Σε μια στιγμή που η παγκόσμια οικονομία αλλάζει με ταχύτητα, η Ευρώπη επιχειρεί τη δική της βαθιά τομή στο τραπεζικό σύστημα: ένα ενιαίο χρηματοπιστωτικό περιβάλλον αποταμιεύσεων και επενδύσεων, χωρίς εθνικά εμπόδια, με πιο ανταγωνιστικές τράπεζες και πιο φιλικές κεφαλαιαγορές.
Κεντρικός παίκτης στη μετάβαση αυτή ο SSM, που θέτει στο τραπέζι μια σειρά από αλλαγές οι οποίες –αν προχωρήσουν– θα αναμορφώσουν ριζικά το ευρωπαϊκό banking.

Γιατί αλλάζει το τραπεζικό μοντέλο – Ο «αόρατος δασμός» 110%

Η Επίτροπος Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Maria Luís Albuquerque, εξηγεί ότι ο σημερινός κατακερματισμός του τραπεζικού συστήματος λειτουργεί σαν δασμός 110% στις υπηρεσίες, σύμφωνα με μελέτη του ΔΝΤ.
Όταν οι τράπεζες δεν μπορούν να λειτουργήσουν ενιαία σε όλη την ΕΕ, οι επιχειρήσεις:

  • πληρώνουν ακριβότερες υπηρεσίες,
  • χάνουν τα οφέλη κλίμακας,
  • βλέπουν μειωμένη αποτίμηση και υψηλότερο κόστος κεφαλαίου.

Η Ευρώπη, με άλλα λόγια, «αφήνει αξία στο τραπέζι».

Μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες – αλλά και μικρές ευέλικτες

Η νέα φιλοσοφία δεν βλέπει όλα τα τραπεζικά ιδρύματα με τον ίδιο τρόπο.
Στόχος είναι ένας συνδυασμός ισχύος και ποικιλομορφίας:

  • Μεγάλες τράπεζες με κλίμακα και παρουσία σε όλη την Ενιαία Αγορά, ώστε να ανταγωνίζονται τις αμερικανικές και ασιατικές.
  • Μικρότερες τράπεζες με πιο εξειδικευμένο ρόλο, που θα συνεχίσουν να καλύπτουν τις ανάγκες επιχειρήσεων και πολιτών στις τοπικές αγορές.

Το σημερινό μοντέλο –σταθερό αλλά κατακερματισμένο– πρέπει να εξελιχθεί σε σταθερό αλλά ολοκληρωμένο και δυναμικό.

Η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (SIU) – Το κλειδί για την «απογείωση»

Η SIU στοχεύει να γίνει το ευρωπαϊκό success story του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τι αλλάζει;

  • Μείωση περιττών εμποδίων στις διασυνοριακές συναλλαγές.
  • Ενοποίηση υποδομών αγοράς για να κινούνται τα κεφάλαια ευκολότερα.
  • Ίση εποπτική μεταχείριση σε τράπεζες και παρόχους υπηρεσιών, όπου κι αν βρίσκονται.
  • Χαμηλότερο κανονιστικό βάρος, με απλούστερους κανόνες χωρίς να θίγεται η σταθερότητα.

Το 2026 η Κομισιόν θα παρουσιάσει πλήρη αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας του τραπεζικού τομέα, με βασικό άξονα την απλούστευση.

Κοινή ασφάλιση καταθέσεων & τέλος στα εθνικά εμπόδια

Για τον SSM, πραγματική ενοποίηση δεν υπάρχει χωρίς:

  • διευκόλυνση συγχωνεύσεων και διασυνοριακής λειτουργίας,
  • αποφυγή παρεμβάσεων που εμποδίζουν την ενοποίηση,
  • ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης μιας αξιόπιστης
    κοινής εγγύησης καταθέσεων.

Μόνο τότε οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα λειτουργούν ως πραγματικοί πανευρωπαϊκοί κολοσσοί.

Ο ρόλος του μη τραπεζικού τομέα – Μεγαλώνει, αλλά θέλει προσοχή

Η μεγάλη ενίσχυση του non-banking χρηματοπιστωτικού τομέα οφείλεται:

  • στα χρόνια χαμηλών επιτοκίων,
  • στη δίψα των επενδυτών για υψηλότερες αποδόσεις,
  • στη βαρύτερη τραπεζική ρύθμιση μετά την κρίση του 2008.

Η εξέλιξη θεωρείται θετική, όμως προκαλεί και νέους κινδύνους:
υψηλή διασύνδεση, πιθανότητα μετάδοσης αστάθειας και ανάγκη για πιο έξυπνα εργαλεία εποπτείας.

Οι ευρωπαϊκές αρχές –ESRB, ESMA, εθνικοί επόπτες– βρίσκονται ήδη σε υψηλή επαγρύπνηση.

Το στοίχημα της Ευρώπης: από «σταθερή αλλά κατακερματισμένη» σε «σταθερή και ανταγωνιστική»

Η Ευρώπη διαθέτει τεράστιες αποταμιεύσεις, όμως χωρίς ένα ενιαίο, βαθύ και ευέλικτο χρηματοπιστωτικό σύστημα αυτές δεν μετατρέπονται σε επενδύσεις.
Η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων φιλοδοξεί να γίνει το εργαλείο που θα αλλάξει αυτό το τοπίο.

Η επιτυχία της, όμως, απαιτεί κοινή δέσμευση όλων:

  • κρατών-μελών,
  • εποπτικών αρχών,
  • τραπεζών,
  • κοινωνίας και πολιτών.

Μόνο έτσι το ευρωπαϊκό οικονομικό οικοσύστημα μπορεί να κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα: να λειτουργεί ως ενιαία δύναμη, ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο.

Διαβάστε ακόμη: