Στο μοντέλο της Ιβηρικής χερσονήσου για τη μείωση των τιμολογίων ρεύματος, προσανατολίζεται σταθερά η κυβέρνηση.
Η επιλογή και η νομοθετική ρύθμιση θα περιλαμβάνουν επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και μηδενισμό ή δραστικό περιορισμό των ρητρών αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ρεύματος.
Οι παραγωγοί ρεύματος (ΔΕΗ και ιδιώτες) θα αποζημιωθούν για τις διαφορές που θα προκύψουν.
Η αποζημίωση θα υπολογιστεί για κάθε τεχνολογία ξεχωριστά (φυσικό αέριο, λιγνίτες, υδροηλεκτρικά) με μια «προκαθορισμένη τιμή» που θα αντικατοπτρίζει το κόστος παραγωγής συν κάποιο μικρό κέρδος.
Οι μονάδες θα αποζημιώνονται επιπλέον με τη διαφορά ανάμεσα στο πλαφόν και στην «προκαθορισμένη τιμή» η οποία θα εξασφαλίζει και ένα μικρό κέρδος.
Η απόδοση ενός μικρού ποσοστιαία κέρδους θεωρείται απαραίτητη, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να αναπτύξουν οι παραγωγοί των μονάδων αερίου εναρμονισμένες πρακτικές στην αγορά.
Ετσι οι προμηθευτές θα εξασφαλίζουν ηλεκτρική ενέργεια από την Αγορά Επόμενης Ημέρας σε αισθητά χαμηλότερες τιμές από ό,τι σήμερα.
Επομένως, σχεδόν θα μηδενιστούν οι προσαυξήσεις που μετακυλίουν στους πελάτες τους, μέσω των ρητρών αναπροσαρμογής.
Για το σχέδιο θα χρειαστούν από 2 έως 4 δισ. ευρώ για ένα χρόνο.
Η χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό (για τα επιπλέον κονδύλια από εκείνα που μπορούν να δώσουν οι δημοπρασίες ρύπων και τα πλεονάσματα από τις ΑΠΕ και τις ΥΚΩ) είναι η βασική πρόταση, η οποία όμως δημιουργεί πρόβλημα στην επίτευξη του βασικού οικονομικού στόχου για ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Εναλλακτικά μπορούν έστω και προσωρινά να αντληθούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης ή μια κεντρική ευρωπαϊκή χρηματοδοτική λύση.
Προϋπόθεση, για την εφαρμογή του αποτελεί η έγκριση από την Κομισιόν, όπως συνέβη και με το σχέδιο Ισπανίας και Πορτογαλίας. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν ήδη επαφές της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ με τις αρμόδιες διευθύνσεις των Βρυξελλών.
Πως λειτουργεί το μοντέλο της Ιβηρικής χερσονήσου;
Όσοι εξετάζουν αναλυτικά το ιβηρικό μοντέλο σε σχέση με το σχέδιο που υπέβαλαν οι δύο χώρες στις Βρυξέλλες, διαπιστώνουν πως η εγχώρια χονδρεμπορική τιμή θα είναι ίδια με την τιμή στις διασυνδέσεις, δηλαδή για την ενέργεια που εξάγεται στις υπόλοιπες αγορές.
Δηλαδή η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην ιβηρική χερσόνησο είναι η ίδια με εκείνη που ισχύουν για τις ανταλλαγές με την υπόλοιπη Ε.Ε., μέσω της Γαλλίας.
Αυτό σημαίνει πως λόγω της μικρότερης χονδρεμπορικής τιμής στην ιβηρική χερσόνησο έναντι της Γαλλίας (όταν θα τεθεί σε εφαρμογή το πλαφόν), θα υπάρξει αύξηση των εξαγωγών από την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Επομένως, από την αποζημίωση των ηλεκτροπαραγωγών στις δύο χώρες, από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθεί η «οροφή» θα ωφεληθούν και τελικοί καταναλωτές σε άλλες αγορές.
Σημαντική είναι επίσης η διαφοροποίηση στο ύψος το οποίο θα ορισθεί η «οροφή» δηλαδή η ανώτατη τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή. Αν και η πρόταση Ισπανίας-Πορτογαλίας ήταν να ορισθεί στα 30 ευρώ ανά Μεγαβατώρα καυσίμου, η απόφαση προβλέπει πως το πλαφόν θα καθοριστεί μεσοσταθμικά στα 50 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για τους 12 μήνες ισχύος του μέτρου.
Αυτό σημαίνει ότι τα 50 ευρώ/ MWh «μεταφράζονται» σε τιμή 130-140 ευρώ ανά Μεγαβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ύψος του πλαφόν που συμφωνήθηκε σημαίνει μεν σημαντική περικοπή του ενεργειακού κόστους στις δύο χώρες, όχι όμως και θεαματική μείωση.
