Η γραμματέας του Όσκαρ Σίντλερ, η Μίμι Ράινχαρντ, που συνέταξε τη διάσημη λίστα του Γερμανού βιομηχάνου σώζοντας περισσότερους από 1.000 Εβραίους κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πέθανε στο Ισραήλ σε ηλικία 107 ετών, γνωστοποίησε σήμερα η οικογένειά της.

«Η πολυαγαπημένη και μοναδική μου γιαγιά μόλις πέθανε σε ηλικία 107 ετών. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη», έγραψε στα εβραϊκά η εγγονή της Νίνα σε ένα μήνυμα προς τους συγγενείς της, το οποίο περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου.

Αυστριακής και εβραϊκής καταγωγής, η Μίμι Ράινχαρντ ζούσε στην Κρακοβία (Πολωνία) πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και προσελήφθη από τον Όσκαρ Σίντλερ για τον οποίο εργάστηκε μέχρι το 1945.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η ίδια είχε συντάξει τους καταλόγους των Εβραίων εργαζομένων του Σίντλερ που σώθηκαν από τους θαλάμους αερίων των Ναζί από τον Όσκαρ Σίντλερ, η ιστορία του οποίου έγινε δημοφιλής μετά την προβολή της ταινίας «Η Λίστα του Σίντλερ» του σκηνοθέτη Στίβεν Σπίλμπεργκ, που βραβεύτηκε με επτά Όσκαρ και άλλα δεκάδες διεθνή βραβεία.

Μετά τον πόλεμο, η Ράινχαρντ εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, έκανε την Αλιγιά (σ.σ. μετανάστευση Εβραίων της διασποράς στη Γη του Ισραήλ), το 2007 σε ηλικία 92 ετών, προκειμένου να ενωθεί με τον μονάκριβο γιο της, τότε καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, και τα εγγόνια της.

«Νιώθω σαν στο σπίτι μου», είχε πει συνεσταλμένα σε δημοσιογράφους που είχαν έρθει για να την υποδεχθούν στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν στο Τελ Αβίβ.

Η Ράινχαρντ είχε δηλώσει ότι είχε συναντήσει τον Σπίλμπεργκ, ενώ παραδέχτηκε ότι πέρασαν χρόνια πριν δει την ταινία του.

«Ήμουν καλεσμένη στην πρεμιέρα της ταινίας στη Νέα Υόρκη. Αλλά έπρεπε να φύγω πριν από την προβολή, ήταν πολύ δύσκολο για μένα», είπε.

Τα τελευταία χρόνια, η Μίμι Ράινχαρντ ζούσε σε έναν οίκο ευγηρίας στην Χερτσλιγιά, μια παραθαλάσσια πόλη με φοίνικες βόρεια της ισραηλινής μητρόπολης Τελ Αβίβ.

Πριν από μερικά χρόνια, ο φωτογράφος Γκίντεον Μαρκόβιτς, της ισραηλινής εφημερίδας Israel Hayom, την είχε συναντήσει στο πλαίσιο ενός έργου για τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος. «Συμμετείχε (τότε) στις δραστηριότητες του οίκου ευγηρίας, ήταν η πρωταθλήτρια του μπριτζ, σέρφαρε στο διαδίκτυο και παρακολουθούσε τη χρηματιστηριακή αγορά», είπε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Η περίφημη λίστα Σίντλερ 

Ο απατεωνίσκος! Έτσι απαξιωτικά φώναζαν τον Όσκαρ Σίντλερ πριν τον πόλεμο στο χωριό του, το Τσβίταου της Μοραβίας, (σημερινή Τσεχία) και δεν είχαν άδικο. Από το σχολείο τον είχαν αποβάλλει. Τον ενδιέφερε μόνο η καλή ζωή, οι γρήγορες μηχανές και οι γυναίκες. Οι μικροαπατεωνιές προκαλούσαν συγκρούσεις με τον πατέρα του και διεκόπη η σχέση τους. Το 1936 έγινε πράκτορας των Γερμανών. Το Φεβρουάριο του 1939 εντάχθηκε στο ναζιστικό κόμμα.

Η γερμανική εισβολή στη Πολωνία το 1939, ήταν γι αυτόν μια απρόσμενη ευκαιρία να πλουτίσει. Μετακόμισε στην Κρακοβία και αγόρασε μια επιχείρηση κατασκευής σκευών εμαγιέ, η οποία ανήκε πριν σε Εβραίους. Το σχέδιο του ήταν να φτιάχνει σκεύη σίτισης για το γερμανικό στρατό.

Με καλοπιάσματα και αρκετές δωροδοκίες, ανέπτυξε φιλίες με πρόσωπα κλειδιά του γερμανικού στρατού, προκειμένου να του αναθέσουν συμβόλαια παραγωγής. Σύντομα μετέτρεψε τη μικρή επιχείρηση σε μεγάλο εργοστάσιο, γνωστό ως Emalia.

Αποφάσισε να προσλάβει Εβραίους εργαζόμενους με κριτήριο την κερδοσκοπία, καθώς ήταν ένα πάμφθηνο προσωπικό. Περίπου 1.000 Εβραίοι ξεκίνησαν να δουλεύουν καταναγκαστικά, στο πλαίσιο της υποχρεωτικής εργασίας των Εβραίων σε εργοστάσια Γερμανών, για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας. Η γνώμη του για τους Εβραίους άλλαξε όταν γνωρίστηκε καλύτερα με τον Εβραίο λογιστή, Ισαάκ Στερν. Ο δεσμός τους έγινε ισχυρός και ο Σίντλερ υποστήριξε τους Εβραίους με έργα και όχι με ανώφελη συμπάθεια.

Το 1942, οι Γερμανοί αρχίζουν να μεταφέρουν τους Εβραίους της Κρακοβίας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Σίντλερ αντιδρά με τον τρόπο που ξέρει. Με προσωπική διπλωματία και δωροδοκίες δεν αφήνει τους Ναζί να πειράξουν τους δικούς του εργαζόμενους. Το 1943 αποφασίστηκε το οριστικό κλείσιμο του «γκέτο» της Κρακοβίας.

Δημιουργήθηκε ένα κέντρο εργασίας έξω από την πόλη, όπου θα εργάζονταν μόνο οι υγιείς Εβραίοι και οι υπόλοιποι θα εκτελούνταν ή θα στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Σίντλερ έγινε μάρτυρας επιδρομής των Γερμανών στο γκέτο και σοκαρίστηκε από την άγρια δολοφονία των Εβραίων. Αποφάσισε να δράσει δυναμικά. Δημιούργησε στο εργοστάσιο του τμήμα παραγωγής όπλων, για να ενταχθεί στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα και να προστατεύσει τους εργαζόμενούς του. Με αυτό το επιχείρημα έπεισε τον υπεύθυνο αξιωματικό Άμον Γκετ, να κρατήσει τους εργάτες του, επειδή ήταν απαραίτητοι στην παραγωγή όπλων.

Η περιβόητη λίστα

Το 1944, καθώς ο κόκκινος Στρατός πλησίαζε στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στα ανατολικά, οι Γερμανοί άρχισαν να μεταφέρουν όλους τους Εβραίους κρατουμένους δυτικά. Έκλειναν το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο. Ανάμεσα τους και αυτό του Σίντλερ, που κατάφερε να προλάβει τις εξελίξεις. Με τη συνήθη τακτική της δωροδοκίας, εξασφάλισε τη μεταφορά του εργοστασίου του και των εργαζομένων του στο Μπρούνλιτζ, στην Τσεχία. Έτσι φτιάχτηκε μια λίστα με τα ονόματα των Εβραίων που θα έμπαιναν στο τρένο για την Τσεχία, αντί για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Τελικά τον Οκτώβριο, μεταφέρθηκαν αρχικά περίπου 800 άτομα και στη συνέχεια 300 γυναίκες και παιδιά. Η δεύτερη ομάδα οδηγήθηκε κατά λάθος στο Άουσβιτς, αλλά ο Σίντλερ μετά από άμεσες ενέργειες κατόρθωσε να τους σώσει και να τους οδηγήσει στην Τσεχία. Οι Εβραίοι του χρώσταγαν τη ζωή τους. Όταν ο πόλεμος έληξε τον ευχαρίστησαν με ένα συγκινητικό τρόπο.

Την ώρα του αποχαιρετισμού, του χάρισαν ένα δαχτυλίδι, για να το φορά συνέχεια και να διαβάζει το ρητό που έγραψαν στον κύκλο του: “ Όποιος σώζει μια ζωή, σώζει τον κόσμο ολόκληρο”. Ο Σίντλερ δεν είχε σώσει όλο τον κόσμο αλλά σίγουρα, ήταν από τους ελάχιστους Γερμανούς που το προσπάθησε.

Λίστα του Σίντλερ: Η ταινία 

Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Τόμας Κενάλι, η «Λίστα» της ζοφερής ασπρόμαυρης φωτογραφίας Πολωνικής Σχολής με τις συνταρακτικές εικόνες σασπένς, τις αποκαλυπτικές ερμηνείες των Λίαμ Νίσον, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Ρέιφ Φάινς, την εμβληματική μουσική του Τζον Γουίλιαμς με τα ανατριχιαστικά σόλο του Ίτζακ Πέρλμαν και τη στιλιζαρισμένη σκηνοθεσία, παραμένει πολιτικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά επίκαιρη.

Και οι δυο ταινίες του Σπίλμπεργκ θριάμβευσαν στα Όσκαρ του 1994, κερδίζοντας στο σύνολο 10 βραβεία. Το «Jurassic Park» έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών και απέσπασε 3 τεχνικά βραβεία, ενώ «Η Λίστα του Σίντλερ» δικαίωσε τον παρεξηγημένο δημιουργό (η ρετσινιά του Σπίλμπεργκ ως εμπορικού) με 7 αγαλματίδια συμπεριλαμβανομένων της Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας. «Εκείνη η βραδιά δεν είχε τίποτα το εορταστικό. Δεν νομίζω πως αυτή η ταινία είναι μια γιορτή», είπε ο Σπίλμπεργκ στο κοινό. «Ήταν ωραίο που κερδίσαμε, αλλά συγχρόνως θυμάμαι το πόσο συγκινημένος ήμουν όταν ο παραγωγός μας (Μπράνκο) Λάστιγκ έδειξε στον κόσμο ότι ήταν στο Άουσβιτς, ότι είχε αριθμούς στο χέρι του…».