Η πρόσφατη έκρηξη ζήτησης χρυσού από κράτη και επενδυτές υψηλού επιπέδου, με αιχμή τις κινήσεις των ΗΠΑ, της Κίνας και των κεντρικών τραπεζών, έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για τη στρατηγική αξία του πολύτιμου μετάλλου σε περιόδους διεθνούς ρευστότητας, νομισματικής πίεσης και πολιτικών ανατροπών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού, μόνο το πρώτο δίμηνο του 2025, η Αμερική εισήγαγε πάνω από 600 τόνους φυσικού χρυσού από το Λονδίνο και την Ελβετία. Πρόκειται για τεράστιο όγκο, που αναλογεί περίπου στο 13% των αποθεμάτων του Φορτ Νοξ και φέρνει στο προσκήνιο ερωτήματα για τις προθέσεις και τις εκτιμήσεις του χρηματοπιστωτικού κατεστημένου.

Χρυσός: Αθόρυβες μεταφορές και γεωπολιτική προνοητικότητα

Ο όγκος των εισαγωγών και η φύση των συναλλαγών δεν συνάδουν με μια απλή εμπορική κίνηση. Αντίθετα, υποδηλώνουν προετοιμασία για σοβαρές μεταβολές στο διεθνές νομισματικό και γεωοικονομικό σύστημα. Η εξήγηση των οικονομολόγων ότι πρόκειται για «στατιστική παραδοξότητα» ή για κίνηση των bullion banks ενόψει δασμών, δεν πείθει τους παρατηρητές της αγοράς.

Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες σε παγκόσμιο επίπεδο συνέχισαν για τρίτο συνεχόμενο έτος να συσσωρεύουν χρυσό με ρυθμούς που έχουμε να δούμε από τη δεκαετία του 1950, ξεπερνώντας το 1.000 τόνους μόνο το 2024.

Η στρατηγική της Κίνας: λιγότερα δολάρια, περισσότερος χρυσός

Η Κίνα, η οποία κατέχει περίπου 784 δισ. δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα, επέτρεψε πρόσφατα σε κινεζικές επιχειρήσεις με διαθέσιμο συνάλλαγμα να μετατρέψουν τα δολάριά τους σε φυσικό χρυσό. Αν μόλις το 10% αυτών των αποθεμάτων μετατραπεί σε ράβδους, αυτό θα ισοδυναμεί με το 8% του αποθέματος του Φορτ Νοξ.

Πέρα από τον φυσικό χρυσό, το Πεκίνο επιδιώκει πλέον μερίδια σε μεταλλευτικές εταιρείες, θεωρώντας ότι εκεί βρίσκονται οι πραγματικές μελλοντικές ευκαιρίες. Πρόκειται για επιθετική διαφοροποίηση που αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο και στην οικοδόμηση ενός παγκόσμιου πλέγματος οικονομικής αυτονομίας.

Η επιστροφή Τραμπ και η αμερικανική επαναφορά στον χρυσό

Από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ επανήλθε στον Λευκό Οίκο, οι ΗΠΑ άνοιξαν ξανά τα θησαυροφυλάκια τους σε φυσικές μεταφορές χρυσού. Οι 19 εκατομμύρια ουγγιές που εισήχθησαν το τελευταίο τρίμηνο από την Ευρώπη δεν είναι τυχαίες, ούτε περιορίζονται σε χαρτί ή ψηφιακές συναλλαγές. Πρόκειται για φυσικές ράβδους που μεταφέρονται διασχίζοντας τον Ατλαντικό, επιστρέφοντας στο αμερικανικό έδαφος.

Ο ίδιος ο Τραμπ είχε αναφερθεί δημόσια στον έλεγχο του χρυσού του Φορτ Νοξ, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά των θεωριών περί ελλείψεων ή απομείωσης του αποθέματος. Αν και οι αρμόδιες αρχές διαβεβαιώνουν ότι όλα είναι καταγεγραμμένα και αμετάβλητα, η κλιμακούμενη προσοχή στον χρυσό καταγράφεται πλέον ως πολιτικό σήμα κινδύνου.

Χρυσός και το τέλος του Bretton Woods

Ο αναλυτής του MarketWatch υπενθυμίζει ότι βρισκόμαστε ήδη 81 χρόνια μετά τη Συμφωνία του Bretton Woods, ενώ οι κύκλοι νομισματικών συστημάτων ιστορικά διαρκούν 50–75 χρόνια. Η ανεξέλεγκτη έκδοση χρήματος, η υπερχρέωση κρατών και η φθορά των fiat νομισμάτων έχουν ξαναγράψει το ίδιο σενάριο στο παρελθόν – και πάντα, ο χρυσός επανεμφανιζόταν ως καταφύγιο και καταλύτης αναδιάταξης ισχύος.

Ο Ρέι Ντάλιο, ιδρυτής της Bridgewater Associates, ονόμασε αυτή τη φάση «το τέλος ενός κύκλου χρέους», όπου η μοναδική διέξοδος είναι η επανεκκίνηση του παιχνιδιού με νέο νόμισμα ή νέο πρότυπο αξίας.

Το ερώτημα δεν είναι πότε – αλλά αν είμαστε έτοιμοι

Η διαπίστωση του MarketWatch είναι σαφής: «Όταν το καρουζέλ του χρήματος σταματήσει, ο χρυσός είναι ο τελευταίος που στέκεται όρθιος». Οι κεντρικές τράπεζες – φημισμένα επιφυλακτικοί θεσμοί – δεν θα στοιχημάτιζαν τόσο επιθετικά στον χρυσό αν δεν προεξοφλούσαν μεγάλη αλλαγή συστήματος.

Στην Κίνα, στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, το σήμα που στέλνεται είναι σαφές: η επόμενη κρίση δεν θα είναι απλώς τραπεζική ή ενεργειακή – θα είναι νομισματική. Και όποιος έχει χρυσό, θα μπορεί να ορίσει τους νέους κανόνες του παιχνιδιού.

Επενδυτές, ώρα απολογισμού

Για τους επενδυτές, το μάθημα της ιστορίας είναι λιτό και αυστηρό: πολυδιάσπαση κινδύνου, με σταθερό πυρήνα σε απτά περιουσιακά στοιχεία. Ο Γουόρεν Μπάφετ, που δεν είναι φίλος του χρυσού, παραδέχθηκε ότι τα μετρητά και τα κρατικά έντοκα είναι πολύτιμα όταν πρέπει να κάνεις την κίνηση όταν περνά μπροστά σου η ευκαιρία.

Αλλά ακόμη και αυτός παραδέχθηκε ότι, σε συνθήκες ύφεσης ή νομισματικής υποτίμησης, μια θέση σε χρυσό και ασήμι μπορεί να προσφέρει τη σταθερότητα που δεν έχουν τα υποσχετικά χαρτιά.

Η νέα γεωπολιτική του χρυσού βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Όσοι εξακολουθούν να τη βλέπουν μόνο ως εμπορικό εμπόρευμα, κινδυνεύουν να μείνουν πίσω. Γιατί όπως λέει και ο “χρυσός κανόνας” του Τραμπ: Αυτός που έχει τον χρυσό, γράφει τους κανόνες.

Διαβάστε ακόμη: