Η «κατάθλιψη των γιορτών» ή αλλιώς «Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή» είναι η μελαγχολία που καταλαμβάνει τον έναν στους έξι ανθρώπους κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Για τον περισσότερο κόσμο, η περίοδος των εορτών είναι συνυφασμένη με την εγρήγορση, την ανεμελιά, την απόλαυση και την καλή διάθεση. Όμως, αυτό δεν ισχύει για όλους καθώς πολύς κόσμος κατά την περίοδο αυτή αισθάνεται μια έντονη μελαγχολία.
«Ο άνθρωπος με κατάθλιψη συνήθως δεν αντιλαμβάνεται τις συνθήκες των εορτών με το ίδιο σκεπτικό. «Ζηλεύει» το φως των άλλων και νιώθει μειονεκτικά που δεν μπορεί να νιώσει την ίδια χαρά με εκείνους. Ο χειμωνιάτικος καιρός, η πολυκοσμία, η έντονη κινητικότητα και η οχλαγωγία τον κουράζουν και πολλές φορές τον τρομάζουν. Μάλιστα, όσον αφορά τη διάσταση του καιρού, εντοπίζονται και βιολογικές εξηγήσεις, καθώς στην Ψυχιατρική συναντάμε την «εποχιακή συναισθηματική διαταραχή», η οποία αποτελεί μία υποκατηγορία, θα λέγαμε, της κατάθλιψης».
Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάσταση αυτή είναι περαστική, ωστόσο αν διαρκέσει περισσότερο μπορεί να εξελιχθεί σε Καταθλιπτική Διαταραχή.
Η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή περιλαμβάνει μια «παλέτα» αρνητικών συναισθημάτων, σε σκούρο φόντο: δυσθυμία και κούραση, νεύρα στο ζενίθ – διάθεση στο ναδίρ, δυσκολία να ανταποκριθεί κανείς στην καθημερινότητα, έχοντας την μόνιμη αίσθηση ότι οι υποχρεώσεις γύρω του γίνονται όλο και πιο βαριές.
Η διαταραχή αυτή, οφείλεται στα μειωμένα επίπεδα ηλιακού φωτός και στην ελάττωση των επιπέδων μελατονίνης στον οργανισμό μας, μιας σπουδαίας ορμόνης, που προάγει τον ύπνο και την καλή ψυχική διάθεση.
Συγκεκριμένα, η SAD εμφανίζεται με τα παρακάτω συμπτώματα:
- Συναισθήματα ενοχής, απελπισίας, αναξιότητας.
- Το άτομο δεν μπορεί να απολαύσει τις εορταστικές δραστηριότητες.
- Υποφέρει από αναβλητικότητα, απόσπαση προσοχής και δυσκολία εστίασης.
- Υποφέρει από θυμό. (Ενώ ο θυμός δεν είναι ένα «παραδοσιακό» σύμπτωμα της κατάθλιψης, ορισμένα άτομα με SAD εμφανίζουν θυμό και ευερεθιστότητα Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται περισσότερο στους άνδρες).
- Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου. Μπορεί να δυσκολεύεται κάποιος να κοιμηθεί, ή να κοιμάται περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρας, νοιώθοντας συνεχώς κουρασμένος.
- Αλλαγές στο βάρος ή τις διατροφικές συνήθειες (διάθεση για κατανάλωση γλυκών).
- Αδυναμία να αντέξει κανείς το άγχος της καθημερινότητας.
Η μελαγχολία – κατάθλιψη των γιορτών δεν είναι απίθανο να εξελιχθεί σε κάτι πιο σοβαρό κι αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως σε ανθρώπους που έχουν υπόβαθρο ψυχικών νόσων ή πρόβλημα διαταραχής προσωπικότητας.
Η εποχική, όπως και η μείζων κατάθλιψη ξεκινούν σχεδόν πάντα με ένα καταθλιπτικό επεισόδιο -συνήθως ξαφνικό- και μοιάζουν στα συμπτώματα τους.
Η διάρκεια, όμως, είναι αυτή που καθορίζει το είδος και τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Βοήθεια μπορεί να χρειαστεί το άτομο όταν διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να αδράξει τις ευκαιρίες που προσφέρει η ζωή για διασκέδαση και αναψυχή, όταν το άτομο διαπιστώσει ότι δεν είναι ικανό να ζήσει χαρούμενα.
