Αίσθηση προκάλεσε πριν λίγες μέρες η ανακοίνωση της Apple ότι θα επιτρέπει στους χρήστες του iPhone να μπορούν να επισκευάζουν οι ίδιοι τις συσκευές τους, λανσάροντας μάλιστα μια πλατφόρμα από την οποία θα μπορεί κανείς να προμηθευτεί τα αυθεντικά ανταλλακτικά και μέρη των συσκευών – ακόμα και τεχνικοί που επισκευάζουν iPhones έξω από τους κόλπους της ίδιας της Apple.

Πολλοί αναφέρουν ότι οι απόψεις του ιδρυτή της εταιρείας Steve Jobs περί της ανθρώπινης δημιουργικότητας δε θα συμφωνούσαν με την τόσο αυστηρή πολιτική της να μη δίνει τη δυνατότητα στους κατόχους των iPhones να επισκευάζουν μόνοι τους το κινητό τους, ωστόσο η πολιτική αυτή παρέμενε, τουλάχιστον μέχρι τώρα, μια πραγματικότητα. Οι κάτοχοι ενός iPhone είναι πολύ δύσκολο να βρουν ανταλλακτικά, τα σχετικά εγχειρίδια είναι σχεδόν ανύπαρκτα, και οι περιορισμοί για το τι μπορεί να κάνει ένας χρήστης στο κινητό του πολλοί.
Όλα αυτά ανακοινώθηκε ότι θα αλλάξουν από την επόμενη χρονιά, με το πρόγραμμα Self Service Repair, στο πλαίσιο του οποίου μέσα από μία πλατφόρμα θα μπορούν οι χρήστες να αγοράζουν ανταλλακτικά, αλλά και να συμβουλεύονται οδηγίες επισκευής από εγχειρίδια που θα ποστάρει η ίδια η Apple. Η αρχή θα γίνει με τη διάθεση περίπου 200 κομματιών και ανταλλακτικών, με την προοπτική η γκάμα να εμπλουτιστεί. Αρχικά η υπηρεσία θα είναι διαθέσιμη μονο για χρήστες iPhone 12 και iPhone 13, ενώ αργότερα θα επεκταθεί και σε στους υπολογιστές Mac που χρησιμοιούν το νέο M1 chip.

Το πρόγραμμα

Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πώς ακριβώς θα λειτουργήσει το νέο αυτό πρόγραμμα, καθώς θα διατίθεται μόνο για τα τελευταία μοντέλα και τα ανταλλακτικά θα κοστίζουν ακριβά, παρόλο που η εταιρεία λέει ότι θα διατίθενται στις ίδιες τιμές με τις οποίες θα μπορούν να τα αγοράζουν τεχνικοί επισκευών.

Ωστόσο, αυτή η απόφαση της Apple έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα στον χώρο, και είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσουν και άλλες εταιρείες, γεγονός που ίσως αλλάξει ουσιαστικά την ίδια τη σχέση που έχουν οι χρήστες με τις συσκευές τους. Γιατί εταιρείες όπως η Apple και η Tesla γίνονται αντικείμενο έντονης κριτικής, ιδιαίτερα από το κίνημα «right to repair» («δικαίωμα στην επισεκυή»), για τις τακτικές τους να καθιστούν αδύνατο στους χρήστες να επισκευάζουν τι συσκευές τους – ή, στην περίπτωση της Tesla, ακόμα και τα αυτοκινητά τους – σε ανεξάρτητους τεχνικούς.
Μάλιστα, το κίνημα το τελευταίο διάστημα αποκτά όλο και μεγαλύτερη δημοσιότητα, καθώς υποστηρίζεται από τον ίδιο τον Steve Wozniak, συνιδρητή της Apple, που δηλώνει ότι «δε θα είχαμε Apple αν δεν είχα μεγαλώσει σε έναν πολύ ανοιχτό τεχνολογικό κόσμο». Οι υποστηρικτές του κινήματος εξηγούν ότι οι περιορισμοί στην επισκευή μεταβάλλουν ουσιαστικά την ίδια την έννοια της ιδιοκτησίας: ουσιαστικά ο χρήστης είναι απλά χρήστης, έχει ένα iPhone του οποίου τις υπηρεσίες μπορεί να χρησιμοποιεί, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι ο ιδιοκτήτης του, αφού δεν μπορεί να το κάνει ό,τι θέλει. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα αυτοκίνητο Tesla.

H Απόφαση

Βέβαια, η απόφαση της Apple θεωρείται ότι δεν πάρθηκε με δική της πρωτοβουλία. Μόλις τον Ιούλιο που μας πέρασε ο Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden ζήτησε από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου να νομοθετήσει ρυθμιστικούς κανόνες που θα υπαγορεύουν ότι οι εταιρείες οφείλουν να επιτρέπουν τις DIY επισκευές, ώστε να προστατευτούν οι καταναλωτές από τα μονοπώλια. Σε παρόμοια κατεύθυνση ρυθμιστικών κανόνων κινείται και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που θέλει να επιβάλει στην Apple να «ανοίξει» τα κινητά της και να επιτρέπει στους χρήστες να εγκαταστήσουν αν θέλουν λογισμικό από το διαδίκτυο, που δε θα έχουν αγοράσει δηλαδή μέσα από το Αpp Store.

H Apple έχει εκφράσει έντονα την αντίδρασή της σε αυτήν την προοπτική, λέγοντας ότι θα επέτρεπε το «sideloading», στα iPhones, που ουσιαστικά θα άνοιγε το Κουτί της Πανδώρας, όπως λένε χαρακτηριστικά, δίνοντας πρόσβαση σε κάθε είδους κακόβουλο λογισμικό να επιτεθεί όχι πλέον μόνο στο λογισμικό μιας συσκευής, αλλά σε ολόκληρα δίκτυα.

Η σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσιάστηκε ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, και σκοπό έχει να εμποδίσει εταιρείες όπως η Apple, η Google και η Meta (πρώην Facebook) να κάνουν κατάχρηση της δύναμής τους. Οι ρυθμίσεις της θα απαιτούσαν από τις εταιρείες να ανοίξουν τις πλατφόρμες τους και στους ανταγωνιστές τους, προβλέποντας υψηλά πρόστιμα για τη μη συμμόρφωσή τους.
Έτσι, οι ειδικοί αναρωτιούνται αν η τωρινή κίνηση της Apple με το πρόγραμμα Self Service Repair αποκαλύπτει κάποια πρόθεση της εταιρείας είτε να προλάβει τις εξελίξεις, είτε να συμμορφωθεί με κανονισμούς που πιθανόν θεωρεί αναπόφευκτους, είτε να αλλάξει την πολιτική της και να «ανοίξει» τις συσκευές της προς τους χρήστες, δίνοντας πιθανόν το σύνθημα και σε άλλες εταιρείες.