Για πρώτη φορά στην ιστορία των μετρήσεων, τα τροπικά δάση της Αυστραλίας παύουν να λειτουργούν ως δεξαμενές άνθρακα και μετατρέπονται σε πηγή εκπομπών CO₂, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που συνδέει ευθέως το φαινόμενο με την κλιματική αλλαγή. 

Μέχρι σήμερα, τα δάση θεωρούνταν καθοριστικός σύμμαχος στη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών, απορροφώντας τεράστιες ποσότητες άνθρακα. Όμως, τα δεδομένα από τα δάση του Κουίνσλαντ δείχνουν μια ανησυχητική ανατροπή: η άνοδος της θερμοκρασίας και η αυξημένη ατμοσφαιρική ξηρότητα έχουν προκαλέσει μαζική θνησιμότητα δέντρων και ραγδαία μείωση της φυσικής αναγέννησης. 

Η κλιματική κρίση αλλάζει τη φύση των δασών 

Η επικεφαλής της μελέτης, δρ. Χάνα Καρλ από το Πανεπιστήμιο Western Sydney, τονίζει πως τα ευρήματα «έχουν σοβαρές επιπτώσεις στους παγκόσμιους στόχους μείωσης εκπομπών, οι οποίοι στηρίζονται στην ικανότητα των οικοσυστημάτων να απορροφούν άνθρακα». 

Όπως επισημαίνει, «τα τρέχοντα κλιματικά μοντέλα υπερεκτιμούν τη συμβολή των τροπικών δασών στην αντιστάθμιση των εκπομπών από τα ορυκτά καύσιμα». Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η λεγόμενη ξύλινη βιομάζα — κορμοί και κλαδιά νεκρών δέντρων — έπαψε να λειτουργεί ως αποθήκη και μετατράπηκε σε πηγή εκπομπών άνθρακα, αλλάζοντας ριζικά τον οικολογικό ισολογισμό. 

«Τα δάση αποτελούσαν ασπίδα απέναντι στις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Όμως η έρευνά μας δείχνει πως αυτή η ικανότητα πλέον απειλείται σοβαρά», υπογραμμίζει η δρ. Καρλ. 

49 χρόνια δεδομένων – ένα σημείο καμπής 

Η ανάλυση βασίστηκε σε 49 χρόνια παρατηρήσεων από 20 τροπικά δάση του Κουίνσλαντ, καταγράφοντας άνοδο στη συχνότητα και την ένταση των κυκλώνων που καταστρέφουν τα δέντρα και εμποδίζουν την αναγέννησή τους. 

Η δρ. Καρλ σημειώνει ότι τα υγρά τροπικά δάση της Αυστραλίας είναι «τα πρώτα στον κόσμο που περνούν αυτό το σημείο καμπής στη βιομάζα τους», χαρακτηρίζοντας τα ευρήματα «προειδοποιητικό καμπανάκι για το πλανητικό οικοσύστημα». 

Ο συν-συγγραφέας της έρευνας, Πάτρικ Μέιρ, προσθέτει: 

«Είναι πολύ πιθανό όλα τα τροπικά δάση του πλανήτη να αντιδράσουν με παρόμοιο τρόπο, αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση». 

Η Αυστραλία στο μικροσκόπιο της διεθνούς κοινότητας 

Η Αυστραλία, μία από τις χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές CO₂ ανά κάτοικο, έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 62% έως το 2035, σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να επενδύει σε έργα ορυκτών καυσίμων, όπως η παράταση λειτουργίας του North West Shelf LNG project της Woodside για ακόμη 40 χρόνια — απόφαση που προκάλεσε έντονη διεθνή κριτική. 

Πρόσφατη εθνική έκθεση για το κλίμα κατέδειξε ότι η χώρα έχει ήδη ξεπεράσει το όριο αύξησης των 1,5°C, γεγονός που συνεπάγεται πολλαπλές περιβαλλοντικές και κοινωνικές κρίσεις στα επόμενα χρόνια. 

Πλανητικό μήνυμα συναγερμού 

Η μελέτη των Καρλ και Μέιρ καταλήγει με μια σαφή προειδοποίηση:
αν ακόμη και τα πιο ανθεκτικά οικοσυστήματα του πλανήτη — όπως τα τροπικά δάση της Αυστραλίας — αρχίζουν να απορρυθμίζονται, τότε η ισορροπία του παγκόσμιου κλίματος εισέρχεται σε νέα, επικίνδυνη φάση. 

«Δεν πρόκειται απλώς για περιφερειακή αλλαγή, αλλά για παγκόσμιο σημείο αναφοράς που δείχνει πως ο χρόνος για ανάσχεση της υπερθέρμανσης λιγοστεύει δραματικά», προειδοποιούν οι επιστήμονες. 

Διαβάστε ακόμη: