Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αφήσει έντονα τα σημάδια της στον τομέα του πολιτισμού και των τεχνών. Όμως, παρά την δύσκολη συγκυρία δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν δίστασαν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να αποκτήσουν τα έργα τέχνης που επιθυμούν.
Γράφει η Ιωάννα Ανδριοπούλου
Έργα κορυφαίων Ελλήνων εικαστικών άλλαξαν χέρια την χρονιά αυτή σε τιμές ρεκόρ. Στην κορυφή της λίστας με τα έργα που τρέλαναν το σφυρί η θαυμάσια ελαιογραφία του Ελ Γκρέκο (1541-1614) «Portrait of a Gentleman» (Το πορτρέτο ενός κυρίου). Το έργο του σπουδαίου Έλληνα εικαστικού δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christie’s στις 7 Δεκεμβρίου, στο Λονδίνο. Ο πλειοδότης που θα εντάξει το έργο στην συλλογή του κατέβαλε 1.222.500 λίρες Αγγλίας.
Το έργο χρονολογείται από το 1570 και το είχαν υφαρπάξει οι ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από τον Εβραίο βιομήχανο και συλλέκτη έργων τέχνης, Γιούλιους Πρίστερ. Ο πίνακας τελικά επιστράφηκε σχεδόν 70 χρόνια μετά στους κληρονόμους του οι οποίοι τον παραχώρησαν προς δημοπράτηση. Αξίζει να αναφέρουμε ότι πρόκειται για ένα από τα πρώιμα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Μέχρι σήμερα, ο πιο ακριβός πίνακας του Θεοτοκόπουλου είναι «Ο Άγιος Δομήνικος προσευχόμενος», ο οποίος πωλήθηκε έναντι 13,9 εκατ. δολαρίων από τον οίκο Sotheby’s το 2013.
Παρθένης και Ράλλης
Κορυφαία στιγμή του 39ου Greek Sale του οίκου Bonhams αποτέλεσε η δημοπράτηση του εμβληματικού έργου του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878-1967) «Η Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου». Η ελαιογραφία, που είχε τιμή εκτίμησης μεταξύ 350.000-550.000 ευρώ, τελικά κατακυρώθηκε έναντι 644.312 ευρώ. Η περίφημη «Αποθέωση», που φιλοτεχνήθηκε από τον σπουδαίο Έλληνα εικαστικό το 1927, αποτελούσε την κορωνίδα της διάσημης συλλογής του Σπύρου Λοβέρδου (1877-1934).
Στο 38ο Greek Sale του οίκου Bonhams, τοπ λοτ αποτέλεσε το εμβληματικό και μουσειακής ποιότητας έργο του Θεόδωρου Ράλλη (1852-1909) με τίτλο «Αιχμάλωτη». Η τιμή εκτίμησης του έργου κυμαινόταν μεταξύ 300.000-500.000 ευρώ και τελικά βρήκε αγοραστή στα 375.312 ευρώ.
H ελαιογραφία που φιλοτεχνήθηκε το 1885 απεικονίζει μια όμορφη νεαρή χωριατοπούλα ενδεδυμένη με παραδοσιακή φορεσιά να στέκεται μέσα ένα εκκλησάκι με τα χέρια σταυρωμένα. Στον πίνακα κυριαρχούν τα σκούρα χρώματα, ωστόσο η μορφή της νεαρής σκλάβας που στέκεται ολόφωτη πλάι στους Οθωμανούς δυνάστες της την καθιστούν μια υπερβατική παρουσία στον καμβά.
Κατά τη δημοπρασία νεοελληνική ζωγραφική & φιλελληνικών αντικειμένων, που πραγματοποίησε ο οίκος δημοπρασιών Βέργος τον Ιανουάριο ξεχώρισε το έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη «H αποθέωση της Ομορφιάς». Ο πίνακας που κατακυρώθηκε έναντι 370.680 ευρώ είχε αρχική τιμή εκτίμησης μεταξύ 300.000- 400.000 ευρώ. Tο εντυπωσιακό, τόσο λόγω διαστάσεων όσο και λόγω σπανιότητας, έργο φιλοτεχνήθηκε από τον σπουδαίο εικαστικό το 1940.
Στα 350.312 ευρώ χτύπησε το σφυρί για το έργο «Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στη μάχη της 29ης Μαΐου 1453» του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ (1871-1934) κατά το 39ο Greek Sale του οίκου Bonhams. Σταρ λοτ της δημοπρασίας που διεξήχθη τον Δεκέμβριο από τον οίκο Βέργος αποτελούσε το έργο «Μετά το λουτρό», του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878 – 1967), με τιμή εκτίμησης 200.000 – 300.000 ευρώ. Ο πίνακας κατακυρώθηκε για 253.320 ευρώ.
Περιζήτητος Μόραλης
Ο πιο περιζήτητος καλλιτέχνης των τελευταίων ετών, Γιάννης Μόραλης (1916-2009), αντιπροσωπεύτηκε στο εαρινό Greek Sale του οίκου Bonhams με μία σειρά εξαιρετικής ποιότητας ζωγραφικών έργων και γλυπτών, διαφορετικών περιόδων. Το έργο «Εκεί κοντά και μακριά στη θάλασσα» πέτυχε την δεύτερη καλύτερη τιμή της δημοπρασίας αφού ο τυχερός που θα το εντάξει στη συλλογή του χρειάστηκε να καταβάλει 250,312 ευρώ, τιμή που είναι στα όρια της εκτίμησης του έργου.
Στα τοπ λοτ 39ου Greek Sale του οίκου Bonhams και το σπουδαίο έργο «Το Τάμα» του Νικολάου Γύζη (1842-1901) που φιλοτεχνήθηκε το 1874. Η σπουδαία ελαιογραφία, που είναι ένα αριστούργημα της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, κατακυρώθηκε έναντι 250.312 ευρώ.
Στην ίδια δημοπρασία ο Νίκος Χατζηκυριάκος – Γκίκας (1906-1994) αντιπροσωπεύτηκε με τρία έργα από τη συλλογή της καταξιωμένης γκαλερίστας του Λονδίνου Lady Noel Evelyn ‘‘Peter’’ Norton με σημαντικότερο έργο τη «Νεκρή Φύση με Σαμοβάρι». Η ελαιογραφία του σπουδαίου εικαστικού ξεπέρασε κατά πολύ την αρχική τιμή εκτίμησης που ανερχόταν μεταξύ 120.000-180.000 ευρώ και έκανε το σφυρί να χτυπήσει στα 212.812 ευρώ. Από τα ωραιότερα έργα της δημοπρασίας και η ελαιογραφία του Θεόδωρου Ιακώβου Ράλλη (1852-1909) «Κορίτσι που κάθεται σε έναν πέτρινο τοίχο, γνέθοντας μαλλί». Η ελαιογραφία κατακυρώθηκε έναντι 212,812 ευρώ.