Σε ηλεκτρονικά σημεία πώλησης ναρκωτικών ουσιών τείνουν να μετατραπούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), καθώς ανοίγουν την πρόσβαση σε σημαντικό αριθμό ατόμων για την προμήθειά τους. Κάνναβη, συνταγογραφούμενα παυσίπονα και άλλες ναρκωτικές ουσίες κρατούν τα πρωτεία των ευπώλητων ναρκωτικών προϊόντων και άτομα νεαρής ηλικίας είναι οι βασικοί καταναλωτές ως κύριοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τον κομβικό, αρνητικό ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην προώθηση της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών επισημαίνει η Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB), που δημοσιοποίησε σήμερα ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας στη χώρα μας, το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ). Το INCB συνιστά στις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να μην χάνουν το μέτρο, να αυτορυθμίζουν τις πλατφόρμες τους και να περιορίζουν τη διαφήμιση και την προώθηση της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών.

Σύμφωνα με την Έκθεση, περίπου 275 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έκαναν χρήση ναρκωτικών το 2019, καταγράφοντας αύξηση 22% σε σχέση με το 2010. Η κάνναβη εξακολουθεί να είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό με κατ’ εκτίμηση 200 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως. Επιπλέον, οι θάνατοι από χρήση οπιοειδών την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 41% παγκοσμίως.

Ωστόσο, το κοινωνικό κόστος από τη χρήση και την παγκόσμια διακίνηση ναρκωτικών είναι υψηλό για πολλές χώρες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χώρες με υψηλά επίπεδα διακίνησης, καλλιέργειας, διανομής και κατανάλωσης ναρκωτικών εμφανίζουν επίσης υψηλά επίπεδα αστάθειας, βίας, βίαιων εγκλημάτων και ανθρωποκτονιών. Οι συντάκτες της έκθεσης υπογραμμίζουν πως για να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις και το ανθρώπινο κόστος, είναι απαραίτητο να καταπολεμηθούν όλα τα στάδια της διακίνησης ναρκωτικών –από την καλλιέργεια και την παραγωγή έως τη μεταφορά, τη διανομή και την πώληση.

Πανδημία και χρήση ναρκωτικών ουσιών

Οι περιορισμοί της COVID-19 είχαν μικρό αντίκτυπο στην παράνομη προσφορά και ζήτηση ναρκωτικών, διαπιστώνεται στην Έκθεση.

Στην Ευρώπη τα επίπεδα παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών και η διαθεσιμότητα κοκαΐνης παρέμειναν σταθερά παρά τους περιορισμούς για την COVID-19. Παρατηρήθηκαν όμως αλλαγές στις οδούς διακίνησης, κυρίως μετατόπιση από την ξηρά στη θάλασσα, για τη διακίνηση ηρωίνης από τη Δυτική Ασία και ρητίνης κάνναβης από το Μαρόκο στην Ευρώπη. Αν και τα επίπεδα χρήσης των περισσότερων ναρκωτικών μειώθηκαν κατά τα αρχικά λοκντάουν, αυξήθηκαν μόλις άρθηκαν οι περιορισμοί.

Τα πρότυπα χρήσης ναρκωτικών στην περιοχή έγιναν επίσης πιο περίπλοκα λόγω της διαθεσιμότητας και της προσβασιμότητας μιας ποικιλίας ναρκωτικών. Αυτή η αύξηση της διαθεσιμότητας και της ποικιλίας οδήγησε σε αποκλίνοντα μοτίβα πολλαπλής χρήσης ναρκωτικών, με τα άτομα, δηλαδή, που κάνουν χρήση ναρκωτικών να καταναλώνουν περισσότερα από ένα είδη ναρκωτικών ταυτόχρονα ή διαφορετικούς τύπους ναρκωτικών διαδοχικά. Μια άλλη αναδυόμενη τάση είναι η μη ιατρική χρήση βενζοδιαζεπινών, μερικές φορές σε συνδυασμό με οπιοειδή ή αλκοόλ, μεταξύ ατόμων υψηλού κινδύνου που κάνουν χρήση ναρκωτικών, κρατουμένων και άλλων ομάδων.