι, περίπου 9.586), εκ των οποίων το 20% – 1.917 – οδήγησε στη μεταβίβαση του ακινήτου», σημειώνεται χαρακτηριστικά και προστίθεται: «Πάνω από τα μισά από αυτά αποκτήθηκαν από τρίτους, σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το παρελθόν, όταν η πλειονότητα των δημοπρατούμενων ακινήτων κατέληγε στα χαρτοφυλάκια ακινήτων των τραπεζών και των servicers».

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το μη εξυπηρετούμενο χρέος που έχει βγει από τους ισολογισμούς των τραπεζών παραμένει στα χέρια των servicers, οι οποίοι διαχειρίζονταν 79,7 δισ. ευρώ κυρίως μη εξυπηρετούμενων δανείων έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2021, μεγάλο μέρος των οποίων υπό τη μορφή τιτλοποιημένων χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής». «Αυτές οι εταιρίες στοχεύουν στη μεγιστοποίηση των ανακτήσεων μέσω αναδιαρθρώσεων και, εάν δεν είναι εφικτό, με ρευστοποιήσεις. Η πανδημία έχει περιπλέξει την ομαλή εκτέλεση των επιχειρηματικών σχεδίων για ορισμένα από τα τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων».

Οι servicers, πάντως, όπως έχουν πολλάκις διαμηνύσει δεν θεωρούν τους πλειστηριασμούς αυτοσκοπό. «Έχουμε πει περισσότερες φορές από όσες μπορώ να θυμηθώ ότι η αναγκαστική εκτέλεση δεν είναι ούτε ο στόχος, ούτε το συμφέρον, ούτε η επιδίωξή μας. Όχι απλώς δεν αποτελεί προτεραιότητα, αλλά είναι η έσχατη λύση. Χωρίς την ύπαρξή της, όμως, δημιουργείται μία αίσθηση θεσμικής χαλαρότητας σε εκείνους ακριβώς που θέλουν να αποφύγουν υποχρεώσεις, τις οποίες ανέλαβαν και μπορούν να εκπληρώσουν.

Η επιτάχυνση, επομένως, των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης είναι αναγκαία για να αποφύγουμε την υποτροπή σε μία κουλτούρα μη πληρωμών που είχε αναπτυχθεί στη χώρα μας κάποιο διάστημα και κάναμε πολύ κόπο για να αναστρέψουμε», τόνισε σε πρόσφατες δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece και πρόεδρος της Ένωσης Εταιριών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), κ. Τάσος Πανούσης, υπενθυμίζοντας αρκετές κατηγορίες υποθέσεων, για τις οποίες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης παραμένουν χρονοβόρες διαδικαστικά, ενώ το υπάρχον πλαίσιο δεν εφαρμόζεται στο σύνολό του.

«Παρά τις αξιόλογες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η επίλυση των διαφορών που προκύπτουν στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγκαστικής είσπραξης απαιτήσεων μπορεί να απαιτήσει χρόνια δικαστικών αγώνων και πολλαπλές δικαστικές προσφυγές. Πρόκειται για ένα φαινόμενο με αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο για τα επιχειρηματικά σχέδια διαχείρισης των ‘κόκκινων’ δανείων, αλλά και για τους ίδιους τους οφειλέτες, λόγω της παράτασης και της διαιώνισης εκκρεμοτήτων που θα έπρεπε να εκκαθαρίζονται σε πολύ συντομότερο χρόνο», κατέληξε.

Βελτιώσεις

Πεποίθηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι στο μέλλον θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν περαιτέρω βελτιώσεις στον μηχανισμό των πλειστηριασμών, δεδομένου ότι οι πρόσφατα εγκριθείσες νομικές βελτιώσεις (π.χ. αυτόματη προσαρμογή της τιμής) τέθηκαν σε ισχύ μόλις την 1η Ιανουαρίου 2022.

«Η εργασία σχετικά με τον εντοπισμό πιθανών βελτιώσεων στην επίμαχη πλατφόρμα ολοκληρώθηκε, με ένα συγκεκριμένο μέτρο να εγκρίνεται τώρα και τα υπόλοιπα να εφαρμόζονται στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η ομάδα εργασίας υπέβαλε τα δικά της συμπεράσματα προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης τον Μάρτιο του 2022. Η εφαρμογή της πλειονότητας των συστάσεών τους θα πραγματοποιηθούν παράλληλα με τα μέτρα που περιγράφονται στο σχέδιο Ανάκαμψης.

Το μέτρο που έχει ήδη εγκριθεί ήταν μια διάταξη που επέτρεπε ρητά στους Αθηναίους συμβολαιογράφους να κάνουν πλειστηριασμούς στον Πειραιά», εξηγεί, υπογραμμίζοντας πως η αποτελεσματικότητα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και η ανεμπόδιστη διεξαγωγή τους θα παρακολουθούνται σε συνεχή βάση.