Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση και 122, από αυτούς, επελέγησαν. Από την 1η Ιουνίου οι συμμετέχοντες μπορούν να λαμβάνουν 1.200 ευρώ κάθε μήνα για τρία χρόνια. Δεν πρόκειται για νέο νόμο στην Γερμανία, αλλά για ένα πιλοτικό πρόγραμμα, ένα «κοινωνικό πείραμα», που έχει στόχο τη διερεύνηση της επίδρασης ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος στα άτομα που το λαμβάνουν.

Όπως εξηγεί ο Γιούργκεν Σουπ, επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας από το Γερμανικό Ινστιτούτο Oικονομικών Ερευνών: «Ερευνούμε, για την ώρα σε πρώτη φάση, τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ενός εισοδήματος άνευ όρων. Διαθέτουν μια οικονομική ασφάλεια για δύο χρόνια ύψους 1.200 ευρώ. Τι θα κάνουν με αυτά τα χρήματα; Θα τα ξοδέψουν ή θα βάλουν κάτι στην άκρη γιατί στη ζωή πάντα μπορεί κάτι να συμβεί και πρέπει να έχουν μια οικονομική κάλυψη;»

Καμία προϋπόθεση, καμία υποχρέωση

Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα για την προσωπική και οικονομική τους κατάσταση και επιτρέπεται να εργάζονται όσο θέλουν κατά τη διάρκεια του πειράματος.

Μοναδική τους υποχρέωση είναι «να συμπληρώσουν online επτά ερωτηματολόγια κατά τη διάρκεια των τριών ετών της έρευνας» όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος.

Τα χρήματα για το συγκεκριμένο «κοινωνικό πείραμα» προέρχονται από 150.000 ιδιώτες δωρητές και δεν φορολογούνται.

Η ιδέα ξεκίνησε από το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Το βασικό εισόδημά μου» με έδρα στο Βερολίνο στην Γερμανία. Τα μέλη του είναι πεπεισμένα ότι ένα τέτοιο βασικό εισόδημα σε όλους τους πολίτες θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα προβλήματα της σύχρονης ζωής.

Ο Γιούργκεν Σουπ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ίσως θα είχα περισσότερο θάρρος να πάρω κάποιες αποφάσεις, να γίνω ελεύθερος επαγγελματίας, να αλλάξω επάγγελμα ή να αποκτήσω νέες δεξιότητες».

Γερμανία: Ρεαλιστική προσπάθεια το «κοινωνικό πείραμα» ή ουτοπία;

Η συζήτηση για ένα βασικό εισόδημα για όλους είναι παλιά και έχει λάβει, όπως αναμενόταν, έντονο ιδεολογικό χαρακτήρα. Οι «πολέμιοι» της ιδέας ενός βασικού εισοδήματος θεωρούν ότι πρόκειται για μια «ουτοπία» ή κάνουν λόγο για «αριστερές φαντασιώσεις».

Πάντως και ο Μίχαελ Μπομάιερ από το σωματείο «Το βασικό εισόδημά μου» παραδέχεται ότι τα αποτελέσματα του πειράματος παραμένουν ανοιχτά και ακόμη ασαφή. «Είμαι κάπως ανήσυχος γιατί φυσικά από αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα μπορεί να προκύψει ότι το βασικό εισόδημα δεν έχει τελικά την επιτυχία, που εμείς στην έρευνά μας θεωρούμε ότι μπορεί να έχει» αναφέρει ο Μπρόμαιερ χαρακτηριστικά.

Όπως συμπληρώνει και ο επικεφαλής του πειράματος Γιούργκεν Σουπ, «Σίγουρα με ένα τέτοιο πείραμα δεν λύνονται όλα τα προβλήματα. Αλλά βοηθά στο να δοθούν κάποιες απαντήσεις σχετικά με το τι κάνουν οι άνθρωποι με τα χρήματα που διαθέτουν».

Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχο πείραμα έχει διεξαχθεί και στη Φιλανδία με τα αποτελέσματά του όμως να παραμένουν διφορούμενα.

Αντίστοιχη έρευνα, χρηματοδοτούμενη μάλιστα με δημόσιο χρήμα, διεξήχθη και στον Καναδά, διακόπηκε όμως γρήγορα για πολιτικούς λόγους.

Στη Γερμανία, προς το παρόν, κανένα μεγάλο κόμμα δεν στηρίζει την ιδέα ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος.