Την άνοιξη θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με την Κομισιόν για το νέο πακέτο φοροελαφρύνσεων το οποίο σχεδιάζει να νομοθετήσει τη διετία 2025-2026 το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Το παζάρι με τις Βρυξέλλες θα γίνει επί τη βάσει της μόνιμης υπέρβασης εσόδων από φοροδιαφυγή, από την οποία θα προκύψει δημοσιονομικό περιθώριο της τάξεως του 1,5-1,6 δισ. ευρώ, όπως διαφαίνεται. Με την αποκάλυψη εισοδημάτων από το ηλεκτρονικό κυνήγι της φοροδιαφυγής επιχειρούνται τόσο η διεύρυνση της φορολογικής βάσης όσο και ο ανασχεδιασμός του χάρτη των εισοδημάτων και των φορολογικών επιβαρύνσεων στη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, φέτος εξετάζεται το ενδεχόμενο να ανατεθεί μελέτη σε ειδική επιτροπή σοφών που θα επανεξετάσει τις κλίμακες και θα προτείνει αλλαγές σε συντελεστές.

Το αμέσως επόμενο βήμα, σύμφωνα με πληροφορίες θα είναι να μπουν σε ανοιχτή διαβούλευση και διάλογο με φορείς και κοινωνικές ομάδες οι πιθανές αλλαγές προκειμένου αυτές να έχουν τον επωφελέστερο οικονομικό αντίκτυπο στα νοικοκυριά.

Μέρισμα από τη φοροδιαφυγή

Η τελευταία μεγάλη παρέμβαση στην κλίμακα φυσικών προσώπων έγινε το 2019, με την καθιέρωση χαμηλού συντελεστή 9% αντί 22% στα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Ακολούθησαν επιπρόσθετες ελαφρύνσεις 1.000 ευρώ για κάθε παιδί. Τη μεγαλύτερη φορολογική ωφέλεια είχαν οι αυτοαπασχολούμενοι με κέρδος έως 1.300 ευρώ τον χρόνο.

Προ μηνός ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε υπαινικτικά στο ενδεχόμενο ενός νέου γύρου φοροαπαλλαγών, με έμφαση στη μεσαία τάξη. Στο οικονομικό επιτελείο διαβλέπουν ότι η απόδοση των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής θα αποδειχθεί μόνιμη, δίνοντας την ευκαιρία στην κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με τις Βρυξέλλες τα περιθώρια για νέες μόνιμες μειώσεις φόρων.

Μετά από δεκαετίες στρεβλώσεων, ανατροπών και αδικιών στο φορολογικό σύστημα της χώρας, οι αλλαγές που δρομολογούνται δεν θα έχουν χαρακτήρα παροχών, αλλά μεταρρύθμισης, με χαρακτηριστικά δημοσιονομικής υπευθυνότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Θα εξαγγελθούν ως κοινωνικό μέρισμα προς τη μεσαία τάξη και τους πλέον ευάλωτους, με βάση τα έσοδα που προκύπτουν από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την ανάπτυξη.

Στα 50.000 ευρώ η μεσαία τάξη

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι μπαίνει εκ των πραγμάτων η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, καθώς, λόγω της ανόδου των εισοδημάτων, όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι υπερβαίνουν αισθητά πλέον το αφορολόγητο όριο.

Αλλαγές εξετάζονται από τα εισοδήματα των 10.000 έως 30.000 ευρώ, για να μην ακυρωθούν τα οφέλη λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού φέτος τον Απρίλιο, αλλά και το 2026. Ωστόσο τα οφέλη θα φτάνουν και στα εισοδήματα έως 50.000 ευρώ, σε συνδυασμό με τη σταδιακή κατάργηση τεκμηρίων και τις διορθώσεις της φορολόγησης σε επαγγελματίες.

Θεμελιώδες ζήτημα θεωρείται το απότομο άλμα της επιβάρυνσης κατά 13 εκατοστιαίες μονάδες (από 9% σε 22%) για όσους αποκτούν εισοδήματα που υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ τον χρόνο. Από φέτος το όριο αυτό σχεδόν υπερκαλύπτεται απ’ όλους όσοι εργάζονται σε ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, καθώς θα λαμβάνουν τον νέο κατώτατο μισθό (870×12=10.440 ευρώ) ο οποίος το 2026 θα αυξηθεί περαιτέρω στα 900 ευρώ, ωθώντας υψηλότερα τα εισοδήματα, τα φορολογικά έσοδα αλλά και τις επιβαρύνσεις των νοικοκυριών.

Καθώς περισσότεροι θα δηλώνουν πλέον υψηλότερα εισοδήματα που θα υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ (είτε λόγω πραγματικών αυξήσεων αποδοχών είτε λόγω περιορισμού της φοροδιαφυγής), σχεδιάζεται να τεθεί ένας φορολογικός συντελεστής χαμηλότερος από 22%, που ισχύει σήμερα, στα εισοδήματα από 10.000 έως 15.000 ή 20.000 ευρώ. Ως βάση της διαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες πιθανόν να τεθεί συντελεστής 15%, με προοπτική να μειωθεί ενδεχομένως και στο 13%, αν το επιτρέψουν τα οικονομικά δεδομένα στη χώρα.

Σε αυτή την περίπτωση, για κάθε 1.000 ευρώ αύξηση αποδοχών πάνω από τα 10.000 ευρώ τα νοικοκυριά θα χάνουν 130-150 και όχι 220 ευρώ που πληρώνουν σήμερα. Συνεπώς, το όφελος στα εισοδήματα έως 20.000 ευρώ θα φτάνει ή θα ξεπερνά τα 700 ή 900 ευρώ τον χρόνο.

Το όφελος αυτό όμως μεταφέρεται αυτομάτως και σε όλους τους φορολογούμενους με μεσαία ή υψηλότερα εισοδήματα. Αλλαγές και μειώσεις μέχρι 2 ή 3 μονάδων εξετάζονται σταδιακά και για τα μεγαλύτερα εισοδήματα των 30.000 ή 40.000 ευρώ, ώστε το ετήσιο όφελος να φτάνει ή να ξεπερνάει τα 1.500 ευρώ στις περιπτώσεις αυτές, μέχρι και τα 50.000 ευρώ ετησίως.

Οι αποφάσεις για τον χρόνο έναρξης θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ, βάσει και των δημοσιονομικών στοιχείων που θα διαμορφωθούν έως τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Οι αλλαγές στην τσέπη όμως μπορεί να αρχίσουν να φαίνονται στη μειωμένη παρακράτηση στους μισθούς πριν από τα τέλη του 2025.

Τι αλλάζει στους επαγγελματίες

Ελάφρυνση θα δουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, τόσο οι νομοταγείς που δηλώνουν με συνέπεια υψηλά εισοδήματα όσο και η πλειονότητα εκείνων που -δίκαια ή άδικα- πιάστηκαν στη δαγκάνα του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος μετά το 2023.

Από τις μειώσεις αυτές στους συντελεστές, οι επιβαρύνσεις εκτιμάται ότι θα μειωθούν τουλάχιστον 10%. Για παράδειγμα, επαγγελματίας που δήλωνε κέρδη 6.000 τον χρόνο και πλήρωνε 1.190 ευρώ φόρο και τέλος επιτηδεύματος έως το 2023 έφτασε πέρυσι να πληρώνει 1.450 ευρώ για τεκμαρτό εισόδημα 10.920 ευρώ. Για το 2025 (με κατώτατο μισθό στα 870 ευρώ και τεκμαρτό εισόδημα 12.180 ευρώ) θα πληρώνει 1.380 ευρώ, μετά και την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Ωστόσο, με τη μείωση του συντελεστή από το 22% στο 13%-15% θα πληρώσει 1.180-1.230 ευρώ, δηλαδή σχεδόν όσα πλήρωνε έως το 2023 (1.190 ευρώ) ή 220-270 ευρώ λιγότερα από όσα θα φορολογηθεί για το 2024.

Από την άλλη, ο νόμος για τα τεκμήρια των επαγγελματιών ορίζει κάθε επόμενο έτος να αυξάνεται και το διά νόμου φορολογητέο εισόδημά τους, ακολουθώντας την αύξηση που θα λαμβάνει ο κατώτατος μισθός. Ωστόσο, σταδιακά το σύστημα της τεκμαρτής φορολόγησης αναμένεται να χαλαρώσει ή να καταργηθεί, από το 2027 ενδεχομένως, καθώς το μέτρο επιβλήθηκε ως προσωρινό, έως ότου η φοροδιαφυγή στη χώρα μας υποχωρήσει κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό ήδη φαίνεται να συμβαίνει και ενισχύεται, βάσει των στοιχείων της Κομισιόν για μείωση του κενού ΦΠΑ (VAT Gap) μετά τη σταδιακή εφαρμογή όλων των νέων ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου πληρωμών και διακίνησης προϊόντων στην αγορά από το 2023 και μετά.

Τα τεκμήρια διαβίωσης

Στο τραπέζι βρίσκεται και η αναθεώρηση ή η σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων (κατά 30% σε πρώτη φάση), καθώς ο λόγος ύπαρξής τους σταδιακά εκλείπει όσο προχωρά η εφαρμογή των νέων ψηφιακών εργαλείων διασταύρωσης των εισοδημάτων. Σε συνδυασμό και με την αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, η επιβάρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους -που θεωρούνται τα μεγάλα θύματα του τεκμαρτού συστήματος- θα μειωθεί κατά 500 ή και 1.000 ευρώ τον χρόνο. Για παράδειγμα, συνταξιούχος των 870 ευρώ (κύρια και επικουρική) που έχει ετήσιο εισόδημα 10.440 ευρώ φορολογείται για 11.600 ευρώ, με σπίτι 100 τ.μ. και δύο αυτοκίνητα 1.600 και 1.400 κ.ε. Μετά τη διόρθωση στα τεκμήρια και στον φορολογικό συντελεστή θα πληρώνει 70-90 ευρώ και όχι 350 ευρώ, που πληρώνει σήμερα λόγω τεκμηρίου και φόρου 22%.

Τέτοιες παρεμβάσεις θα συμπληρώσουν τη σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών κρατήσεων, που ενδέχεται να επεκταθεί και πέραν όσων έχουν ήδη εξαγγελθεί έως τώρα.

Μειώσεις στους έμμεσους φόρους, πάντως, δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο προσκήνιο. Ωστόσο δεν πρέπει να αποκλείεται παρέμβαση είτε στον υψηλό ΦΠΑ 24% είτε σε άλλους έμμεσους φόρους. Ούτε όμως μειώσεις στον ειδικό φόρο της βενζίνης αναμένονται, καθώς η διεθνής τάση -και πανευρωπαϊκά- είναι να αυξηθούν οι φόροι στα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα προκειμένου να διασφαλιστεί η πράσινη μετάβαση έως το 2030.

Πώς θα προκύψουν οι μειώσεις

Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες -αν όχι η μόνη- που προχωρά συνεχώς με υψηλή ανάπτυξη, πλεονάσματα, παροχές και φοροελαφρύνσεις, όταν σχεδόν η μισή Ευρωζώνη ταλανίζεται από ύφεση, ελλείμματα και νέα μέτρα λιτότητας.

Ωστόσο με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν μετά το 2023 («όριο αύξησης κρατικών δαπανών»), δεν επιτρέπονται στο εξής παροχές στο χέρι από τυχόν υπερπλεόνασμα. Επιτρέπονται όμως μειώσεις και θετικές αλλαγές στους φόρους, υπό τον όρο ότι αυτές καλύπτονται από άλλα φορολογικά έσοδα. Κλειδί για τις επικείμενες φορολογικές μειώσεις είναι η υπεραπόδοση των κρατικών εσόδων του 2024, που στηρίζονται στο ηλεκτρονικό κυνήγι της φοροδιαφυγής και αναμένεται να καταγραφούν τον φετινό Μάρτιο, αφού πρώτα ολοκληρωθεί τον προσεχή Φεβρουάριο η είσπραξη φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ του 2024.

Αμέσως μετά, τον Απρίλιο, θα επικυρωθούν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2024 και η πορεία των εσόδων το α’ τρίμηνο του 2025, ενώ τον Ιούνιο – Αύγουστο θα οριστικοποιηθεί αν και κατά πόσο τα επιπλέον έσοδα 1,8 δισ. που εξοικονομήθηκαν πέρυσι από τη φοροδιαφυγή είναι διατηρήσιμα ώστε να στηρίξουν μόνιμες φορολογικές αλλαγές και ελαφρύνσεις τη διετία 2025-2026.

Στο οικονομικό επιτελείο υπολογίζουν ότι τα περισσότερα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής ξεκίνησαν να εφαρμόζονται μετά τον περσινό Απρίλιο. Συνεπώς εκτιμάται ότι η απόδοσή τους θα συνεχίζεται και τώρα, αρχές του χρόνου, ενώ θα κάνουν ποδαρικό και άλλα νέα μέτρα, όπως η πλήρης εφαρμογή του συστήματος myDATA (με καθολική ισχύ και μηδενισμό των ανεκτών αποκλίσεων), το ψηφιακό πελατολόγιο και το ψηφιακό δελτίο αποστολής. Ακόμη, φέτος ενδέχεται να ξεκινήσει και η αυτόματη προείσπραξη του ΦΠΑ στην πηγή για πληρωμές που γίνονται με ηλεκτρονικά μέσα (κάρτες, εμβάσματα κ.λπ.).

ΠΗΓΗ

Διαβάστε ακόμη