Μετεκλογικό σκηνικό στήνεται για το Κυπριακό, με στόχο να υπάρξουν εξελίξεις τους επόμενους λίγους μήνες, όπως είχε προαναγγείλει μετά το τέλος της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης στη Γενεύη, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα “Φιλελεύθερος”.

Στην περιοχή βρίσκονται η απεσταλμένη του Γ.Γ., Τζέιν Χολ Λουτ όπως και ο αρμόδιος για το Κυπριακό στο Φόρεϊν Όφις, Ajay Sharma. Αμφότεροι προετοιμάζουν το επόμενο βήμα, που θα είναι μια νέα άτυπη Διάσκεψη, στην οποία ωστόσο, θα επιδιωχθεί να προκύψει αυτή τη φορά συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η νέα σύναξη, θα κρίνει πολλά, σύμφωνα με τους διάφορους εμπλεκόμενους, σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι στο Κυπριακό. Ο χρόνος, σύμφωνα με τους εν δυνάμει μεσολαβητές, δεν είναι απεριόριστος. Στο ημερολόγιο τους είναι καταγραμμένο το 2023 και στη διάρκεια της χρονιάς αυτής θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στην Κύπρο και στην Τουρκία. Συνεπώς, θεωρούν πως ό,τι και να γίνει αυτό σίγουρα θα είναι πριν το 2023.

Η Τζέιν Χολ Λουτ, η οποία μετά την Αθήνα  αναμένεται ότι θα επισκεφθεί τη Λευκωσία αυτή την εβδομάδα, θα συντονιστεί με τον Βρετανό διπλωμάτη, ο οποίος τις προηγούμενες ημέρες είχε σειρά επαφών στην Κύπρο και στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Λονδίνο θέλει να συντηρήσει το μομέντουμ και το δικό του ενδιαφέρον στο Κυπριακό ζεστό. Σε αυτή τη φάση, είναι προφανές πως ο απεσταλμένος του Φόρεϊν Όφις θέλησε να δημιουργήσει κλίμα, που θα επιτρέψει την πραγματοποίηση μιας νέας σύναξης.

Το Λονδίνο εκτιμά πως το “κλίμα αποκλιμάκωσης”, που υπάρχει σήμερα, ανοίγει “παράθυρο ευκαιρίας” για συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων. Σπεύδει, ωστόσο, να υποστηρίξει και ταυτόχρονα να προειδοποιήσει με νόημα πως η Τουρκία μπορεί να επανέλθει στην κυπριακή ΑΟΖ με ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα, για να συνεχίσει τις παράνομες ενέργειες της και να προχωρήσει με νέα βήματα και τετελεσμένα στην περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Γι’ αυτό και υποδεικνύεται πως “θα πρέπει να κινηθούμε γρήγορα”.

Η προσέγγιση του Λονδίνου για τα επόμενα βήματα, ως γνωστό, καταγράφηκε με τη γνωστή φόρμουλα που παρουσίασε και η οποία κινείται στη λογική της συνομοσπονδίας. Η λογική που διέπει τους χειρισμούς των Βρετανών είναι πως αν και οι διαφορές μεταξύ των εκατέρωθεν θέσεων είναι μεγάλη, είναι εφικτό να βρεθεί “κοινό έδαφος”. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό, από τη στιγμή κατά την οποία η τουρκική πλευρά επιμένει σε λύση δύο κρατών; Το Φόρεϊν Όφις υποστηρίζει πως εάν η Λευκωσία εξηγήσει ενδελεχώς την πρότασή της για αποκεντρωμένη ομοσπονδία (ή χαλαρή όπως την αναφέρουν οι Τούρκοι) και αντιμετωπιστούν “οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και της τουρκικής πλευράς”, τότε μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος. Το τι σημαίνει αυτό, μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό. Καλείται η ελληνική πλευρά να ικανοποιήσει τις τουρκικές αξιώσεις.

Πολλοί είναι εκείνοι, οι οποίοι θεωρούν δύσκολο το εγχείρημα της εξεύρεσης “κοινού εδάφους” καθώς η κατοχική Τουρκία αξιώνει ως προϋπόθεση την αναγνώριση “τουρκοκυπριακού λαού”. Ωστόσο, στο Φόρεϊν Όφις ενδεχομένως να γνωρίζουν κάτι περισσότερο από τους υπόλοιπους.

Ένα, πάντως, ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη εξίσωση, που αφορά το παρασκήνιο είναι και τα όσα αναφέρει η τουρκική πλευρά για το ρόλο των Βρετανών. Ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, ο οποίος απέστειλε την περασμένη εβδομάδα επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έδωσε δημοσίως εξηγήσεις για το θέμα της κυριαρχίας και το ρόλο του Λονδίνου. Ο κ. Τατάρ είπε πως Ηνωμένα Έθνη έθεσαν μια νέα προσέγγιση “bottom-up”(σημ. ο κ. Γκουτέρες αναφέρθηκε σε “bottom up approach”).

“Ποτέ πριν δεν χρησιμοποιήθηκαν τέτοιες εκφράσεις. Και αυτό το “από κάτω προς τα πάνω” περιλάμβανε και τις ‘κυρίαρχες κοινότητες’. Όταν είπαμε ‘εμείς δεν είμαστε κοινότητα, είμαστε λαός’, η ιστορία έφτασε μέχρι και το σημείο των ‘κυρίαρχων λαών’. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι σε αυτό συνέβαλε η Βρετανία. Γιατί μέσα στην προσέγγιση των Βρετανών υπήρχαν αυτές οι προτάσεις. Γι’ αυτό, από τη βάση της ομοσπονδίας και την πολιτική ισότητα που δεν έχει πετύχει μέχρι τώρα, έγινε μια κίνηση”.

Είναι σαφές πως οι Βρετανοί έχουν πείσει τα Ηνωμένα Έθνη για τη φόρμουλα τους, κυρίως σε ό,τι αφορά στο θέμα της κυριαρχίας ενώ ήταν σε συνεννόηση και με τους Τούρκους.

Η επόμενη ημέρα των εκλογών θα δρομολογήσει εξελίξεις, που ενδεχομένως να είναι και ραγδαίες καθώς, όπως είναι γνωστό, συνδέονται και με τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ιουνίου, όπου θα συζητηθούν τα ευρωτουρκικά. Η συνέχεια αναμένεται ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερα κρίσιμη.

OHE και Φόρειν Όφις

Οι αποκαλύψεις στην Τουρκία για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Κουτλού Ανταλί το 1996 και ευρύτερα για τις δράσεις του τουρκικού κράτους, οδηγούν σε αβίαστα συμπεράσματα και επιβεβαιώνουν μια σειρά από δεδομένα. Πρώτο, ότι η Τουρκία, ως κράτος- τρομοκράτης, χρησιμοποιεί όλες τις μεθόδους για να επιβληθεί. Τις δολοφονίες και τη διαφθορά. Κι αυτό διαχρονικά. Δεύτερον, είναι προφανές πως τα κατεχόμενα χρησιμοποιούνται από την Τουρκία για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, για τη διακίνηση ναρκωτικών. Ο πλήρης έλεγχος της Τουρκίας των κατεχομένων, επιτρέπει στις εκάστοτε κυβερνήσεις της να δρουν ανενόχλητα. Μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις άρχισαν να μιλούν και Τουρκοκύπριοι πολιτικοί. Οι παραδοχές αυτές γίνονται μετά από χρόνια και αφού απομακρύνθηκαν από την ενεργό δράση ή από την “εξουσία”.