Οι Ουκρανοί έχουν στραφεί σε χάρτες εκτός σύνδεσης και εφαρμογές ανταλλαγής κρυπτογραφημένων μηνυμάτων, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στη χώρα τους, η οποία εκτοπίζει εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους είτε για να πολεμήσουν είτε για να καταφύγουν σε γειτονικές χώρες.

Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Apptopia που παρέχει πληροφορίες για τα ψηφιακά καταστήματα εφαρμογών, τις τελευταίες ημέρες οι Ουκρανοί «κατεβάζουν» διάφορες εφαρμογές επικοινωνίας και χάρτες εκτός σύνδεσης για να ενημερώνονται για την κατάσταση στη χώρα τους.

Οι πέντε κορυφαίες εφαρμογές στο iOS App Store της χώρας, περιλαμβάνουν τη δωρεάν εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων και φωνητικών συνομιλιών Signal, την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram, το Twitter και τις εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων εκτός σύνδεσης, Zello και Bridgefy.

Στις υπόλοιπες θέσεις του top 10 βρίσκεται το WhatsApp, το Maps.Me, μια εφαρμογή χαρτών επίσης χωρίς σύνδεση, το Google Maps το οποίο απενεργοποίησε τη ζωντανή κυκλοφορία των χαρτών (live traffic overlay) και η εφαρμογή Starlink της SpaceX. Η εφαρμογή αυτή ανέβηκε 39 θέσεις μετά την ανακοίνωση του Έλον Μασκ ότι η υπηρεσία δορυφορικού διαδικτύου είναι πλέον ενεργή στην Ουκρανία.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου έως την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2022, το Telegram βρέθηκε στην κορυφή με 54.200 νέες εγκαταστάσεις τόσο στο App Store όσο και στο Google Play, σημειώνοντας αύξηση 25% συγκριτικά με την ίδια χρονική περίοδο του Ιανουαρίου. Εν τω μεταξύ, η εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων χωρίς σύνδεση Bridgefy, είδε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, από μόλις 591 σε 28.550 νέες λήψεις τις τελευταίες ημέρες.

Μια άλλη εφαρμογή άμεσης συνομιλίας, το Zello, είδε αύξηση στις λήψεις κατά 99,3% από 12.540 (24-27 Ιανουαρίου) σε 24.990 (24-27 Φεβρουαρίου). Η ποσοστιαία αύξηση του Signal ήταν πιο μετριοπαθής (20,6%) με 39.780 λήψεις την ίδια περίοδο του περασμένου μήνα και 47.990 τις τελευταίες ημέρες.

Φυσικά, δεν είναι όλες οι εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων ίδιες όσον αφορά την ασφάλεια.

Το Signal είναι η πιο ασφαλής εφαρμογή, προσφέροντας κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, χωρίς να συλλέγονται δεδομένα πέραν της ημερομηνίας δημιουργίας λογαριασμού. Το Telegram δεν προσφέρει κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο ως προεπιλογή, αλλά επιτρέπει στους χρήστες να ενεργοποιήσουν μια κρυπτογραφημένη λειτουργία «μυστικών συνομιλιών». Ωστόσο, η εφαρμογή έχει επικριθεί από τον ιδρυτή του Signal, Moxie Marlinspike, ότι δεν είναι τόσο ασφαλής όσο ισχυρίζεται, μια άποψη που έχει υποστηριχθεί από ερευνητές ασφαλείας και κρυπτογράφους.

Η εφαρμογή Zello φέρεται να έχει κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία αντιμετώπισε παραβίαση ασφαλείας το 2020.

Η δημοφιλής εφαρμογή Bridgefy, η οποία βασίζεται στο Bluetooth και στη δρομολόγηση μέσω δικτύου πλέγματος, έχει επίσης αντιμετωπίσει πλήθος ζητημάτων ασφαλείας τα τελευταία χρόνια. Η χρήση της συγκεκριμένης εφαρμογής αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ, την Ινδία, το Ιράν, τον Λίβανο, τη Ζιμπάμπουε και τις ΗΠΑ, αλλά το 2020 διαπιστώθηκε ότι είχε σοβαρά τρωτά σημεία και χαρακτηρίστηκε «καταστροφική για την ιδιωτικότητα». Παρόλο που η εταιρεία κυκλοφόρησε αργότερα υποστήριξη για κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, οι ειδικοί που ανέλυσαν την εφαρμογή το 2021 διαπίστωσαν ότι οι διορθώσεις αυτές δεν ήταν επαρκείς.

Συνήθως, το Twitter κατατάσσεται στο Νο. 1 στην κατηγορία News στο iOS, αλλά η συνολική κατάταξή του τείνει να είναι γύρω στο Νο. 90-130. Από την Κυριακή (27/2), ωστόσο, βρίσκεται στο Νο. 4 στην Ουκρανία στο iOS App Store, δύο θέσεις υψηλότερα από την προηγούμενη ημέρα, και στο Νο. 28 του Google Play, 15 θέσεις υψηλότερα. Εκείνη την ημέρα, το Twitter είδε περίπου 7.000 περισσότερες λήψεις σε iOS και Android, που αποτελεί ρεκόρ όσον αφορά τις ημερήσιες λήψεις.

Οι ραδιοφωνικές εφαρμογές, Radios Ukraine και Simple Radio, επίσης ανέβηκαν στο App Store και βρίσκονται στο Νο. 19 και Νο. 21, αντίστοιχα.

Tώρα που η Ρωσία έχει αποκλείσει την πρόσβαση στις ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ζήτηση για εφαρμογές VPN έχει αυξηθεί. Οι πέντε κορυφαίες εφαρμογές VPN σημείωσαν ένα σημαντικό άλμα στις ημερήσιες λήψεις αφού η Ρωσία άρχισε να περιορίζει την πρόσβαση σε εφαρμογές κοινωνικών μέσων όπως το Facebook και το Twitter στη χώρα. Όπως αναφέρει το Techcrunch, οι χρήστες κατέβασαν δεκάδες χιλιάδες περισσότερες εφαρμογές VPN την ημέρα από ό,τι συνήθως. Ωστόσο, τα VPN δεν είναι απαραίτητα καλά για την ασφάλεια. Καθώς απλώς δρομολογούν την κυκλοφορία στο διαδίκτυο μέσω κάποιου άλλου εκτός του παρόχου υπηρεσιών διαδικτύου ενός χρήστη, η ασφάλειά τους εξαρτάται πραγματικά από την αξιοπιστία του παρόχου VPN.