Οι ψηφοφόροι σε όλη τη Βόρεια Μακεδονία προσέρχονται στις κάλπες σήμερα, Κυριακή (19/10), για τις δημοτικές εκλογές.

Αν και τοπικής εμβέλειας, οι εκλογές αυτές θεωρούνται κρίσιμες για να μετρηθεί η δύναμη της κυβέρνησης και η αντοχή της κοινής γνώμης απέναντι στην παρατεταμένη εμπλοκή στην πορεία προς την ΕΕ.

«Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τοπικές εκλογές, η καμπάνια καθοδηγείται από εθνικά ζητήματα, ταυτότητα, δικαιώματα μειονοτήτων και τι χρειάζεται για να αρθεί το μπλοκάρισμα στην πορεία προς την ΕΕ», δήλωσε στην DW ο Διμήταρ Νικολόφσκι, εκτελεστικός διευθυντής του Eurothink, Κέντρο Ευρωπαϊκών Στρατηγικών.

Στην πρωτεύουσα, τα τοπικά προβλήματα παραμένουν άλυτα. Η πόλη των περίπου 520.000 κατοίκων εξακολουθεί να μην διαθέτει εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων και δεν έχει εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς πέραν των λεωφορείων. Ο επόμενος δήμαρχος θα χρειαστεί επίσης να υιοθετήσει το καθυστερημένο «Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο 2022–2032» και να επιβλέψει τις προετοιμασίες για τα «Σκόπια – Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Πολιτισμού 2028».

Βόρεια Μακεδονία Σκόπια 2025 – Παράνομη χωματερή Βαρδαρίστε

Οι πολιτικοί αντίπαλοι πέρασαν μεγάλο μέρος της προεκλογικής περιόδου ανταλλάσσοντας κατηγορίες για το ποιος ευθύνεται για το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ.

Η χώρα απέκτησε το καθεστώς υποψηφίου το Δεκέμβριο του 2005, αλλά σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα παραμένει «κολλημένη» στην αρχή της διαδικασίας, αποκλεισμένη από τη Βουλγαρία, έχοντας διεξαγάγει μόνο την πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη, που ανοίγει τις διαπραγματεύσεις ένταξης.

Ο Βένκο Φίλιπσε, ηγέτης της αντιπολίτευσης (Σοσιαλδημοκρατική Ένωση της Μακεδονίας, SDSM), ξεκίνησε την εκστρατεία προτείνοντας ένα ψήφισμα για τον καθορισμό των θέσεων του κράτους στην πορεία προς την ΕΕ. Κάλεσε την κυβέρνηση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων έως τις 10 Φεβρουαρίου 2026.

«Αν επιτύχουμε εθνική συναίνεση και εργαστούμε εντατικά για μεταρρυθμίσεις, κανείς και τίποτα δεν θα μας σταματήσει στο δρόμο προς την ΕΕ», είπε ο Φίλιπσε.

Πρότεινε επίσης ότι θα ψηφίσει υπέρ της συμπερίληψης της βουλγαρικής εθνικής μειονότητας στο μακεδονικό σύνταγμα, μαζί με άλλες εθνοτικές κοινότητες, ένα βήμα που αναμένεται να προκαλέσει την άρση του βέτο που έχει θέσει η Βουλγαρία από τον Νοέμβριο του 2020.

Αυτή η πρόταση αποτελεί πρόκληση για τον πρωθυπουργό Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ηγέτη του κυβερνώντος VMRO‑DPMNE, ο οποίος την απέρριψε, υποστηρίζοντας ότι δεν προστατεύει τα μακεδονικά εθνικά συμφέροντα. Κατά τις προεκλογικές συγκεντρώσεις, ο Μίτσκοσκι κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι υποκύπτει στις απαιτήσεις της Βουλγαρίας.

«Εκτός εάν υπάρξει πολιτικός συμβιβασμός που χαμηλώνει τους τόνους και παρέχει αξιόπιστες εγγυήσεις της ΕΕ σύμφωνα με τις προσδοκίες της κυβέρνησής μας, θα περιμένω περαιτέρω αδιέξοδο παρά μια γρήγορη λύση», δήλωσε ο Νικολόφσκι του Eurothink. «Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κυβέρνηση ενδέχεται να προτείνει μια άλλη λύση πριν το τέλος του έτους».

Η ΕΕ επαναβεβαιώνει τη θέση της

Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισκέφθηκε τα Σκόπια και συναντήθηκε με τον Μίτσκοσκι. Η κυβέρνηση επανέλαβε ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός στόχος, αλλά υπογράμμισε ότι δεν θα διαπραγματευτεί την εθνική αξιοπρέπεια.

«Αυτή η κυβέρνηση δεν έχει σκοπό πλέον να χάσει την αξιοπρέπεια και την τιμή της», είπε ο Μίτσκοσκι πριν τη συνάντηση.

Η φον ντερ Λάιεν επανέλαβε ότι η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της ΕΕ: «Το επόμενο και μοναδικό βήμα πριν το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων είναι ξεκάθαρο: πρέπει να κάνετε την συμφωνημένη συνταγματική αλλαγή», έγραψε στο X μετά τη συνάντηση.

Η κοινή γνώμη παραμένει έντονα διχασμένη ως προς την κατεύθυνση της χώρας. Έρευνα του Οκτωβρίου, που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Πολιτικών Ερευνών για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση MRTV, έδειξε ότι το 28,3% των πολιτών θεωρούν ότι η χώρα βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση, ενώ το 27% ότι είναι στον σωστό δρόμο.

Παρά την πόλωση, το κυβερνών κόμμα VMRO‑DPMNE φαίνεται να έχει πλεονέκτημα στις εκλογές της Κυριακής. Η δημοσκόπηση έδειξε 26,7% υποστήριξη για το VMRO‑DPMNE, έναντι 11,1% για το SDSM. Το κόμμα Λέβιτσα (Αριστερά), που προωθεί στενότερες σχέσεις με Ρωσία και Κίνα, συγκέντρωνε 5,5%. Οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι συγκέντρωναν 4,3%, ενώ ο μικρότερος κυβερνητικός εταίρος ZNAM έλαβε 3,8%.

Στην αλβανική κοινότητα, που αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού των 1,8 εκατομμυρίων, η αντιπολιτευόμενη Εθνική Συμμαχία για την Ένταξη (BDI) προηγείται με 9,9%, ενώ η κυβερνητική συμμαχία αλβανικών κομμάτων VLEN συγκεντρώνει 7,5%.

Οι Αλβανοί κατέχουν ιδιαίτερη θέση στα πολιτικά της Βόρειας Μακεδονίας. Η αλβανική γλώσσα είναι η δεύτερη επίσημη γλώσσα της χώρας και ένα ποσοστό θέσεων στο δημόσιο τομέα εκχωρείται σε Αλβανούς. Οι ενέργειες της Αλβανίας επηρεάζουν και την πολιτική στην αλβανική κοινότητα της Βόρειας Μακεδονίας. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ πέρυσι ενίσχυσε τη θέση της BDI, καθώς η γειτονική χώρα έχει ήδη ανοίξει πέντε από τα έξι διαπραγματευτικά συμπλέγματα.

Ο ηγέτης της BDI, Αλί Αχμέτι, δήλωσε ότι οι παγωμένες διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και οι σχέσεις της μακεδονικής κυβέρνησης με το καθεστώς του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς είναι προβληματικές.

«Την ερχόμενη άνοιξη πρέπει να προκηρύξουμε πρόωρες [εθνικές] εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν στο πνεύμα νομιμότητας και εθνικής υπερηφάνειας», είπε ο Αχμέτι.
Κάλπες στη Βόρεια Μακεδονία με φόντο το ευρωπαϊκό αδιέξοδο
Συνολικά 309 είναι οι υποψήφιοι δήμαρχοι σε 81 δήμους, αλλά μόνο 32 είναι γυναίκες

Τοπικές εκλογές ως πολιτικό τεστ

Ο Νικολόφσκι του Eurothink χαρακτήρισε τις δημοτικές εκλογές της Κυριακής ως «τεστ αντοχής» για τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης.

«Δεδομένων των πρόσφατων τριβών μεταξύ των εθνικών αλβανικών εταίρων, τα αποτελέσματα σε κρίσιμους δήμους με πλειονότητα Αλβανών θα παρακολουθηθούν για ενδείξεις αλλαγής συμμαχιών, με πιθανή μετατόπιση της BDI σε διαπραγματευτική θέση στην κυβέρνηση», είπε.

Πρόσθεσε ότι η καμπάνια ήταν έντονα πολωμένη, αλλά δεν είδε σημάδια ξένης ανάμειξης όπως οι ρωσικού τύπου παρεμβάσεις που έχουν παρατηρηθεί στη Μολδαβία. «Δεν αισθάνομαι ότι υπήρξε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον από τη Ρωσία για τη Βόρεια Μακεδονία», είπε ο Νικολόφσκι.

Η Κρατική Εκλογική Επιτροπή επιβεβαίωσε 577 λίστες υποψηφίων για τοπικά συμβούλια. Οι ψηφοφόροι θα εκλέξουν συμβούλους την Κυριακή, με πιθανές επαναληπτικές εκλογές για τους δημάρχους στις 2 Νοεμβρίου.

Συνολικά 309 υποψήφιοι δήμαρχοι λαμβάνουν μέρος σε 81 δήμους, αλλά μόνο 32 από αυτούς είναι γυναίκες.

Διαβάστε ακόμη: