Παρά τη μείωση στους δείκτες ιδιωτικού χρέους, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με 230 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η κατάσταση βαραίνει χιλιάδες νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αποτελώντας όχι μόνο τεχνικό ζήτημα οικονομικής πολιτικής αλλά και κοινωνικό πρόβλημα.
Αν και το ποσοστό του χρέους υποχώρησε στο 58% του ΑΕΠ, η χώρα παραμένει στις υψηλότερες θέσεις διεθνώς. Η πραγματικότητα είναι σκληρή: κόκκινα δάνεια που μεταφέρθηκαν σε servicers αλλά συνεχίζουν να επιβαρύνουν τους ίδιους τους δανειολήπτες.
Η συμβολή του Εξωδικαστικού
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών εξελίσσεται σε βασικό εργαλείο. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι ρυθμίσεις μέσω αυτού αφορούσαν το 25% των συνολικών ρυθμίσεων, με ποσοστό εγκρισιμότητας 91% από τις εταιρείες διαχείρισης.
Η αυξημένη συμμετοχή αναδεικνύει την ανάγκη να συνεχιστεί η επιτάχυνση αλλά και να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των ρυθμίσεων, στοιχείο κρίσιμο και για το πρόγραμμα «Ηρακλής».
Ο χάρτης των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα
Οι εταιρείες διαχείρισης έχουν στα χέρια τους:
- 104 δισ. ευρώ νομικών απαιτήσεων
- 44,5 δισ. ευρώ εποπτικού υπολοίπου
που αντιστοιχούν σε περίπου 483.000 οφειλέτες.
Μέσα από τον «Ηρακλή» επιχειρήθηκε η εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών. Σήμερα, περίπου 8 δισ. ευρώ δανείων βρίσκονται σε καθεστώς ρύθμισης, με 117.700 οφειλέτες να επωφελούνται. Ωστόσο, οι ρευστοποιήσεις υπολείπονται των προσδοκιών, κυρίως λόγω καθυστερήσεων στη Δικαιοσύνη και κοινωνικών αντιδράσεων.
Ο Νόμος Κατσέλη και τα δικαστικά εμπόδια
Ο Νόμος Κατσέλη εξακολουθεί να επηρεάζει την εικόνα:
- Από τις 70.000 αρχικές αιτήσεις, έχουν κλείσει 48.000 υποθέσεις.
- Εκκρεμούν ακόμη 3.648 υποθέσεις, με μόλις 260 αποφάσεις σε 7 μήνες (έναντι 2.000 το 2022).
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι η πιλοτική δίκη στον Άρειο Πάγο για τον υπολογισμό τόκων. Μια αρνητική εξέλιξη θα μπορούσε να πλήξει τις τιτλοποιήσεις κατά 1 δισ. ευρώ.
Τα εργαλεία για ευάλωτους δανειολήπτες
Η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει θεσμούς για την προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών και των Ατόμων με Αναπηρία. Ωστόσο, η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη:
- Από τις 26.831 βεβαιώσεις ευάλωτων, μόλις 317 δανειολήπτες μπήκαν στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα.
- Περίπου 4.123 οφειλέτες έχουν πετύχει ρύθμιση μέσω Εξωδικαστικού.
Κρίσιμη θεωρείται η ενεργοποίηση του Φορέα Ακινήτων, που θα δώσει δυνατότητα εξυπηρέτησης στεγαστικών οφειλών με καλύτερους όρους.
Νέα θεσμικά βήματα
- Προσωρινός κηδεμόνας: θα απλοποιεί υποθέσεις σε περιπτώσεις κληρονομικής διαδοχής.
- Νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας: στόχος η μείωση καθυστερήσεων και η επιτάχυνση της εκκαθάρισης του χρέους.
