Η ισπανική κυβέρνηση απομάκρυνε σήμερα από τα καθήκοντά της την επικεφαλής των ισπανικών υπηρεσιών πληροφοριών μετά το σκάνδαλο που προκλήθηκε από την αποκάλυψη ότι το λογισμικό κατασκοπείας Pegasus εντοπίστηκε στα κινητά τηλέφωνα του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, της υπουργού Άμυνας Μαργαρίτα Ρόμπλες και Καταλανών αυτονομιστών.

“Η κυβέρνηση αποφάσισε σήμερα να προχωρήσει σε αλλαγή στη διεύθυνση του CNI”, του Εθνικού Κέντρου Πληροφοριών, ανακοίνωσε η Ρόμπλες, στο υπουργείο της οποίας υπάγονται οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας, έπειτα από υπουργικό συμβούλιο.

Η πρώτη γυναίκα που είχε διοριστεί, το 2020, επικεφαλής του CNI, η Παθ Εστέμπαν, εμφανιζόταν εδώ και αρκετές μέρες ως το αναμενόμενο θύμα αυτού του σκανδάλου κατασκοπείας.

Αυτή η 64χρονη, πτυχιούχος φιλοσοφίας και φιλολογίας εργαζόταν εδώ και σχεδόν 40 χρόνια στο CNI. Θα αντικατασταθεί από την Εσπεράνθα Καστελέιρο Γιαμαθάρες, η οποία είναι σήμερα δεύτερη μετά την Ρόμπλες στην ιεραρχία του υπουργείου Άμυνας.

Ερωτηθείσα την Πέμπτη από κοινοβουλευτική επιτροπή, η Παθ Εστέμπαν αναγνώρισε, όπως μετέδωσαν τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης, ότι 18 Καταλανοί αυτονομιστές αποτέλεσαν αντικείμενο υποκλοπών από την πλευρά του CNI, αλλά πάντα με το πράσινο φως της δικαιοσύνης, άρα με νόμιμο τρόπο.

Μεταξύ αυτών βρισκόταν ο νυν πρόεδρος της περιφέρειας Πέρε Αραγονές, όταν ήταν αντιπρόεδρος.

Εξωτερική επίθεση

Προετοιμάζοντας το έδαφος για την απόλυσή της, κυβερνητικές πηγές, που επικαλούνταν τα μέσα ενημέρωσης, διαβεβαίωναν από εκείνη τη στιγμή ότι η κυβέρνηση δεν είχε ενημερωθεί γι’αυτές τις υποκλοπές, παρά τον εξαιρετικά ευαίσθητο χαρακτήρα του θέματος της Καταλονίας.

Το σκάνδαλο αυτό συγκλονίζει την Ισπανία από τη δημοσίευση στις 18 Απριλίου έκθεσης της καναδικής οργάνωσης ψηφιακών δικαιωμάτων Citizen Lab, η οποία ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 60 άνθρωποι, που συνδέονταν με το καταλανικό αυτονομιστικό κίνημα, αποτέλεσαν στόχο του λογισμικού κατασκοπείας Pegasus μεταξύ του 2017 και του 2020.

Ωστόσο το σκάνδαλο αυτό πήρε εντελώς νέα διάσταση με την ανακοίνωση στις 2 Μαΐου από την κυβέρνηση ότι ο Σάντσεθ και η Ρόμπλες κατασκοπεύονταν και αυτοί τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2021 μέσω του ίδιου λογισμικού, το οποίο έχει δημιουργηθεί από την ισραηλινή εταιρεία NSO, στο πλαίσιο μιας “εξωτερικής επίθεσης”.

Η κυβέρνηση, η οποία αποκάλυψε σήμερα ότι το λογισμικό Pegasus εντοπίστηκε και στο κινητό του υπουργού Εσωτερικών Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα τον Μάιο του 2021, δηλώνει ωστόσο ότι δεν γνωρίζει ποιος μπορεί να ευθύνεται για τις υποκλοπές αυτές, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για ενδεχόμενη ανάμειξη του Μαρόκου.

Καταλανική απειλή

Η υπόθεση αυτή προκάλεσε σοβαρή κρίση ανάμεσα στην κυβέρνηση μειοψηφίας του Σάντσεθ και τους Καταλανούς αυτονομιστές, οι οποίοι απείλησαν να αποσύρουν την υποστήριξή τους στο κοινοβούλιο, δημιουργώντας τον κίνδυνο να προκληθούν η πτώση της και πρόωρες εκλογές. Η θητεία της κυβέρνησης ολοκληρώνεται κανονικά στα τέλη του 2023.

Υποστηριζόμενοι από το Podemos, κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς που συμμετέχει στην κυβέρνηση, αυτοί είχαν επίσης ζητήσει την απομάκρυνση της Ρόμπλες, η οποία είχε αρχικά υποστηρίξει σθεναρά την επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών που απολύθηκε, αλλά ο πρωθυπουργός διατήρησε την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπό της.

Για να κατευναστούν οι εντάσεις, ο Σάντσεθ δεσμεύτηκε την περασμένη εβδομάδα ότι θα πέσει άπλετο φως στην υπόθεση αυτή μέσω αρκετών ερευνών.

Οι ισπανικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν ήδη βρεθεί στο επίκεντρο σκανδάλου υποκλοπών το 1995, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τις θέσεις τους ο επικεφαλής τους Εμίλιο Αλόνσο Μανγκλάνο, ο αντιπρόεδρος της τότε σοσιαλιστικής κυβέρνησης Ναρθίς Σέρα και ο υπουργός Άμυνας Χούλιαν Γκαρθία Βάργκας.

Πιο πρόσφατα, ο πρώην επικεφαλής του CNI, ο Φέλιξ Σανθ Ρολντάν, κατηγορήθηκε από πρώην ερωμένη του τέως βασιλιά Χουάν Κάρλος ότι την απείλησε να μην αποκαλύψει κάποια μυστικά, κάτι το οποίο αυτός αρνήθηκε ενώπιον δικαστηρίου.

Το Pegasus, το οποίο επιτρέπει την πρόσβαση σε μηνύματα, δεδομένα ή την ενεργοποίηση εξ αποστάσεως των καμερών και των μικροφώνων ενός smartphone, και η ισραηλινή εταιρεία NSO που το δημιούργησε αποτελούν αντικείμενο σοβαρών κατηγοριών από το περσινό καλοκαίρι που κοινοπραξία μέσων ενημέρωσης αποκάλυψε ότι το λογισμικό αυτό χρησιμοποιήθηκε για την κατασκοπεία των τηλεφώνων εκατοντάδων πολιτικών, δημοσιογράφων, υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή διευθυντών επιχειρήσεων.

Ο Σάντσεθ είναι ο πρώτος αρχηγός κράτους ή κυβέρνησης που ανακοίνωσε ότι έπεσε θύμα κατασκοπείας μέσω του Pegasus.