Η γυναικεία φύση, η θέση της μέσα στον ανδροκρατούμενο χριστιανισμό, το δράμα της μητέρας που χάνει το παιδί της – όλοι είναι λόγοι για να αποτελεί πρόσκληση για τους αγιογράφους και τους ζωγράφους η εικονογραφική απόδοση της Παναγίας ανά τους αιώνες.

Παναγία η Βρεφοκρατούσα η ένθρονη με αγγέλους και τους Αγίους Θεόδωρο και Γεώργιο και από ψηλά η θεϊκή ευλογία με το χέρι του Θεού. Αγιογραφία της προβυζαντινής Τέχνης, η οποία χρονολογείται στο πρώτο μισό του 6ου μ.Χ. αιώνα και ανήκει στη συλλογή της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Το εικονογραφικό σχήμα θεωρείται ότι προέρχεται από την αυτοκρατορική εικονογραφία.

 

Αγιογραφία του Φωτίου Κόντογλου που βρίσκεται στο τέμπλο της ΙΜ Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους.

Η Κοίμησις της Θεοτόκου, έργο του Θεόφιλου Χατζημιχάηλ (1931). Σπάνια εικόνα, βρίσκεται στο Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσείο Μυτιλήνης, το οποίο ίδρυσε η Μητρόπολη το 1978. Βρέθηκε στο παρεκκλήσι Ταξιάρχες, στον οικισμό Τσέντρο (Κέντρο), στον λεσβιακό κόλπο της Γέρας, μαζί μ’ ένα ξύλινο βημόθυρο που εικονίζει την Αγία Τριάδα, ζωγραφισμένο κι αυτό από τον Θεόφιλο. Είναι ζωγραφισμένη πάνω σε πανί-τελάρο. Διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Είναι μια ξεχωριστή παράσταση για την “Κοίμηση”. Ο Θεόφιλος πήρε ορισμένα στοιχεία από την παραδοσιακή βυζαντινή εικόνα, ενώ δημιούργησε δική του σύνθεση.

Η Παναγία του Ντομένικο ντι Μπαρτόλο. Έργο του 1433, το οποίο θεωρείται η πιο καινοτόμα απεικόνιση της Παναγίας για τις αρχές της Αναγέννησης.

Προσχέδιο της κεφαλής της Θεοτόκου από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι του 1484.

Μαντόνα, υιός και Ιωάννης Βαπτιστής (παιδιά), ένα έργο Τέχνης του 1506 από τον μεγάλο ζωγράφο της ύστερης Αναγέννησης Ραφαήλ ή Ραφαέλο. Ο πίνακας σήμερα εκτίθεται στο μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη.

Η «Παναγία του Ελέους»: 18 Ιουνίου του 1603 και ο Κρητικός Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έλαβε την παραγγελία να εικονογραφήσει το μεγάλο παρεκκλήσιο στο Νοσοκομείο του Ελέους στο Ιγέσκας (Illescas), που ήταν αφιερωμένο στη Παναγία. Σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα της Παναγίας σε αυτό ήταν έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και είχε μεταφερθεί στην Ισπανία από τον Άγιο Πέτρο. Η εικόνα αυτή απέκτησε φήμη θαυματουργής και προσέλκυσε πολλούς προσκυνητές.

Η Παναγία του Ροζαρίου είναι έργο του Καραβάτζιο, το οποίο ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της ιταλικής μπαρόκ ολοκλήρωσε το 1607. Κανείς δεν γνωρίζει ποιος παρήγγειλε το έργο. Μία από τις εικασίες λέει ότι πρόκειται για έναν εύπορο έμπορο από τη Ραγκούσα (το σημερινό Ντουμπρόβνικ της Κροατίας). Το έργο εκτίθεται στη μόνιμη συλλογή του μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης.

 

Μαντόνα και υιός από τη σχολή της Φλάνδρας και τον Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, το οποίο κατέχει σήμερα η γκαλερί Gemalde του Βερολίνου.

Η Μαντόνα του Πορτ Λιγκάτ (1949) από τον Σαλβαντόρ Νταλί. Η αρχή της θρησκευτικής φάσης του Ισπανού ζωγράφου. Η Μαντόνα ευλογήθηκε από τον Πάπα Πίο ΙΒ’ , στον οποίο ο Νταλί παρουσιάστηκε το 1949. Η επίδραση της τέχνης της Αναγέννησης στο έργο του Νταλί βρίσκεται τώρα στο απόγειό της. Ο κατακερματισμός των εικόνων στον πίνακα αυτόν οφείλονται στις μελέτες του Νταλί πάνω στην πυρηνική φυσική. Από το 2008 το έργο εκτίθεται στο μουσείο Τεχνών Φουκουόκα στην Ιαπωνία.

n