«Υλοποιώ την υπόσχεσή μου για τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο», τόνισε σε δήλωση του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ειδικότερα:
«Η θάλασσα υπήρξε πάντα η σιωπηλή δύναμη της Ελλάδας. Είναι μέρος του ποιοι είμαστε — διαμόρφωσε τον πολιτισμό και την ιστορία μας, τρέφει τον λαό μας και καλλιεργεί το πνεύμα μας.
Τον περασμένο μήνα, στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στις μεσογειακές ακτές της Γαλλίας, έδωσα μια υπόσχεση – να τιμήσω αυτήν τη μοναδική θαλάσσια κληρονομιά και να την προστατεύσω για τις επόμενες γενιές.
Σήμερα, υλοποιώ αυτήν την υπόσχεση με τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων — ενός στο Ιόνιο Πέλαγος και ενός στις Νότιες Κυκλάδες, στο μοναδικό Αιγαίο.
Τα πάρκα αυτά θα είναι από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε τον στόχο της προστασίας του 30% των χωρικών υδάτων μας έως το 2030, πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο.
Θα αποτελέσουν απέραντα καταφύγια ζωής κάτω από τα κύματα.
Θα συμβάλουν επίσης στη διατήρηση των οικοσυστημάτων, στην αποκατάσταση της ισορροπίας και στη θέσπιση ενός τολμηρού νέου προτύπου για τη θαλάσσια προστασία.
Και ίσως το πιο σημαντικό, μέσα σε αυτές τις θαλάσσιες ζώνες θα απαγορευτεί η εξαιρετικά καταστροφική πρακτική της μηχανότρατας.
Αν έχετε δει το εξαιρετικό νέο ντοκιμαντέρ του Sir David Attenborough, «Ocean», τότε ξέρετε γιατί η δημιουργία αυτών των θαλάσσιων πάρκων είναι τόσο σημαντική.
Το «Ocean» είναι μια βαθιά συγκινητική ταινία, αλλά και μια ταινία που ενημερώνει και εμπνέει. Μου υπενθύμισε, όπως ελπίζω να υπενθυμίσει σε όλους μας, ότι η θάλασσα δεν είναι απλώς όμορφο τοπίο. Είναι η ίδια η ζωή. Ευαίσθητη. Δυνατή. Και υπό απειλή.
Η ταινία του Sir David ενίσχυσε τη δέσμευσή μου να κάνω κάτι περισσότερο στη διαχείριση της θάλασσας — να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας μαζί της. Όχι ως ιδιοκτήτες. Αλλά ως θεματοφύλακες.
Θα προστατεύσουμε, ναι. Αλλά επίσης θα εκπαιδεύσουμε, θα συνεργαστούμε και θα ηγηθούμε.
Σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, τους ντόπιους ψαράδες, τους επιστήμονες, αλλά και με διεθνείς εταίρους, θα κάνουμε αυτά τα πάρκα παραδείγματα του τι είναι δυνατό. Κάνοντας αυτό, η Ελλάδα μπορεί να γίνει φωνή της θάλασσας — στην Ευρώπ, αλλά και πέρα από αυτήν.
Γιατί όταν προστατεύουμε τον ωκεανό μας, προστατεύουμε το ίδιο μας το μέλλον»
Αυτοί είναι οι χάρτες με τα θαλάσσια πάρκα
Τα πάρκα αυτά θα είναι από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, «θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε τον στόχο της προστασίας του 30% των χωρικών υδάτων μας έως το 2030, πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο». Επιπλέον θα αποτελέσουν απέραντα καταφύγια ζωής κάτω από τα κύματα.
«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει φωνή της θάλασσας – στην Ευρώπη, αλλά και πέρα από αυτήν», υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός.
Με drones, ραντάρ και δορυφορικές εικόνες η επιτήρησή τους
Λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, η κυβέρνηση προχωρά με την ειλημμένη της απόφαση να χωροθετήσει τα δύο θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες) που είχε εξαγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον Απρίλιο του 2024, κατά την 9η Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Πριν λίγες εβδομάδες, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στη Νίκαια της Γαλλίας ο κ. Μητσοτάκης επαναβεβαίωσε τη συγκεκριμένη δέσμευση, η οποία υλοποιήθηκε με τη σημερινή του ανακοίνωση.
Είχαν προηγηθεί αρκετές συσκέψεις με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του υπουργείου Εξωτερικών, καθώς η χωροθέτηση έχει δεδομένα περιβαλλοντική, αλλά και γεωπολιτική διάσταση. Υπενθυμίζεται ότι και μόνο η ανακοίνωση από μέρους του κ. Μητσοτάκη, ειδικά για το θαλάσσιο πάρκο στο Νότιο Αιγαίο, είχε προκαλέσει τουρκικές αντιδράσεις. Θεωρείται άκρως πιθανό αντίστοιχες αντιδράσεις να υπάρξουν και τώρα.
Από την κυβέρνηση βεβαίως αναφέρουν ότι η χωροθέτηση των περιβαλλοντικών πάρκων δρομολογείται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια. «Ο χώρος αντιμετωπίζεται με ενιαίο τρόπο και δίνει τη δυνατότητα ορθότερης ρύθμισης των επιτρεπόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων», αναφέρουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές. Η «ταμπακιέρα» της ρύθμισης είναι ότι στα θαλάσσια πάρκα θα απαγορευτεί πλήρως η αλιεία με μηχανότρατα, ενώ προβλέπονται πρόσθετα μέτρα και περιορισμοί για την αποτελεσματική προστασία των πλέον ευάλωτων οικοτόπων και ειδών.
Το μείζον ζήτημα βεβαίως έχει να κάνει με την εποπτεία από μέρους του κράτους για τις εν λόγω δραστηριότητες. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι θα τεθεί σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης και εποπτείας από τον ΟΦΥΠΕΚΑ που περιλαμβάνει drones, ραντάρ και δορυφορικές εικόνες, σε συνεργασία με τα Λιμεναρχεία της χώρας. Συνεπώς, θα υπάρχει μια «κεντρική» ομπρέλα, με κατά τόπους βραχίονες εφαρμογής της νομιμότητας.
