Ήπια ανάπτυξη της τάξης του 2,4% προβλέπει το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, κυρίως λόγω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού, σφιχτότερης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και αβεβαιότητας.
Ως προς τις συνιστώσες της ανάπτυξης το 2023, οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη, με ετήσια αύξηση 4,0% (πάγιες επενδύσεις 10%), σε συνδυασμό με μια σχετικά ανθεκτική, αν και σαφώς ηπιότερη, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%. Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση του υψηλού ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά 4,5% και 3,3% αντιστοίχως.
Ο μέσος πληθωρισμός για το 2023 αναμένεται ελαφρά ηπιότερος από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη, στην περιοχή του 4,3%, ενώ η ανεργία προβλέπεται ότι θα αποκλιμακωθεί περαιτέρω, αλλά με βραδύτερο ρυθμό, στην περιοχή του 11%.
Οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας
Κάνοντας μία επισκόπηση των μέχρι τώρα επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας για το τρέχον έτος, το ΙΟΒΕ καταγράφει την επιβράδυνση της ετήσιας εγχώριας ανάκαμψης στο 2,1% το πρώτο τρίμηνο του 2023, έναντι ανάπτυξης 4,8% στο προηγούμενο τρίμηνο, με ώθηση από τις εξαγωγές (+8,9% y-o-y) και την ανθεκτική στις πληθωριστικές πιέσεις κατανάλωση των νοικοκυριών (+2,9% y-o-y). Ανασταλτικά στο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης λειτούργησε η ετήσια συρρίκνωση του επενδύσεων (-0,7%), η οποία οφείλεται στην ετήσια μείωση των αποθεμάτων (-29,7%), ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου συνέχισαν την ανοδική τους πορεία (+8,2%). Όπως επισημαίνεται, η μικρή πτώση του ετήσιου ρυθμού μεγέθυνσης των εισαγωγών (+5,6%), είχε αποτέλεσμα τη βελτίωση του ελλείμματος του εξωτερικού ισοζυγίου.
Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση, το ΙΟΒΕ σημειώνει πως κινήθηκε καλύτερα από τον στόχο για το πρώτο πεντάμηνο του 2023. Ειδικότερα, καταγράφηκε μεγάλη ετήσια αύξηση στα δημόσια έσοδα (+17,8%), λόγω της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας, του πληθωρισμού και των εισροών από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε ταμειακή βάση, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2023, ο κρατικός προϋπολογισμός κατέγραψε έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ (1,1 δισ. ευρώ) και πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,0% του ΑΕΠ (2,3 δισ.). Εν όψει της αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. αλλά και της ανάγκης επίτευξης συνετών πλεονασμάτων μεσο-μακροπρόθεσμα για την Ελλάδα, το Ινστιτούτο τονίζει πως κρίνεται κρίσιμη η αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση.
Η πορεία της ανεργίας
Στο σκέλος της ανεργίας, η έκθεση του ΙΟΒΕ σημειώνει πως στο πρώτο τρίμηνο του 2023 το ποσοστό της ανεργίας παρουσίασε πτώση κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, στο 11,8% από 13,8% ένα έτος νωρίτερα. Το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων στον ιδιωτικό τομέα ήταν θετικό κατά 180,6 χιλ. και υψηλότερο συγκριτικά με το θετικό ισοζύγιο του α’ τριμήνου του 2022 (+148,1 χιλ.). Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη άνοδο στην απασχόληση ήταν ο πρωτογενής τομέας (+30,1 χιλ. απασχολούμενοι) και ο κλάδος δραστηριοτήτων ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας (+29,4 χιλ.). Ο εποχικά διορθωμένος δείκτης μισθολογικού κόστους σημείωσε ετήσια αύξηση το πρώτο τρίμηνο του έτους κατά 5,5%.
Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό
Σε ό,τι αφορά τον ρυθμό μεταβολής του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή το ΙΟΒΕ σημειώνει πως διαμορφώθηκε στο 4,7% το α’ πεντάμηνο φέτος, από άνοδο 8,8% ένα έτος πριν. Η ενίσχυση των τιμών οφείλεται κυρίως στη θετική επίδραση της εγχώριας ζήτησης. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ηπιότερη ανοδική τροχιά στο σύνολο του τρέχοντος έτους, στην περιοχή του 4,3%, λόγω κυρίως της ανθεκτικότητας της καταναλωτικής ζήτησης.
Το «αποτύπωμα» του εκλογικού αποτελέσματος στην οικονομία
Όπως τόνισε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Νίκος Βέττας, το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα φαίνεται πως διασφαλίζει σταθερότητα και ορατότητα για τα επόμενα χρόνια, εξέλιξη που ευνοεί τις οικονομικές εξελίξεις στο επόμενο διάστημα, στοιχείο που σε έναν βαθμό έχει ήδη φανεί και από την πορεία στο κόστος δανεισμού της χώρας και στις κεφαλαιαγορές.
Παράλληλα, όπως παρατήρησε, το εγχώριο περιβάλλον χαρακτηρίζεται από διπλή δυναμική ανάκαμψης: Μείωση αβεβαιότητας και περιορισμών μετά από την ύφεση της πανδημίας, αλλά και σταδιακή κάλυψη παραγωγικού κενού μετά από τη δεκαετή κρίση χρέους. Στη θετική πορεία της οικονομίας συνέβαλαν κρίσιμα και οι ευρωπαϊκές πολιτικές, από τη νομισματική και τη δημοσιονομική πλευρά, οι οποίες υποστήριξαν τις επιμέρους οικονομίες.
Οι προκλήσεις
Την ίδια ώρα, όπως υπογράμμισε ο κ. Βέττας, οι σημαντικές προκλήσεις σε εσωτερικό και εξωτερικό παραμένουν: Εσωτερικά ξεχωρίζει ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, ενώ σε διεθνές επίπεδο η αβεβαιότητα για νέες διαταραχές παραμένει, με διαφαινόμενη μεγαλύτερη διάρκεια της περιόδου υψηλού κόστους χρήματος και επίμονο πληθωρισμό.
