Με το κεφάλι στα χέρια του, ο οκτάχρονος Τίμι μουρμούριζε στον εαυτό του, προσπαθώντας να κερδίσει έναν ρομποτικό αντίπαλο που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη σε μια παρτίδα σκάκι.
Αλλά αυτό δεν ήταν κάποιο showroom ή εργαστήριο ΑΙ – ο ρομποτικός «αντίπαλος» του Τίμι είχε γίνει μέλος του νοικοκυριού του στο Πεκίνο, καθισμένος πάνω σε ένα τραπεζάκι σαλονιού. Την πρώτη νύχτα που το ρομπότ ήρθε στο σπίτι, ο Τίμι το αγκάλιασε προτού πάει για ύπνο. Ακόμα δεν του έχει δώσει όνομα.
«Είναι σαν ένας μικρός δάσκαλος ή ένας μικρός φίλος», λέει ο Τίμι, δείχνοντας στη μητέρα του την επόμενη κίνηση που σκεφτόταν να κάνει στη σκακιέρα.
Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, το ρομπότ απάντησε: «Συγχαρητήρια! Κερδίζεις». Με τα στρογγυλά του μάτια να αναβοσβήνουν στην οθόνη, άρχισε να ξανατοποθετεί τα κομμάτια για μια νέα παρτίδα, συνεχίζοντας στα μανδαρινικά: «Έχω δει τις ικανότητές σου. Θα παίξω καλύτερα την επόμενη φορά».
Η Κίνα επιταχύνει την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, με στόχο να γίνει τεχνολογική υπερδύναμη έως το 2030. Το DeepSeek, το κινεζικό chatbot που τράβηξε την προσοχή της παγκόσμιας αγοράς τον Ιανουάριο, ήταν μόνο η αρχή αυτής της φιλοδοξίας.
Η ροή κεφαλαίων σε επιχειρήσεις AI βρίσκεται σε πρωτοφανή επίπεδα, αυξάνοντας τον εσωτερικό ανταγωνισμό. Περισσότερες από 4.500 εταιρείες αναπτύσσουν και πωλούν τεχνητή νοημοσύνη, ενώ τα σχολεία στο Πεκίνο εντάσσουν μαθήματα ΑΙ στο πρόγραμμα σπουδών των δημοτικών και γυμνασίων. Παράλληλα, τα πανεπιστήμια αυξάνουν τον αριθμό θέσεων για σπουδές στον τομέα.
«Αυτή είναι μια αναπόφευκτη τάση. Θα συνυπάρξουμε με την τεχνητή νοημοσύνη», δηλώνει η μητέρα του Τίμι, Γιαν Ξουέ. «Τα παιδιά πρέπει να τη γνωρίσουν όσο το δυνατόν νωρίτερα. Δεν πρέπει να την απορρίπτουμε».
Τεχνητή νοημοσύνη και εκπαίδευση από μικρή ηλικία
Η Γιαν Ξουέ θέλει ο γιος της να μάθει τόσο σκάκι όσο και το κινεζικό στρατηγικό παιχνίδι Go. Το γεγονός ότι το ρομπότ προσφέρει και τα δύο ήταν καθοριστικός παράγοντας για να δικαιολογήσει την επένδυση των 800 δολαρίων. Οι δημιουργοί του προγραμματίζουν ήδη την προσθήκη λειτουργίας εκμάθησης γλωσσών.
Αυτό ακριβώς είχε στο μυαλό της η κυβέρνηση της Κίνας όταν το 2017 δήλωσε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι «ο βασικός μοχλός» της προόδου της χώρας. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επενδύει τεράστια ποσά στην ΑΙ, καθώς η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται και βρίσκεται αντιμέτωπη με τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών.
Ειδικότερα και σύμφωνα με το BBC, το Πεκίνο σχεδιάζει να επενδύσει 10 τρισεκατομμύρια γουάν (1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια) μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, επιδιώκοντας να αποκτήσει προβάδισμα έναντι των ΗΠΑ στην προηγμένη τεχνολογία. Η ΑΙ έλαβε νέα ώθηση στο πρόσφατο ετήσιο πολιτικό συνέδριο της χώρας, το οποίο ακολούθησε τη δημιουργία επενδυτικού ταμείου 60 δισ. γουάν για την ΑΙ τον Ιανουάριο – λίγες μόλις ημέρες μετά την αυστηροποίηση των αμερικανικών ελέγχων στις εξαγωγές προηγμένων ημιαγωγών προς την Κίνα.
Η κινεζική τεχνολογική άνθηση σοκάρει τη Δύση
Το DeepSeek απέδειξε ότι οι κινεζικές εταιρείες μπορούν να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, κάτι που άφησε τη Silicon Valley και τους αναλυτές της βιομηχανίας άφωνους – κανείς δεν περίμενε ότι η Κίνα θα έφτανε τόσο γρήγορα στο ίδιο επίπεδο με τις ΗΠΑ. Αυτή η έκπληξη είναι κάτι στο οποίο ο Τόμι Τανγκ, στέλεχος της εταιρείας SenseRobot, έχει πλέον συνηθίσει.
Η εταιρεία του έχει πουλήσει περισσότερα από 100.000 ρομπότ – δασκάλους για σκάκι, ενώ έχει ήδη υπογράψει συνεργασία με την αμερικανική αλυσίδα Costco. Έξι εγχώριες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της DeepSeek, έχουν πλέον το παρατσούκλι «έξι μικροί διαδικτυακοί δράκοι της Κίνας» – οι άλλες είναι οι Unitree Robotics, Deep Robotics, BrainCo, Game Science και Manycore Tech.
Το ανθρώπινο δυναμικό δίνει προβάδισμα στην Κίνα
Ένας από τους λόγους της επιτυχίας της Κίνας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Το 2020, πάνω από 3,5 εκατομμύρια Κινέζοι φοιτητές αποφοίτησαν σε επιστήμες STEM – περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. «Η Κίνα συσσωρεύει ταλέντο και τεχνογνωσία εδώ και δεκαετίες», δηλώνει ο Άμποτ Λιού, αντιπρόεδρος της Whalesbot, μιας startup κατασκευής παιχνιδιών με ΑΙ.
«Η οικοδόμηση δύναμης στην εκπαίδευση, την επιστήμη και το ταλέντο είναι κοινή ευθύνη», είπε ο Σι Τζινπίνγκ στους ηγέτες του κόμματος την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, η άνοδος της ΑΙ στην Κίνα συνοδεύεται από έντονες ανησυχίες. Η τεχνητή νοημοσύνη «τρέφεται» από δεδομένα – όσο περισσότερα έχει, τόσο πιο έξυπνη γίνεται. Με περίπου 1 δισεκατομμύριο χρήστες κινητών τηλεφώνων (έναντι 400 εκατομμυρίων στις ΗΠΑ), το Πεκίνο διαθέτει ένα τεράστιο πλεονέκτημα στη συλλογή δεδομένων.
Δυτικές κυβερνήσεις εκφράζουν φόβους ότι οι κινεζικές εφαρμογές, όπως το DeepSeek, το TikTok και το RedNote, μπορούν να αξιοποιηθούν από το κινεζικό κράτος. Οι κινεζικές εταιρείες απορρίπτουν αυτούς τους ισχυρισμούς, αλλά η υποψία ότι τα δεδομένα χρηστών των ΗΠΑ θα μπορούσαν να καταλήξουν στην κυβέρνηση της Κίνας οδήγησε την Ουάσιγκτον στην απόφαση να απαγορεύσει το TikTok.
Παρόμοιοι φόβοι πλήττουν και το DeepSeek, με τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και την Αυστραλία να απαγορεύουν τη χρήση της εφαρμογής σε κυβερνητικές συσκευές.
Ο αγώνας δρόμου του Σι Τζινπίνγκ για την τεχνολογική πρωτοκαθεδρία
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει θέσει ως βασικό στόχο την «τεχνολογική αυτονομία» της Κίνας, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα θέλει να δημιουργήσει τα δικά της προηγμένα chips, ξεπερνώντας τους αμερικανικούς περιορισμούς. Η κινεζική ηγεσία γνωρίζει ότι πρόκειται για έναν μαραθώνιο. Όμως, η επιτυχία του DeepSeek δείχνει ότι η Κίνα θεωρείται πλέον ένας σοβαρός διεκδικητής της παγκόσμιας τεχνολογικής κυριαρχίας.
