Η διακοπή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ (shutdown), μετά την αποτυχία επίτευξης διακομματικής συμφωνίας για τη χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών, είχε περιορισμένες συνέπειες στις διεθνείς αγορές, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις αναλυτών και επενδυτικών οίκων.

Αγορές σε ανοδική τροχιά παρά το «πάγωμα» του κράτους

Την ημέρα έναρξης του shutdown, την Τετάρτη, οι βασικοί δείκτες σε Wall Street και Ευρώπη κατέγραψαν κέρδη, με την ανοδική πορεία να συνεχίζεται τις επόμενες ημέρες.

Η ιστορική εμπειρία από τα 15 προηγούμενα shutdown από το 1981 λειτούργησε καθησυχαστικά για τους επενδυτές. Η συνεχιζόμενη ευφορία στα χρηματιστήρια οφείλεται στο αφήγημα της τεχνητής νοημοσύνης και στις προσδοκίες νέων μειώσεων επιτοκίων από τη Fed.

Ο μόνος τομέας που επηρεάστηκε αισθητά ήταν ο χρυσός, η τιμή του οποίου εκτινάχθηκε κοντά στα 3.900 δολάρια/ουγκιά, λόγω αβεβαιότητας και αναπροσαρμογής προσδοκιών για τα επιτόκια.

Ιστορικά μικρές οι μακροοικονομικές επιπτώσεις

Τα προηγούμενα shutdown είχαν περιορισμένη επίδραση στο ΑΕΠ, με τις απώλειες να ανακτώνται μόλις επαναλειτουργούσαν οι υπηρεσίες.

Το μεγαλύτερο shutdown στην ιστορία (Δεκ. 2018 – Ιαν. 2019), διάρκειας 35 ημερών επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, μείωσε το ΑΕΠ κατά 0,1% για κάθε εβδομάδα χωρίς πληρωμές — συνολικά 11 δισ. δολάρια. Από αυτά, 8 δισ. ανακτήθηκαν με την αναδρομική καταβολή μισθών, περιορίζοντας τις καθαρές απώλειες.

Η μη καταβολή μισθών σε πάνω από 1,5 εκατ. εργαζομένους καθιστά απίθανη μια μακροχρόνια διακοπή, καθώς οι κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις είναι ισχυρές. Ακόμη και οι εργαζόμενοι σε κρίσιμες υπηρεσίες, όπως οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, δεν πληρώνονται κατά τη διάρκεια του shutdown.

Το πολιτικό παιχνίδι Ουάσιγκτον – Δημοκρατικοί vs Τραμπ

Στο shutdown του 2018, η αντιπαράθεση αφορούσε τη χρηματοδότηση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Όταν οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας έμειναν απλήρωτοι για δεύτερο μήνα, οι μαζικές απουσίες λόγω ασθενείας προκάλεσαν ακυρώσεις πτήσεων και ανάγκασαν την κυβέρνηση να το τερματίσει.

Σήμερα, οι Δημοκρατικοί αντιδρούν στο νέο νομοσχέδιο βραχυπρόθεσμου δανεισμού που προωθούν ο Λευκός Οίκος και οι Ρεπουμπλικανοί, ζητώντας να προστατευτούν οι δικαιούχοι του Medicare/Obamacare και να διατηρηθούν φοροαπαλλαγές για δαπάνες υγείας που είχαν θεσπιστεί την άνοιξη.

Και οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν κατηγορίες για την ευθύνη, προσπαθώντας να αποφύγουν τη φθορά της κοινής γνώμης. Ο Τραμπ πιέζει τους Δημοκρατικούς, προειδοποιώντας για χιλιάδες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, στις οποίες είχε ήδη προχωρήσει ο Ίλον Μασκ.

Ένα αμερικανικό φαινόμενο με ρίζες στον 19ο αιώνα

Το φαινόμενο του shutdown είναι μοναδικό διεθνώς. Σε άλλες χώρες, η χρηματοδότηση του κράτους συνεχίζεται μέσω προσωρινών μηχανισμών.

Στις ΗΠΑ, όμως, ισχύει νόμος του 19ου αιώνα που ερμηνεύθηκε περιοριστικά το 1980 επί προεδρίας Τζίμι Κάρτερ, καθιστώντας υποχρεωτική την έγκριση δαπανών με ενισχυμένη πλειοψηφία 60 γερουσιαστών.

Έτσι, παρά την πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών, ο Τραμπ χρειάζεται τη στήριξη Δημοκρατικών για να εγκριθεί η νέα χρηματοδότηση, καθιστώντας το shutdown εργαλείο πολιτικής πίεσης αλλά και διαπραγμάτευσης.

Διαβάστε ακόμη: