Από την περασμένη Τετάρτη το προσχέδιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει σταλεί από την κυβέρνηση στις Βρυξέλλες προκειμένου να λάβει την έγκριση και να ανοίξει τον δρόμο άντλησης των πρώτων κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο πρωταρχικός στόχος του σχεδίου, αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, είναι να καλύψει το μεγάλο κενό σε επενδύσεις, εθνικό προϊόν και απασχόληση, δίνοντας ώθηση στην εξαιρετικά ταλαιπωρημένη ελληνική οικονομία. Υπό το πρίσμα αυτό, η πρόταση της κυβέρνησης περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα, με Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών για την πραγματοποίηση έργων ενεργειακής απόδοσης στον δημόσιο τομέα και συγχρηματοδοτήσεις μέσω ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων για τη συγκέντρωση επιπρόσθετων ιδιωτικών κεφαλαίων για τις επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις. Η χώρα μας δικαιούται να αντλήσει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ και, σύμφωνα με το ελληνικό σχέδιο, σκοπεύει να αξιοποιήσει το σύνολο αυτών των κεφαλαίων για την χρηματοδότηση επιχειρηματικών επενδύσεων και εκπόνηση πρόσθετων εμβληματικών δράσεων, 15 από τις οποίες αποτυπώνονται ακολούθως:
1. Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
Εκτενές πρόγραμμα επιδότησης επενδύσεων που, σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, αυξάνουν την ενεργειακή αποδοτικότητα των κατοικιών, καθώς και κτιρίων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Το πρόγραμμα στοχεύει στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στη μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και το κράτος και στην κινητοποίηση πρόσθετων ιδιωτικών πόρων που επενδύονται στην ελληνική οικονομία.
2. Διασύνδεση νησιών
Διασύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων με το δίκτυο μετάδοσης ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής χώρας. Η υλοποίηση των διασυνδέσεων, κατά τον κυβερνητικό σχεδιασμό, στοχεύει να αφήσει ισχυρό οικολογικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα: να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη ενεργειακή τροφοδότηση των νησιών, μειώνοντας το κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και την εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές και να καταστήσει δυνατή την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας των θαλάσσιων περιοχών.
3. 5G
Η δημοπράτηση του φάσματος για την ανάπτυξη των δικτύων 5G εκτιμάται πως θα αναβαθμίσει τις αναπτυξιακές δυνατότητες στη χώρα. Μέσω του επενδυτικού ταμείου «Φαιστός», ένα τέταρτο των εσόδων της δημοπράτησης κατευθύνεται στην ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος εταιρειών με αντικείμενο υπηρεσίες και εφαρμογές που βασίζονται στο 5G. Παράλληλα, σχεδιάζεται η κάλυψη των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου από τα εν λόγω δίκτυα.
4. Ψηφιακή Αναβάθμιση ελληνικών επιχειρήσεων
Αναβάθμιση της ψηφιακής υποδομής των επιχειρήσεων της χώρας, ιδίως των μικρών και μεσαίων, που περιλαμβάνει την προμήθεια ψηφιακού εξοπλισμού και λογισμικού και τη δημιουργία, βελτίωση και περαιτέρω επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών τους. Η ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων προγραμματίζεται να συνδυαστεί και με την εκπαίδευση και κατάρτιση των απασχολούμενων στις επιχειρήσεις.
5. Ψηφιοποίηση ΑΑΔΕ – καταπολέμηση φοροδιαφυγής
Στόχος, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της ψηφιακής αναβάθμισης της ΑΑΔΕ. Υπάρχει η πρόθεση για επέκταση της χρήσης ταμειακών μηχανών που επικοινωνούν online με POS και με την ΑΑΔΕ, φορολογικά κίνητρα για ηλεκτρονικές συναλλαγές, ψηφιακά εργαλεία για φορολογικούς ελέγχους, αναβάθμιση του TAXISNET, σε συνδυασμό με το νέο πλαίσιο για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και τα ψηφιακά εργαλεία που θα αναπτυχθούν για το σκοπό αυτό. Τελικός στόχος, σύμφωνα με την κυβέρνηση, η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η δημιουργία του αναγκαίου δημοσιονομικού χώρου για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών.
6. Επαγγελματικά λύκεια
Ολιστική μεταρρύθμιση στην επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και δια βίου μάθηση. Οι διαρθρωτικές αλλαγές στον τομέα αυτό αποσκοπούν στην ενίσχυση της διασύνδεσης των ΕΠΑΛ με την αγορά, την ενσωμάτωση πρόσφατων τεχνολογικών εξελίξεων και τελικά, σύμφωνα με την κυβερνητική επιχειρηματολογία, στην αναβάθμισή τους με απώτερο στόχο τη μείωση της ανεργίας με τη δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας για τους μαθητές που επιλέγουν την επαγγελματική εκπαίδευση.
7. Νέο πλαίσιο και περιεχόμενο προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης
Τα προγράμματα κατάρτισης/ επανακατάρτισης θα επιχειρούν να συνδέσουν την αμοιβή των εκπαιδευτικών φορέων με τα αποτελέσματα των εκπαιδευομένων. Το πλαίσιο θα επιδιωχθεί να εφαρμόζεται στα προγράμματα κατάρτισης/ επανακατάρτισης του συνόλου του εργατικού δυναμικού και να δίνει έμφαση σε δεξιότητες υψηλής ζήτησης στην αγορά εργασίας, με στόχο την αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας.
8. Τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια
Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, κατά το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα περιλαμβάνει την εκπόνηση και θεσμοθέτηση Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, για το σύνολο των δήμων της χώρας καθώς και ειδικών όρων δόμησης για περιοχές της χώρας. Επίσης, θα περιλαμβάνει την εκπόνηση μελετών οριοθέτησης των οικισμών προ του ’23, καθώς και μελετών για τον χαρακτηρισμό των δημοτικών οδών. Με την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αυτών, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, θα επιταχύνονται ή/και θα αυτοματοποιούνται οι πολεοδομικές υπηρεσίες προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
9. Υποδομές Μεταφορών
Στόχος της συγκεκριμένης πρότασης, είναι η ανάπτυξη υψηλής ποιότητας, πολυτροπικών, έξυπνων και ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή υποδομών μεταφορών, ανάμεσα στις οποίες και οι επενδύσεις σε οδικούς άξονες του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου, όπως το βόρειο τμήμα του Ε-65 και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, καθώς και νέα τμήματα εθνικής οδοποιίας. Επίσης επενδύσεις σε λιμένες, αερολιμένες και σε συνδυασμένες πολυτροπικές μεταφορές.
10. Ατομικός ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας & Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης»
Οι δύο συμπληρωματικές μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, στοχεύουν στη θωράκιση της υγείας και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη ενός ενοποιημένου ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας που θα τροφοδοτείται από το σύνολο των πηγών που διαθέτουν δεδομένα υγείας για κάθε πολίτη καθώς και πολιτικές πρόληψης, όπως η διαμόρφωση ενός εθνικού προγράμματος εμβολιασμών και κίνητρα για την έγκαιρη ανίχνευση νοσημάτων.
11. Διαφορετικότητα
Η κυβερνητική πρόταση περιέχει, εξάλλου, την καταπολέμηση διακρίσεων μέσα από εξειδικευμένα ψηφιακά προγράμματα κατάρτισης για εργοδότες και εργαζόμενους τόσο στον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα που θα συμβάλλουν στην αποδοχή της διαφορετικότητας στον εργασιακό χώρο, την άμβλυνση στερεοτύπων, καθώς και στην αύξηση της παραγωγικότητας μέσα από τη σύνθεση διαφορετικών δεξιοτήτων και αντιλήψεων.
12. Επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης
Η επιθυμητή επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης, όπως αναφέρεται στην ελληνική πρόταση, θα ενισχύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας και θα διεκπεραιώνεται μέσα από δράσεις, όπως η ενίσχυση των θεσμών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, η αναδιοργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών των δικαστηρίων, η λειτουργία ειδικών τμημάτων, η ενίσχυση και κατάρτιση των δικαστικών υπαλλήλων, η ψηφιοποίηση διαδικασιών και η συστηματική συλλογή και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων για την αποτελεσματική αξιολόγηση του συστήματος.
13. Σύνδεση της έρευνας των πανεπιστημίων με την παραγωγή & ενίσχυση της βασικής έρευνας
Στρατηγικός στόχος του σχεδίου είναι αφενός να ενισχυθούν οι δεσμοί μεταξύ ακαδημαϊκής έρευνας και παραγωγικής διαδικασίας και αφετέρου να στηριχθεί η βασική έρευνα με αύξηση των διαθέσιμων κονδυλίων και επενδύσεις σε υποδομές και τεχνολογίες αιχμής.
14. Πολιτισμός
Η συγκεκριμένη πρόταση αφορά την ανάδειξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα ως ολοκληρωμένου, βιώσιμου αναπτυξιακού μοχλού τοπικών κοινωνιών, που δημιουργεί θέσεις εργασίας και οικοσυστήματα επιχειρηματικότητας και εκπαίδευσης, συμβάλλοντας στη κοινωνική συνοχή. Παράλληλα, την αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων βάσει στρατηγικού σχεδιασμού ανά περιοχή, ανάπτυξη ψηφιακών μοντέλων πολιτιστικής παραγωγής και διανομής, και καινοτόμων υπηρεσιών και προϊόντων.
15. Ιδιωτικές επενδύσεις
Εντός του σχεδίου υπάρχει η πρόβλεψη για χρηματοδοτικά εργαλεία σχετικά με ιδιωτικές επενδύσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και αναβαθμίζουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Η επιλεξιμότητα προσδιορίζεται με βάση συγκεκριμένες οικονομικές κατευθύνσεις, για παράδειγμα την αύξηση των εξαγωγών και την μεγέθυνση των επιχειρήσεων, επενδύσεις στους τομείς των πράσινων και ψηφιακών τεχνολογιών, την έρευνα και ανάπτυξη και τα βιομηχανικά πάρκα.