Το 2020 ήταν μια χρονιά ορόσημο για τις εταιρείες super market, με την πανδημία να περιορίζει τους ανθρώπους στα σπίτια τους και την αγορά των τροφίμων να παραμένει σε πρώτη προτεραιότητα.
Όλες οι μεγάλες εταιρείες είχαν αύξηση πωλήσεων και συνολικά ο κλάδος είχε ανάπτυξη 8% σε σχέση με το 2019. Το 2021 αναμένεται να είναι μια χρονιά σταθεροποίησης αλλά ο ανταγωνισμός θα συνεχίσει να είναι μεγάλος, αφού όλοι θέλουν τουλάχιστον να κρατήσουν τα μερίδια τους ή και να τα αυξήσουν.
Πέρα από το 2021 και πηγαίνοντας προς το μέλλον, η πιθανή περαιτέρω συγκέντρωση με εξαγορές δεν μπορεί να αποκλειστεί και σε ένα τμήμα της αγοράς ή εξαγορά ενός μικρότερου δικτύου από μια μεγάλη εταιρεία πιθανά να είναι μονόδρομος. Η εξαγορά μιας άλλης εταιρείας, είτε η οργανική ανάπτυξη με νέα καταστήματα, είναι δύο συνηθισμένες πρακτικές για άμεση αύξηση μεριδίων και ένα παράδειγμα είναι ο Σκλαβενίτης, ο οποίος μετά την εξαγορά της Μαρινόπουλος βρέθηκε στην πρώτη θέση. Επίσης ένα άλλο παράδειγμα είναι η εξαγορά του Βερόπουλου από την My Market που αύξησε το μερίδιο της δεύτερης στην αγορά.
Ποσοτικά αποτελέσματα
Όμως η εποχή έχει αλλάξει και οι εξαγορές έχουν συνήθως περισσότερο ποσοτικά αποτελέσματα -δημιουργούν μεγαλύτερους οργανισμούς-, αλλά η ανάγκη αυτή την στιγμή είναι για πιο πολυδιάστατους οργανισμούς με βελτιωμένες ικανότητες. Είναι πολύ πιθανό το μέλλον να μην απαιτεί την εξαγορά μιας άλλης εταιρείας ώστε να μεγαλώσουν τα μερίδια, αλλά την εξαγορά τεχνολογίας ή τεχνογνωσίας που θα προσδώσει νέες ικανότητες στον οργανισμό. Η τεχνολογία είναι -και θα είναι ακόμη περισσότερο στην συνέχεια- ο κύριος παράγοντας μετεξέλιξης του κλάδου των super market όπως είναι και στην υπόλοιπη οικονομία.
Προφανώς η εξαγορά μιας εταιρείας δημιουργεί γρήγορα μεγαλύτερο μέγεθος και αυτό είναι πολύ σημαντικό, αλλά μετά το 2020 οι αλλαγές που γίνονται απαιτούν στρατηγικό σχέδιο ώστε στην επόμενη τριετία-πενταετία οι εταιρείες να μπορούν να μεγαλώσουν χωρίς να χρειάζονται απαραίτητα επιπλέον καταστήματα. Οι εταιρείες ήδη χρησιμοποιούν τεχνολογία σε όλες τις δραστηριότητες και στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για την αγορά υπηρεσιών από την αγορά χωρίς να αναπτύσσονται εσωτερικά. Στην κρίση του 2020 στην οποία οι εταιρείες χρειάστηκαν άμεσα δυνατότητες ηλεκτρονικού εμπορίου -στην οποία τα super market τα πήγαν εξαιρετικά- ο μεγαλύτερος retailer, ο Σκλαβενίτης, αλλά και άλλοι, χρειάστηκαν υπηρεσίες από εξωτερικούς προμηθευτές-συνεργάτες. Δείτε τo παράδειγα του e-food και την συνεργασία με τον Σκλαβενίτη.
Χρονιές μετάβασης
Το 2020 όπως και το 2021 είναι χρονιές μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο retailer στο οποίο η τεχνολογία και η εξειδίκευση θα έχουν κυρίαρχο ρόλο. Και το ζήτημα πλέον δεν είναι αν θα τα καταφέρει μια εταιρεία σε μια δεδομένη κρίση (ο κλάδος των super market τα κατάφερε), αλλά εάν δημιουργείται γνώση εσωτερικά στον οργανισμό για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και να μεγαλώσει.
Ένα κυρίαρχο παράδειγμα είναι η Walmart με το Amazon και ο διαρκής ανταγωνισμός για επικράτηση. Η Walmart έχει κοντά στα 6000 καταστήματα σε όλη την Αμερική, ενώ το Amazon έχει 75 κέντρα εκπλήρωσης παραγγελιών και περίπου 500 καταστήματα, κυρίως Whole Foods.
Εμπορικοί μηχανισμοί
Είναι δεδομένο πως πρόκειται για μια ανόμοια σύγκριση καθώς η μία εταιρεία είναι κυρίως super market και η άλλη ένας γιγάντιος μηχανισμός ηλεκτρονικού εμπορίου. Από την άλλη όμως, αν και πρόκειται για δύο εμπορικούς μηχανισμούς με διαφορετικά μοντέλα και οι δυο κοιτάζουν να αναπτυξουν ικανότητες που έχει ο ανταγωνιστής τους. Το Amazon “δοκιμάζει το νερό” με την τεχνολογία Just Walk Out και το μοντέλο φυσικών καταστημάτων Amazon Go, Amazon Fresh και άλλα, ενώ λίγα χρόνια πριν είχε εξαγοράσει την Whole Foods.
H Walmart τα τελευταία 5 χρόνια έχει κάνει τουλάχιστον 5 μεγάλες εξαγορές κυρίως εταιρειών με παρουσία στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Γιατί το έκανε αυτό; Για να μάθει πως θα κάνει την δουλειά στο μέλλον όταν ο ανταγωνιστής της είναι ήδη πολύ ικανός και να αναπτύξει εσωτερικό μηχανισμό γνώσης και νέες δεξιότητες απαραίτητες για το μέλλον.
Εξαγορά τεχνολογίας
Και οι δυο εταιρείες λοιπόν επεκτείνουν και εμβαθύνουν την γνώση τους κυρίως με την “εξαγορά” τεχνολογίας και τεχνογνωσίας από πεδία στα οποία δεν έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και εάν κάποιος παρατηρήσει με προσοχή θα δει ότι στο 95% των περιπτώσεων μιλάμε για τεχνολογία ή νέα τεχνογνωσία. Στην Ελλάδα λοιπόν, είναι αναμενόμενο να μεγαλώσει κάποιος από τους μεγάλους με εξαγορά κάποιας μικρότερης εταιρείας, αλλά πλέον η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι εάν εκτός από το μέγεθος προσθέτει αξία, διαφορετικότητα και νέες δεξιότητες στον οργανισμό.
Βέβαια στην Ελλάδα, η οποία είναι μια πολύ μικρή αγορά σε μια σύγκριση με άλλες μεγάλες χώρες είτε με το παγκόσμιο περιβάλλον, δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες σε τεχνολογία ή τεχνογνωσία που θα μπορούσε να αποκτηθεί. Σίγουρα όμως υπάρχουν και εδώ ευκαιρίες για απόκτηση τεχνολογίας ή νέας τεχνογνωσίας που θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον στο περιβάλλον ενός μεγάλου retailer.
Και υπάρχουν αρκετοί τομείς στους οποίους θα είχε ωφέλεια ένας μεγάλος retailer εάν αποκτούσε νέα τεχνολογία η τεχνογνωσία. Η εφοδιαστική αλυσίδα και τα logistics, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η πιστότητα πελατών, ο μηχανισμός digital marketing, η διαχείριση δεδομένων αλλά και άλλοι. Χωρίς να είναι ορατή μια τέτοια κίνηση αυτή την στιγμή θεωρούμε ότι θα είναι απαραίτητη στο μέλλον.
Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι η εξαγορά μειοψηφικού ποσοστού της Myrmex από την Ocado πριν λίγους μήνες. Η Ocado είναι ο μεγαλύτερος e-tailer στην Αγγλία και όχι μόνο, και η Myrmex μια εταιρεία Ελληνικών συμφερόντων με Έλληνες μηχανικούς η οποία έχει αναπτύξει ένα σύστημα από ρομποτικά οχήματα και βραχίονες καθώς την συνολική καινοτομία στα logistics.
Εξαγορά εταιρίας Super market
Και μπορεί αυτή την στιγμή να μην είναι ορατή μια τέτοια κίνηση, γιατί τα χιλιάδες καταστήματα super market σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται σε απόσταση λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από τα σπίτια, στο μεγαλύτερο ποσοστό, των καταναλωτών αλλά είναι αναγκαία γιατί μερικά ακόμη χιλιάδες καταστήματα πιο κοντά στα σπίτια των καταναλωτών δεν θα είναι ικανοποιητική απάντηση σε λίγο καιρό.
Μια εξαγορά εταιρείας super market στο μέλλον θα είναι πολύ σημαντικά νέα-αφού θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη συγκέντρωση-που θα απασχολήσουν πολύ την επικαιρότητα αλλά μια εξαγορά η εσωτερική ανάπτυξη τεχνολογίας-τεχνογνωσίας ίσως να είναι πιο σημαντικά και να μην απασχολήσουν πολύ την επικαιρότητα.Η αλλαγή όμως θα έρθει από την δεύτερη επιλογή.
