Η κυβέρνηση του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, προτείνει την επιβολή τελών στη χρήση των εμπορικών πλοίων της Κίνας, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κυριαρχίας της χώρας στον ναυτιλιακό τομέα.

Σύμφωνα με το Bloomberg, το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ παρουσίασε σχέδιο που προβλέπει την επιβολή τελών στα κινεζικής κατασκευής πλοία που μεταφέρουν εμπορεύματα, καθώς και υποχρεώσεις για τη μεταφορά μέρους των αμερικανικών προϊόντων σε πλοία υπό αμερικανική σημαία.

H πρόταση, που ανακοινώθηκε την Παρασκευή, βασίζεται σε εμπορική έρευνα για τις πρακτικές της Κίνας στους τομείς της ναυτιλίας, των logistics και της ναυπηγικής βιομηχανίας. Η έρευνα αυτή ξεκίνησε επί κυβέρνησης Μπάιντεν και ολοκληρώθηκε μόλις τέσσερις ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ. Σύμφωνα με το πόρισμα, το Πεκίνο κυριαρχεί άδικα στους κλάδους αυτούς, και απαιτείται «επείγουσα δράση» για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Αν εφαρμοστούν, τα νέα τέλη ενδέχεται να αυξήσουν το κόστος για τους Αμερικανούς καταναλωτές, καθώς οι υψηλότερες ναυτιλιακές χρεώσεις πιθανότατα θα μετακυλιστούν στις τιμές των προϊόντων. Επιπλέον, δεν είναι σαφές αν τα μέτρα θα είναι αρκετά για να αποκαταστήσουν την ικανότητα της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας, η οποία έχει αποδυναμωθεί παρά τις προστατευτικές νομοθεσίες που ισχύουν εδώ και έναν αιώνα.

Η κυριαρχία της Κίνας στη ναυτιλία και οι κίνδυνοι για τις ΗΠΑ

Αν και οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παράγουν πολεμικά πλοία, και η Ευρώπη κατέχει ηγετική θέση στην κατασκευή κρουαζιερόπλοιων, η εμπορική ναυπηγική βιομηχανία κυριαρχείται από τρεις ασιατικές χώρες: την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, που μαζί αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% της παγκόσμιας παραγωγής.

Η Κίνα έχει εστιάσει στρατηγικά στον τομέα της ναυτιλίας, της ναυπηγικής και των logistics, αποκτώντας δεσπόζουσα θέση στην παγκόσμια αγορά. Σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, η κινεζική αγορά αυξήθηκε από λιγότερο από 5% της παγκόσμιας χωρητικότητας το 1999, σε πάνω από 50% το 2023.

Επιπλέον, η Κίνα κατέχει το 19% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου και ελέγχει το 95% της παραγωγής εμπορευματοκιβωτίων που χρησιμοποιούνται στη διεθνή ναυτιλία, δημιουργώντας κινδύνους για την οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Τα προτεινόμενα μέτρα και οι επιπτώσεις τους

Η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ βασίζεται στον Νόμο Εμπορίου του 1974 (Section 301) και περιλαμβάνει:

Νέα τέλη χρήσης κινεζικών πλοίων που καταπλέουν σε αμερικανικά λιμάνια, με χρεώσεις έως και 1 εκατομμύριο δολάρια ανά πλοίο.
Σταδιακές δεσμεύσεις για τη μεταφορά αμερικανικών προϊόντων μέσω πλοίων υπό αμερικανική σημαία. Αρχικά, το 1% των εξαγόμενων αγαθών θα πρέπει να μεταφέρεται με πλοία αμερικανικής σημαίας και λειτουργίας, ποσοστό που θα αυξάνεται σταδιακά στο 15% μέσα σε επτά χρόνια.
Το σχέδιο επεκτείνει τις απαιτήσεις του Νόμου Τζόουνς (Jones Act), που ήδη επιβάλλει τη χρήση αμερικανικών πλοίων για τη μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ αμερικανικών λιμανιών.

Οι αντιδράσεις και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις

Η ανακοίνωση έγινε ενώ το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ σπεύδει να τηρήσει τις προθεσμίες της έρευνας, παρά το γεγονός ότι ο υποψήφιος του Τραμπ για τη θέση, Τζέιμις Γκρίερ, δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί από τη Γερουσία.

Η νέα στρατηγική αποτελεί μέρος μιας διευρυμένης εμπορικής επίθεσης του Τραμπ, που ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του επιβάλλοντας εμπορικές κυρώσεις σε Καναδά και Μεξικό, αν και τελικά δεν προχώρησε σε δασμούς για αυτούς τους εταίρους.

Παράλληλα, ανακοίνωσε 10% δασμούς σε όλα τα κινεζικά προϊόντα, επικαλούμενος την αποτυχία του Πεκίνου να σταματήσει τη διακίνηση φαιντανύλης.

Ο Τραμπ έχει απειλήσει επίσης με νέους δασμούς σε μια σειρά τομέων, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα ημιαγωγά, τα φαρμακευτικά προϊόντα και η ξυλεία, με πιθανή εφαρμογή έως τις αρχές Απριλίου.

Το εμπορικό και ναυτιλιακό πλεονέκτημα της Κίνας θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα σημεία πίεσης που μπορεί να χρησιμοποιήσει το Πεκίνο, δεδομένης της παγκόσμιας εξάρτησης από τα κινεζικά πλοία. Οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτό το σύστημα, είτε εκούσια είτε ακούσια, θα μπορούσε να προκαλέσει σειρά διαδοχικών προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες – κάτι που οι ΗΠΑ επιδιώκουν να προλάβουν.

Οι απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων

Η πρόταση υποστηρίζεται από εργατικά συνδικάτα και αποτελεί προτεραιότητα για αρκετούς νομοθέτες. Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάικ Βολτς, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο Κογκρέσο, ήταν συνυπογράφων νομοσχεδίου για την αντιμετώπιση του κινεζικού πλεονεκτήματος στη ναυτιλία.

Ωστόσο, οι έμποροι λιανικής και οι εισαγωγείς αναμένεται να αντιδράσουν έντονα, καθώς τα πρόσθετα κόστη θα μετακυλιστούν στους καταναλωτές.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να διαμορφώσει σημαντικά τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας και να ενισχύσει την ένταση στο παγκόσμιο εμπόριο, με ευρείες επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και την παγκόσμια ναυτιλία.

Διαβάστε ακόμη: