Σε μια περιοχή που η παράδοση θέλει να κυβερνάται από γηραίους Μονάρχες, η εμφάνιση και άνοδος νέων ηγετών στην Σαουδική Αραβία, στο Κατάρ, στο Ομάν και  στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ( ΗΑΕ ), συνοδεύουν ήδη οικονομικές, διπλωματικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες αυτές, των οποίων η οικονομία εξαρτάται ακόμα σε μεγάλο βαθμό, από τους υδρογονάνθρακες.

Το Ομάν κυβερνήθηκε για μισό αιώνα από τον Σουλτάνο Qabous, μέχρι τον θάνατο του το 2020. Χωρίς κατευθείαν απογόνους, αντικαταστάθηκε στην ηγεσία της χώρας από τον Σουλτάνο Haitham, 65 ετών, του οποίου ο τριαντάχρονος γιός Dhi Yazan ben Haitham ανέλαβε Υπουργός  Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεότητας.

Όπως ο Σουλτάνος Qabous και ο πατέρας του, είναι και αυτός αγγλόφιλος, συνεχίζοντας την παράδοση της συμμαχίας και συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Με πρόσφατο διάταγμα ο Dhi Yazan πήρε επίσημα και το χρίσμα του Διαδόχου του Σουλτανάτου, σε μια χώρα όπου οι κανόνες διαδοχής ήταν αδιάφανοι και απαιτούσαν ατέρμονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των μελών της βασιλικής οικογένειας.

Αν και το εύρος των καθηκόντων του ως Διάδοχος, δεν είναι απόλυτα σαφές, η νέα ιδιότητα του χαιρετήθηκε με ενθουσιασμό στο διαδίκτυο, κυρίως από την νεολαία ( στο Ομάν είναι το 50% του πληθυσμού ) που στο πρόσωπο του βλέπει “ότι η παρουσία νέων σε θέσεις πολιτικής ευθύνης, δίνει την ελπίδα ότι θα ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες της νέας γενιας”.

Στις γείτονες χώρες, η άνοδος των νέων ηγετών προαγγέλλει μια καινούργια εποχή οικονομικών και πολιτικών φιλοδοξιών, σε μια εύπορη περιοχή, η οποία όμως παρά τον πλούτο της ήταν απούσα από την διεθνή γεωπολιτική σκηνή.

Μόλις 33 ετών, ο Διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Mohammed ben Salman ( MBS ), θεωρείται ως ο πραγματικός ηγέτης του υπέρ συντηρητικού Βασιλείου.

Εδώ και μια διετία, προώθησε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις με στιβαρότητα, περιθωριοποιόντας τους αντιπάλους και αρνητές των μέτρων, ακόμα και μέσα στην Βασιλική οικογένεια, συχνά καταφεύγοντας σε σκληρές μεθόδους.

Στο τιμόνι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από το 2014, ο πρίγκιπας Διάδοχος του Abou Dhabi ( πρωτεύουσα των ΗΑΕ ) Mohammed ben Zayed ( MBZ ), ο πιο ηλικιωμένος από τους τέσσερις συναδέλφους του στα 59 του χρόνια πλέον, θεωρείται ο ισχυρός ηγέτης της Μέσης Ανατολής, έχοντας ενισχύσει την επιρροή της χώρας του στην διεθνή γεωπολιτική σκηνή, προωθώντας μεταξύ άλλων, την συμμαχία με το Ισραήλ, όπου τον ακολούθησαν η Σαουδική Αραβία και το Μπαχρέϊν.

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η τουριστική ανάπτυξη των ΗΑΕ, η οποία αποτελεί πλέον μια σοβαρή εναλλακτική πηγή εισοδήματος, με την προσέλκυση πλήθους τουριστών από Ευρώπη και Ασία, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.

Ο Εμίρης του Κατάρ, Tamim ben Hamad Al-Thani, πήρε την εξουσία το 2013 σε ηλικία 33 ετών, από τον ασθενούντα Εμίρη πατέρα του, Hamad ben Khalifa Al-Thani, ως επίσημος Διάδοχος, αφού είχε ήδη καταφέρει να παραμερίσει τον μεγαλύτερο αδερφό του Jassem.

Αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της χώρας του, ανέπτυξε μια στρατηγική παγκόσμιας επιρροής στα media ( Al Jazeera, Bein Sports, κλπ ), όπως και στην διπλωματία και περιμένει να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2022.

Είναι πολύ ποδοσφαιρόφιλος και εκτός των αθλητικών media,  είναι ιδιοκτήτης της γαλλικής ομάδας Paris Saint Germain

Πέραν των σημαντικών για το Κατάρ επενδυτικών προγραμμάτων, ο Tamil Al-Thani, αν και σουνίτης, έχει συμμαχήσει με τις θεοκρατικές κυβερνήσεις του σιιτικού Ιράν και της Τουρκίας, τις οποίες χρηματοδοτεί άμεσα ή έμμεσα, προκαλώντας την δυσαρέσκεια των υπολοίπων χώρων της περιοχής ( κυρίως της Σαουδικής Αραβιας και των ΗΑΕ ).

Οι δυό Διάδοχοι, MBS  και MBZ, ένωσαν τις δυνάμεις τους, εκτός του πλαισίου της περιφερειακής συνεργασίας ( GCC – Gulf Cooperation Council ), παίρνοντας στρατηγικές αποφάσεις, όπως μεταξύ άλλων, η εξασφάλιση επάρκειας τροφίμων και αγαθών, καθώς και η στρατιωτική συνεργασία με τη στήριξη των ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας.

Έτσι συνεργάστηκαν με την επίσημα αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Υεμένης, στην καταπολέμηση των ανταρτών σιιτών Houtis ( σύμμαχοι του Ιράν και του Κατάρ ), επιτιθέμενοι από αέρος και ξηράς εναντίον αντιπάλων στόχων, σε ένα εξαιρετικά θανατηφόρο πόλεμο, που διαρκεί πάνω από μια πενταετία.

Επίσης απέκλεισαν τις από θαλάσσης-εδάφους  προμήθειες αγαθών και υλικών στο Κατάρ, δυσκολεύοντας το να ανταποκριθεί στις βασικές ανάγκες του.

Πιο διακριτικός, ο Qabous εκσυγχρόνισε εντυπωσιακά το Σουλτανάτο του Ομάν, εξασφαλίζοντας εξαιρετικές συνθήκες ποιότητας ζωής, αλλά και ειρήνης στον πληθυσμό της χώρας.

Επιδεικνύοντας χαμηλό προφίλ ο Qabous επιβλήθηκε σαν ουδέτερος και σεβαστός διαπραγματευτής στην συνεχώς ταραχώδη περιοχή του Αραβικού Κόλπου, κυρίως με το Ιράν στην αντιπέρα όχθη.

Ο νέος Διάδοχος Dhi Yazan Ben Haitham, δεσμεύτηκε άμεσα την συνέχεια αυτής της πολιτικής του Σουλτανάτου στην διεθνή σκηνή.

Όπως και να έχει και παρά τις διαφορές τους, οι τέσσερις νέοι ηγέτες φαίνεται να εμπνέουν νέες ελπίδες και φιλοδοξίες για τους νεολαίους της περιοχής, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η ιστορία θα τους κρίνει και θα καταγράψει το στίγμα που θα αφήσουν στις γεωπολιτικές εξελίξεις.

Γράφει ο Νίκος Μπάρδης, πρώην Διευθ. VEOLIA, πρώην Διευθ. Συμβούλου ΕΥΔΑΠ