Η Λιβύη διανύει μια αρκετά σημαντική περίοδο, καθώς ο ΟΗΕ παρουσίασε στο Συμβούλιο Ασφαλείας έναν αναλυτικό οδικό χάρτη για εκλογές και για την ενοποίηση των κατακερματισμένων θεσμών της χώρας. Η συζήτηση αυτή έρχεται λίγο μετά τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, στις οποίες η συμμετοχή των πολιτών αποδείχθηκε εντυπωσιακά υψηλή, παρά τα σοβαρά εμπόδια και τις παρεμβάσεις που σημειώθηκαν.

Την ίδια στιγμή, δημοσίευμα του Bloomberg έγραφε ότι ο στρατάρχης Χαφτάρ εμφανίζεται έτοιμος να δώσει άδεια στην Άγκυρα για έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εξέλιξη που προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα καθώς συνδέεται άμεσα με τα ελληνικά συμφέροντα.

Παρεμβάσεις και ακυρώσεις

Η κ. Τέτε υπογράμμισε ότι το περιβάλλον δεν ήταν απρόσκοπτο. Η κυβέρνηση που έχει οριστεί από το Κοινοβούλιο της Ανατολικής Λιβύης ανέστειλε τη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας σε 16 δήμους την ημέρα της ψηφοφορίας, ενώ είχε ήδη απαγορεύσει τον Ιούλιο τις εκλογές σε άλλους 11, μεταξύ αυτών στη Βεγγάζη, τη Σύρτη, την Τομπρούκ και τη Σαμπχά. «Η κατάσταση αυτή καταδεικνύει ξεκάθαρα την πρόκληση των διαιρεμένων θεσμών», είπε, καλώντας τις de facto αρχές της Ανατολής «να επιτρέψουν το ταχύτερο δυνατό την επανέναρξη των εκλογών».

Στη Δυτική πλευρά της χώρας, η κατάσταση ήταν επίσης τεταμένη, καθώς την παραμονή των εκλογών άγνωστοι πυρπόλησαν τα γραφεία της Ανώτατης Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής στη Ζαουίγια, καταστρέφοντας εκλογικό υλικό. Επιθέσεις σημειώθηκαν και στη Ζλίτεν και στη Σαχέλ αλ-Γκαρμπί. Παρά ταύτα, η διαδικασία ολοκληρώθηκε, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα των υπαλλήλων της Επιτροπής στη Σαχέλ αλ-Γκαρμπί, οι οποίοι «έστησαν τις κάλπες έξω από τα καμένα γραφεία τους για να διασφαλίσουν την ψήφο των πολιτών».

Πανεθνικές διαβουλεύσεις

Η επικεφαλής της UNSMIL παρουσίασε τα αποτελέσματα από τις πανεθνικές διαβουλεύσεις που οργανώθηκαν μετά την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Μαΐου. Όπως ανέφερε, «συμμετείχαμε σε πόλεις, σε δημοτικές αρχές, οργανώσαμε ανοικτές συναντήσεις με ευρεία εκπροσώπηση. Οι παρευρισκόμενοι εξέφρασαν σαφώς τις δημοκρατικές φιλοδοξίες τους, αλλά και την απογοήτευσή τους για τις πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών».

Μέσω ηλεκτρονικής διαβούλευσης, συγκεντρώθηκαν πάνω από 22.500 απαντήσεις. Από αυτές, το 42% προτιμά ταυτόχρονη διεξαγωγή προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, το 24% στηρίζει μια νέα συνέλευση που θα αντικαταστήσει τους υπάρχοντες θεσμούς, το 19% θεωρεί απαραίτητο να προηγηθεί μόνιμο σύνταγμα και το 12% ζητά μόνο βουλευτικές εκλογές. Σημαντική ήταν και η συμμετοχή γυναικών και νέων, οι οποίοι, όπως τόνισε η κ. Τέτε, «επαναβεβαίωσαν την επιθυμία να συμμετάσχουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση του πολιτικού μέλλοντος της Λιβύης, ζητώντας εγγυημένη εκπροσώπηση και θεσμικές δικλείδες ασφαλείας».

Οδικός χάρτης τριών πυλώνων

Η κ. Τέτε παρουσίασε έναν οδικό χάρτη βασισμένο σε τρεις άξονες: (1) ένα τεχνικά αξιόπιστο και πολιτικά εφαρμόσιμο εκλογικό πλαίσιο για την πραγματοποίηση προεδρικών και βουλευτικών εκλογών (2) ενοποίηση θεσμών μέσω νέας ενιαίας κυβέρνησης και (3) δομημένο διάλογο με συμμετοχή ευρέος φάσματος της κοινωνίας, ώστε να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης και να δημιουργηθεί κοινό όραμα.

Επεσήμανε ότι η διαδικασία θα είναι σταδιακή, με συνολικό ορίζοντα 12-18 μηνών, και περιλαμβάνει βήματα όπως: ανασυγκρότηση της Εκλογικής Επιτροπής, τροποποιήσεις στο νομικό και συνταγματικό πλαίσιο, σχηματισμό νέας κυβέρνησης και μέτρα για την ασφάλεια και την οικονομική διαχείριση. «Αν υπάρξουν εμπόδια ή παρελκυστικές τακτικές, η UNSMIL θα επιδιώξει την υποστήριξη του Συμβουλίου για να προχωρήσει η διαδικασία» ανέφερε.

Προκλήσεις: Ασφάλεια και Ανθρώπινα δικαιώματα

Όσον αφορά στην ασφάλεια η κ. Τέτε έκανε λόγο για «εύθραυστη εκεχειρία» στην Τρίπολη μετά τις συγκρούσεις του Μαΐου, με παραβιάσεις που όμως δεν κλιμακώθηκαν. Κάλεσε την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και τη Διεύθυνση Καταπολέμησης Οργανωμένου Εγκλήματος να επιλύσουν τις διαφορές «μέσω διαλόγου και όχι με προκλήσεις».

Σοβαρή ανησυχία εξέφρασε για 20 θανάτους υπό κράτηση από το 2024, περιλαμβανομένου του ακτιβιστή Αμπντέλ Μουνίμ αλ-Μαρέμι, που πέθανε στην Τρίπολη τον Ιούλιο.

«Αυτές οι περιπτώσεις αποτελούν μέρος ενός διαρκούς μοτίβου σοβαρών παραβιάσεων με ατιμωρησία», τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στις δραματικές συνθήκες προσφύγων, ειδικά Σουδανών στην Κούφρα.

Έκκληση στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Στο τέλος, η Χάνα Τέτε ανέφερε ότι «ο λαός της Λιβύης προσβλέπει σε αυτό το Συμβούλιο για βοήθεια, ώστε να υπάρξει λύση και πολιτική διαδικασία που θα οδηγήσει σε εκλογές και ενοποιημένους θεσμούς».

Ζήτησε ενότητα από πλευράς Συμβουλίου, σημειώνοντας ότι το μήνυμα του πρέπει να «αντηχήσει σε όλη τη Λιβύη υπέρ της σταθερότητας, της ενότητας και της δημοκρατικής βούλησης του λαού».

Eλλάδα: Έτοιμη να συνεργαστεί με τη Λιβύη για ένα πιο σταθερό και ευημερούν μέλλον και για τις δύο χώρες

O Aναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας Ιωάννης Σταματέκος εξέφρασε την πλήρη στήριξη στις προσπάθειες της Ειδικής Εκπροσώπου του ΓΓ ΟΗΕ Χάνας Τέτε και της Αποστολής του ΟΗΕ στη χώρα UNSMIL για την προώθηση της πολιτικής διαδικασίας και τη διαμόρφωση ενός πολιτικού οδικού χάρτη που θα οδηγήσει το ταχύτερο δυνατό σε προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.

Χαιρέτισε τις προσπάθειες του Προεδρικού Συμβουλίου για τη διατήρηση της εκεχειρίας στην Τρίπολη και ζήτησε την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων, ξένων μαχητών και μισθοφόρων από τη χώρα. Ο κ. Σταματέκος έκανε έκκληση για αποτελεσματική εφαρμογή του καθεστώτος κυρώσεων και υπογράμμισε τη σημασία της επιχείρησης «Ειρήνη» της ΕΕ. Επανεπιβεβαίωσε την ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με τη Λιβύη για ένα πιο σταθερό και ευημερούν μέλλον και για τις δύο χώρες, μετά και την εποικοδομητική επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτη στη Λιβύη τον περασμένο μήνα.

Διαβάστε ακόμη:

• Προσπάθειες συγκάλυψης προβεβλημένων πολιτικών προσώπων σε σκάνδαλα
• Τζάκσον Χολ: Η κοιλάδα που γράφονται οι σελίδες της παγκόσμιας οικονομίας
• Bloomberg: Ο Χαφτάρ επιτρέπει στην Τουρκία έρευνες υδρογονανθράκων κοντά στην Κρήτη
• Guardian: Η Ελλάδα, «Ταϊλάνδη της Ευρώπης» – Τουριστικός παράδεισος για ξένους, απαγορευτική για τους ντόπιους