Σε συχνό φαινόμενο εξελίσσεται η… απόδραση σολομών από ιχθυοτροφεία σε διάφορες χώρες, όπως Νορβηγία, Χιλή, Ισλανδία, ΗΠΑ, Καναδάς.
Εκατοντάδες χιλιάδες είναι τα ψάρια που έχουν δραπετεύσει τα τελευταία χρόνια από μονάδες, ενώ οι σολομοί που κατάφεραν να… ξεγλιστρήσουν μόνο από εγκαταστάσεις στη Χιλή υπολογίζονται σε εκατομμύρια.
Πιο πρόσφατο περιστατικό αφορά στη φυγή 27.000 σολομών από ιχθυοκαλλιέργεια ανοιχτά της Νορβηγίας, με την εταιρία να προσφέρει ακόμα και αμοιβή στους αλιείς που θα πιάσουν στα δίχτυα τους δραπέτες. Όλα αυτά τη στιγμή, που οι περιβαλλοντολόγοι εκφράζουν ανησυχία για τις επιπτώσεις στο οικοσύστημα.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής σολομού στον κόσμο Mowi, το 1/4 εκ των 105.000 σολομών εκτροφής διέφυγε κατά τη διάρκεια καταιγίδας όταν έσπασε τμήμα του εξωτερικού δακτυλίου στις εγκαταστάσεις Storvika V στο Τρομς βορειοδυτικά της Νορβηγίας.
Ο υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρίας, Ολα Χέλγκε Χιετλάντ, δήλωσε ότι επιχειρούν για την αποκατάσταση της φθοράς, ωστόσο οι καιρικές συνθήκες με τους ισχυρούς ανέμους δεν είναι ευνοϊκές. Στο σημείο έσπευσαν σκάφη και πλοία της ακτοφυλακής καθώς και της Νορβηγικής Διεύθυνσης Αλιείας, ενώ εκτιμάται πως το μέσο βάρος των σολομών που δραπέτευσαν ξεπερνά τα 5 κιλά.
Ο Χιετλάντ χαρακτήρισε «λυπηρό» και «σπάνιο» το περιστατικό και μιλώντας στην τοπική εφημερίδα VG εξήγησε πως η κακοκαιρία είχε ως αποτέλεσμα τμήμα του περιβλήματος να βρεθεί κάτω από την επιφάνεια του νερού, γεγονός που οδήγησε τα ψάρια να κολυμπήσουν εκτός του πλέγματος.
Νορβηγός ακτιβιστής μιλώντας στους Times ζήτησε την παύση λειτουργίας μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας ανοιχτού τύπου, καθώς όπως υποστήριξε, συμβάλλουν στην εξαφάνιση του άγριου σολομού με την εξάπλωση της καλιγίδας, της λεγόμενης «ψείρας της θάλασσας» που τρέφεται με το αίμα, το δέρμα των ψαριών.
Ο Παλ Μουγκαάς, υπεύθυνος επικοινωνίας της οργάνωσης Norwegian Salmon Rivers, εξέφρασε φόβους ότι η διεύρυνση ιχθυοκαλλιεργειών ανοιχτού τύπου, όπως αυτή που προγραμματίζεται από εταιρία στα ύδατα της Σκωτίας, μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο θαλάσσιο βιότοπο και να οδηγήσει στη περαιτέρω προσβολή του άγριου σολομού από τα παράσιτα.
Παρ΄όλα αυτά, ο υπουργός Κλίματος και Περιβάλλοντος της Νορβηγίας, Αντρέας Μπιελάντ Έρικσεν, τόνισε ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο να σταματήσει η ιχθυοκαλλιέργεια ανοιχτού τύπου, παρά τη μείωση του πληθυσμού του άγριου σολομού του Βορείου Ατλαντικού, ο οποίος σύμφωνα με την οργάνωση Atlantic Salmon Trust (AST) έχει συρρικνωθεί κατά 70% μέσα σε μόλις 25 χρόνια.
Ανάμεσα στα αίτια συγκαταλέγονται η κλιματική αλλαγή, τα φράγματα που εμποδίζουν την πρόσβαση στα ενδιαιτήματα, η υπεραλίευση και η υποβάθμιση των βιοτόπων.
Εντούτοις, ο υπουργός σε δηλώσεις του στον Guardian εξήγησε πως η βιομηχανία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην παραγωγή τροφίμων και την οικονομική ανάπτυξη, τη στιγμή που η Νορβηγία εξάγει περίπου 1,2 εκατομμύρια τόνους σολομού ετησίως. Πρόσθεσε ότι μελλοντικός στόχος είναι η βιώσιμη παραγωγή, οι αυστηρότεροι κανονισμοί και ο έλεγχος της ρύπανσης.
Το επεισόδιο προκάλεσε, ωστόσο, αντιδράσεις από μέλη του κοινοβουλίου που έκαναν λόγο για απαράδεκτο χειρισμό της εταιρίας και κρίση στον κλάδο της αλιείας, ζητώντας την παύση της καλλιέργειας ανοιχτού τύπου.
Οι ειδικοί αποδίδουν τις αποδράσεις σε τεχνικές αστοχίες ή λειτουργικά προβλήματα του εξοπλισμού ιχθυοκαλλιέργειας, με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες να κρίνονται σοβαρές. Ανάμεσα σε αυτές η οικονομική αστάθεια και το μειωμένο εισόδημα αλιέων, οι πιθανές γενετικές αλλαγές από τη διασταύρωση των ειδών που δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού άγριων ψαριών, τη μετάδοση ασθενειών, την ανισορροπία στα ενδιαιτήματα, τη μετακίνηση ψαριών σε μία προσπάθεια να αποφύγουν τους επιθετικούς σολομούς εκτροφής με την αύξηση στο ποσοστό θνησιμότητας.
