Σύμφωνα με αμερικανικές στρατιωτικές πηγές, η ρωσική αεράμυνα ενδέχεται να κατέρριψε την πτήση της Azerbaijan Airlines που συνετρίβη στο Καζακστάν με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 38 άτομα, την Τετάρτη, 25 Δεκεμβρίου
Όπως αναφέρει το Sky News, δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας δήλωσαν ότι η Αμερική έχει πληροφορίες που δείχνουν πως η Ρωσία μπορεί να νόμιζε ότι η πτήση ήταν μη επανδρωμένο αεροσκάφος και ενεργοποίησε την αεράμυνά της.
Πρόσθεσαν ότι αυτό μπορεί να συνέβη, εν μέρει, λόγω του ακανόνιστου σχεδίου πτήσης και του ύψος στο οποίο πετούσε το αεροπλάνο.
Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι, δήλωσε την Παρασκευή ότι η Ουάσινγκτον είχε «κάποιες πρώτες ενδείξεις που σίγουρα έδειχναν ότι υπήρχε πιθανότητα το αεροσκάφος αυτό να καταρρίφθηκε από ρωσικά συστήματα αεράμυνας».
Δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες, επικαλούμενος την έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ωστόσο, η Washington Post έγραψε ότι τα στοιχεία στα χέρια των αμερικανικών αρχών δεν αφορούν μόνο τις ευρέως διαδεδομένες φωτογραφίες του κατεστραμμένου αεροσκάφους.
Το Κρεμλίνο αρνήθηκε να σχολιάσει, αλλά ο επικεφαλής της υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας της Ρωσίας ανέφερε ότι η κατάσταση στην Τσετσενία ήταν «πολύ περίπλοκη» λόγω των ουκρανικών επιδρομών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην περιοχή.
Όπως αναφέρει το BBC, εμπειρογνώμονες στο Αζερμπαϊτζάν πιστεύουν ότι τα συστήματα GPS του αεροπλάνου επηρεάστηκαν από ηλεκτρονικές παρεμβολές, ενώ στη συνέχεια αυτό υπέστη ζημιές από θραύσματα των ρωσικών πυραύλων αεράμυνας.
Επίσημα, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει κατηγορήσει τη Ρωσία, αλλά ο υπουργός Μεταφορών της χώρας, Ρασάντ Ναμπίγιεφ, δήλωσε την Παρασκευή ότι τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι ερευνητές του Αζερμπαϊτζάν υποδεικνύουν «εξωτερική παρέμβαση» στο αεροσκάφος.
«Οι τραυματισμένοι επιβάτες και οι επιζώντες αεροσυνοδοί είπαν ότι άκουσαν μια έκρηξη όταν βρίσκονταν πάνω από το Γκρόζνι» δήλωσε ο Ναμπίγιεφ, προσθέτοντας ότι υπήρχαν αποδείξεις από βίντεο που δείχνουν μια αεροσυνοδό και έναν επιβάτη να έχουν τραυματιστεί στα χέρια και τα πόδια τους.
Η πτήση απογειώνεται
Νωρίς το πρωί της ημέρας των Χριστουγέννων, η πτήση J2-8243 απογειώθηκε από το αεροδρόμιο του Μπακού, της πρωτεύουσας του Αζερμπαϊτζάν. Θα προσγειωνόταν στο Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της ρωσικής περιοχής της Τσετσενίας.
Στο αεροσκάφος επέβαιναν 67 επιβάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν υπήκοοι του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και από τη Ρωσία, το Καζακστάν και το Κιργιστάν.
Το αεροπλάνο ήταν ένα Embraer 190, το οποίο διαχειριζόταν η Azerbaijan Airlines.
Προσέγγιση στο Γκρόζνι
Καθώς η πτήση πλησίαζε στο Γκρόζνι, μπήκε σε πυκνή ομίχλη, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων. Όπως λένε, ο πιλότος προσπάθησε να προσγειώσει το αεροπλάνο δύο φορές υπό αυτές τις συνθήκες.
Ήταν στην τρίτη προσπάθεια, ισχυρίζονται οι επιβάτες, όταν ένιωσαν μια σειρά από εκρήξεις να χτυπούν το αεροπλάνο.
«Την τρίτη φορά, κάτι εξερράγη… μέρος του δέρματος του αεροσκάφους είχε εκραγεί», δήλωσε ένας από αυτούς στη ρωσική τηλεόραση.
Ένας αεροσυνοδός στο αεροπλάνο, ο Zulfuqar Asadov, δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης ότι ο αντίκτυπος του χτυπήματος «προκάλεσε πανικό στο εσωτερικό».
«Προσπαθήσαμε να ηρεμήσουμε [τους επιβάτες], να τους βάλουμε να καθίσουν. Εκείνη τη στιγμή, υπήρξε άλλο ένα χτύπημα και το χέρι μου τραυματίστηκε», είπε.
Ένα βίντεο που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της πτήσης από έναν επιβάτη έδειχνε μάσκες οξυγόνου να κρέμονται από το ταβάνι.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει επιθέσεις με drones στην Τσετσενία και άλλες περιοχές του ρωσικού Καυκάσου.
Μετά τη συντριβή, οι αρχές της Μόσχας δήλωσαν ότι οι επιθέσεις αυτές των Ουκρανών είχαν οδηγήσει στη δημιουργία ενός πρωτοκόλλου, για το κλείσιμο του εναέριου χώρου πάνω από το Γκρόζνι.
Σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος καταρρίφθηκε από την αεράμυνα στο Βλαντικαβκάζ, στη γειτονική Βόρεια Οσετία, εκείνο το μοιραίο πρωί.
Δεν είναι σαφές αν η ρύθμιση για το κλείσιμο του εναέριου χώρου τέθηκε σε ισχύ πριν ή ενώ η πτήση J2-8243 βρισκόταν στον ρωσικό εναέριο χώρο.
Μετά το περιστατικό πάνω από το Γκρόζνι, το αεροπλάνο εκτράπηκε περίπου 450 χιλιόμετρα ανατολικά προς το αεροδρόμιο του Ακτάου στο Καζακστάν.
Παραμένει ασαφής ο λόγος για τον οποίο εκτράπηκε πάνω από την Κασπία Θάλασσα, καθώς υπήρχαν πολλές άλλες επιλογές που δεν απαιτούσαν τόσο μεγάλο ταξίδι.
Οι ρωσικές αεροπορικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι στους πιλότους του αεροπλάνου «προσφέρθηκαν άλλα αεροδρόμια», αλλά επέλεξαν το Ακτάου.
Τα δεδομένα που έδωσε στη δημοσιότητα ο ιστότοπος παρακολούθησης πτήσεων Flight Radar δείχνουν το αεροπλάνο να κάνει κύκλους καθώς πλησίαζε το Ακτάου, πριν στρίψει και προσγειωθεί μόλις χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο.
Συντριβή-προσγείωση
Βίντεο από το σημείο δείχνει το αεροπλάνο να κατεβαίνει γρήγορα στον αέρα πριν πέσει στο έδαφος και τυλιχτεί στις φλόγες. Συνολικά, 38 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 29 επέζησαν, ορισμένοι με σοβαρά τραύματα. Είναι αξιοσημείωτο ότι κάποιοι επιζώντες εθεάθησαν να περπατούν και να σέρνονται από τα συντρίμμια του αεροπλάνου.
Οι πιλότοι του αεροπλάνου πιθανότατα έσωσαν ζωές, καθώς κατάφεραν να προσγειώσουν μέρος του αεροπλάνου, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι σκοτώθηκαν στη συντριβή.
Πιστεύεται ότι οι περισσότεροι από αυτούς που επέζησαν κάθονταν στο πίσω μέρος της καμπίνας.
Η έρευνα
Τόσο η Ρωσία όσο και το Καζακστάν πρότειναν να διερευνήσει τη συντριβή μια επιτροπή της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ), ένας περιφερειακός οργανισμός στον οποίο κυριαρχεί η Ρωσία, αλλά το Αζερμπαϊτζάν απαίτησε αντ’ αυτού διεθνή έρευνα.
Η Azerbaijan Airlines και πολλές άλλες αεροπορικές εταιρείες έχουν αναστείλει τις πτήσεις προς ορισμένες ρωσικές πόλεις ως απάντηση στη συντριβή.
