Πριν είκοσι χρόνια δόθηκε στο κοινό η ευκαιρία να επενδύσει στο νεοεισαχθέν στο χρηματιστήριο τότε Google. Η Δευτέρα σηματοδότησε τα είκοσι χρόνια από την IPO της Google. Η μετοχή έχει ανατιμηθεί πάνω από 6.500% από τότε.
Το 2004, οι 31χρονοι συνιδρυτές της Google, ο Λάρι Πέιτζ και ο Σεργκέι Μπριν, ήταν αγαπημένοι της Silicon Valley και κοσμούσαν τα εξώφυλλα των περρριοδικών. Η απόφασή τους να εγγράψουν δημόσια την startup τους, της οποίας το μότο τότε ήταν “Don’t Be Evil” – ήταν μια από τις μεγαλύτερες τεχνολογικές και επιχειρηματικές ιστορίες της χρονιάς.
Η δημόσια προσφορά, η οποία έλαβε τη μορφή μιας αντισυμβατικής “ολλανδικής δημοπρασίας”, ήρθε μόλις έξι χρόνια αφότου οι συνιδρυτές δημιούργησαν την Google στους κοιτώνες τους στο Στάνφορντ.
Λιγότερο από έξι μήνες αργότερα, η εταιρεία είχε μετατραπεί σε μια «μηχανή ανάπτυξης 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων», έγραψε τότε ο Φρεντ Βόγκελσταϊν στο Fortune. Παρά τη διαπραγμάτευση με 65 φορές τα κέρδη της, οι περισσότεροι επενδυτές παρέμειναν αισιόδοξοι.
«Απλώς μην στοιχηματίζετε τα χρήματα του ενοικίου σε αυτό», συμβούλευε τότε ο Βόγκελσταϊν τους αναγνώστες. Αν το έκαναν πάντως, δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα.
Έχοντας υπόψη την τρέχουσα αποτίμηση της εταιρείας, αν επενδύατε $1.000 στην Google στην τιμή κλεισίματός της στις 19 Αυγούστου 2004, οι μετοχές σας στην Alphabet, που τώρα είναι η μητρική εταιρεία του γίγαντα αναζήτησης, θα είχαν αξία $66.521,70 από το κλείσιμο της Δευτέρας. Μετά από δύο δεκαετίες και δύο διασπάσεις μετοχών, η Alphabet ανέκτησε θέση 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στο χρηματιστήριο τον Απρίλιο και είναι η τέταρτη μεγαλύτερη εταιρεία στις Η.Π.Α. 
Η Google επιδιώκει να επεκτείνει δύο δεκαετίες κυριαρχίας
Αρχικά, η Google αγκάλιασε την κουλτούρα των start-ups όταν βγήκε στο χρηματιστήριο και επέλεξε μια αντισυμβατική μέθοδο που εξόργισε πολλούς στη Wall Street. Η Google αποφάσισε τη λεγόμενη «Ολλανδική IPO», μια διαδικασία στην οποία μια εταιρεία συλλέγει προσφορές από όλους τους ενδιαφερόμενους επενδυτές και στη συνέχεια ανοίγει στην υψηλότερη τιμή στην οποία θα μπορούσε να πουλήσει όλες τις μετοχές της— για να περιορίσει την υποτιμολόγηση.
Έξι χρόνια αργότερα, ο τότε διευθύνων σύμβουλος Έρικ Σμιτ έγραψε στο Harvard Business Review ότι η Google ήθελε να αποφύγει μια πρώιμη «φούσκα» που θα επέτρεπε στους θεσμικούς επενδυτές να ανατρέψουν γρήγορα τις μετοχές τους. Η Google θεώρησε ότι τα χρήματα πρέπει να ανήκουν στην εταιρεία.
Ο ρυθμιστικός δρόμος ήταν δύσκολος και η κριτική των μέσων ενημέρωσης ήταν ευρεία. Όταν ξεκίνησε η υποβολή προσφορών, το αναμενόμενο εύρος τιμών IPO της Google ήταν 106 – 135 δολάρια ανά μετοχή. Στο τέλος, η εταιρεία συμφώνησε να το τιμολογήσει στα 85 δολάρια ανά μετοχή. Κατά ειρωνικό τρόπο, η μετοχή συνέχισε να αυξάνεται. Έκλεισε την πρώτη της μέρα στα $100,30. 
Η σημερινή κατάσταση και το μέλλον
Η Google ελέγχει πάνω από το 90% της παγκόσμιας αγοράς αναζήτησης. Η εταιρεία συγκέντρωσε έσοδα άνω των 328 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τους προηγούμενους 12 μήνες, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 13,4% από έτος σε έτος. Τα μικτά περιθώρια κέρδους πλησιάζουν το 60%.
Κερδίζει επίσης περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε δωρεάν ταμειακές ροές, επιτρέποντας στην Alphabet να κάνει τις βαριές επενδύσεις που είναι απαραίτητες για να παραμείνει στον αγώνα εξοπλισμών τεχνητής νοημοσύνης.
Ωστόσο, οι ρυθμιστικές πιέσεις διαφαίνονται καθώς η Big Tech παραμένει στο στόχαστρο της κυβέρνησης. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ένας ομοσπονδιακός δικαστής έκρινε ότι η Alphabet είχε μονοπωλήσει παράνομα την αγορά αναζήτησης. Αυτό θα μπορούσε να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης φέρεται να σκέφτεται να επιδιώξει τη διάλυση της εταιρείας.
Για την Google, υπάρχει επίσης η προοπτική ενός νέου ανταγωνισμού, που λέγεται OpenAI που λανσάρει τη δική του μηχανή αναζήτησης. Αλλά οι αναλυτές της Bank of America συνεχίζουν να έχουν μεγάλες ελπίδες για τη μετοχή.
Αν αυτό αποδειχτεί αλήθεια, ίσως η μετοχή να ανταμείψει τους επενδυτές για άλλα 20 χρόνια.
