Εταιρείες όπως η Google και η μητρική του Facebook, Meta, δεν αρκούνται στην κατάκτηση του κόσμου της τεχνολογίας,  και τώρα εισβάλλουν στο real estate.

Στις ΗΠΑ, οι εταιρείες χρησιμοποιούν τη σημαντική επιρροή και τους πόρους τους για να χτίσουν σύγχρονες πόλεις,  μίνι πόλεις που θα διαθέτουν όλα τα στοιχεία της παραδοσιακής ζωής των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων κατοικιών, καταστημάτων και δημόσιων χώρων, όμως ξεχωρίζουν στο γενικό πλαίσιο της αγοράς ακινήτων:

Μετά από χρόνια έλλειψης κατοικιών, εταιρείες όπως η Google, η Meta και η Disney, παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους.

Οι εταιρείες πίσω από αυτά τα έργα υποστηρίζουν ότι θα βοηθήσουν στην επίλυση της έλλειψης οικονομικά προσιτής στέγης. Οι «εταιρικές πόλεις» της Αμερικής των εργοδοτών έχουν μακρά, αιματηρή ιστορία εκμετάλλευσης και εργασιακών αντιπαραθέσεων.

Κρίνοντας από τα σχέδιά τους, οι Google και Meta δεν στοχεύουν να φτιάξουν τις ουτοπικές κοινότητες του αύριο. Αντίθετα, τα οράματά τους για τους χώρους διαβίωσης της πόλης μοιάζουν πολύ με ότι ήδη βλέπουμε από σύγχρονους κατασκευαστές ακινήτων.

Αυτά τα «χλιαρά» σχέδια δείχνουν ότι αυτό που θέλουν οι εταιρείες είναι ένας τρόπος να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές τους. Θέλουν να προσελκύσουν και να διατηρήσουν κορυφαίους υπαλλήλους και ει δυνατόν να τους επαναφέρουν στο γραφείο.

Ο ευγενής στόχος της κατασκευής περισσότερων κατοικιών, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων σε προσιτές τιμές, είναι το κερασάκι στην τούρτα. Αλλά, οι εταιρείες θα ακολουθήσουν αυτά τα σχέδια μόνο εφόσον ταιριάζουν με τους επιχειρηματικούς τους στόχους, συμπεραίνει το Business Insider.

 Οι σύγχρονες εταιρικές πόλεις

Μετά από χρόνια σχεδιασμού, ολιγωριών και καθυστερήσεων, ενισχύεται πλέον η ιδέα των εταιρικών πόλεων. Τον Ιούνιο, το δημοτικό συμβούλιο του Mountain View ενέκρινε το γενικό σχέδιο για το έργο North Bayshore της Google, μια συνεργασία μεταξύ του τεχνολογικού γίγαντα και της αυστραλιανής εταιρείας ακινήτων Lendlease, στην καρδιά της Silicon Valley. Τα σχέδια προβλέπουν έως και 7.000 νέες κατοικίες.

Περίπου το 15% αυτών των μονάδων θα κοστολογούνται κάτω από την τιμή της αγοράς. Το Mountain View έδωσε επίσης πράσινο φως στο γενικό σχέδιο για το Middlefield Park, μια άλλη ανάπτυξη της Google για την κατασκευή σχεδόν 2.000 νέων κατοικιών.

Άλλα γνωστά ονόματα μπαίνουν στο κάδρο. Πέρυσι, το δημοτικό συμβούλιο του Menlo Park ψήφισε ομόφωνα υπέρ των σχεδίων για το Willow Village, το έργο των 240 στρεμμάτων του Facebook που επίσης αναφέρεται ως “Zucktown”, δίπλα στα κεντρικά γραφεία του Meta στο 1 Hacker Way.

Η Walt Disney World σχεδιάζει επίσης να βάλει θεμέλια το επόμενο έτος σε 1.400 οικονομικά προσιτές κατοικίες σε 250 στρέμματα λίγα χιλιόμετρα από το ναυαρχίδα θεματικό πάρκο της στη Φλόριντα. Σε κοντινή απόσταση, η ανταγωνιστική εταιρεία Universal κατασκευάζει επίσης 1.000 οικονομικά διαμερίσματα και 1500 τετραγωνικά μέτρων εμπορικών χώρων.

Άλλες εταιρείες επιχειρούν μια διαφορετική μέθοδο. Η αναζήτηση της Amazon για δεύτερα κεντρικά (HQ2)  πόλεις όπως το Χάρτφορντ, το Κονέκτικατ και το Τολίντο του Οχάιο, έτρεχαν για να προσφέρουν τα πιο γενναιόδωρα οικονομικά κίνητρα καθώς ο τιτάνας του ηλεκτρονικού εμπορίου έψαχνε για το δεύτερο σπίτι του και ένα μέρος για να απασχολήσει περίπου 25.000 εργαζομένους. Το έργο τελικά πήγε στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια. Η Amazon δεν χτίζει κατοικίες απευθείας όπως η Google και το Facebook, αλλά το Amazon Housing Equity Fund 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων έχει δεσμευτεί να υποστηρίξει κατασκευές στην περιοχή της αμερικανικής πρωτεύουσας, στο Νάσβιλ και στο Σιάτλ.

Και ο Ίλον Μασκ στο παιχνίδι

Φυσικά, δεν θα ήταν ολοκληρωμένη η συζήτηση για τεχνοουτοπίες αν δεν αναφερόταν το όνομα του Ίλον Μασκ. Ο CEO της Tesla φέρεται να θέτει τις βάσεις για μια νέα πόλη που ονομάζεται Snailbrook σε χιλιάδες στρέμματα κοντά στο Austin, όπου οι υπάλληλοι των διαφόρων εταιρειών του θα μπορούσαν μια μέρα να ζήσουν σε τιμές χαμηλότερες της αγοράς.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες από τις νέες εξελίξεις είναι πνευματικά τέκνα γιγάντων της Silicon Valley. Η σύγχρονη τεχνολογική βιομηχανία χτίστηκε πάνω σε ένα ουτοπιστικό όραμα με άρωμα Καλιφόρνιας και την πεποίθηση ότι η «σύνδεση ανθρώπων» είναι η απάντηση σε πολλά από τα προβλήματα του κόσμου, είπε στο Business Insider ο Γκραντ Μπόλμερ, ανώτερος λέκτορας στα ψηφιακά μέσα στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία.

Μετά τις άλλες επιχειρήσεις τους, το επόμενο λογικό βήμα είναι η οικοδόμηση μιας νέας πόλης όπου οι ιδρυτικές αρχές του τεχνολογικού κόσμου μπορούν να εφαρμοστούν. Απλώς κοιτάξτε τα σχέδια για την Καλιφόρνια Forever, την πρόταση των ελίτ της Silicon Valley να μετατρέψουν 200.000 στρέμματα αγροτικής γης σε πόλη του μέλλοντος. Οι δισεκατομμυριούχοι που δεν έχουν τι άλλο να κάνουν, δεν μπορούν να αντισταθούν.

Αλλά οι εταιρείες είναι επίσης αδίστακτα ρεαλιστικές, κερδοσκοπικές μηχανές υπό την ευθύνη των μετόχων που παρακολουθούν στενά κάθε τους κίνηση. Αυτές οι εταιρείες ενδιαφέρονται για δύο πράγματα: τη διατήρηση του ειδικευμένου εργατικού δυναμικού και τη δημιουργία θετικής δημοσιότητας που τις κάνει να φαίνονται ότι νοιάζονται για τον πολίτη.

Η προσιτή στέγαση κοντά σε γραφεία παρέχει καλή δημοσιότητα και επίσης έχει καλή επιχειρηματική λογική. Αλλά μόλις αυτό δεν ταιριάζει με τους στόχους μιας επιχείρησης – εάν μια εταιρεία μειώνει θέσεις εργασίας ή εγκαταλείπει χώρους γραφείων – πιθανότατα θα βάλει φρένο στα μεγάλα σχέδια για μια νέα γειτονιά. Η δημιουργία νέων πόλεων είναι περίπλοκη, χρονοβόρα εργασία και συχνά αποτυγχάνει.

 Μια ανησυχητική ιστορία

Οι εταιρικές πόλεις του 19ου και του 20ου αιώνα είχαν μια ουτοπική επίνευση, τουλάχιστον θεωρητικά. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εταιρικές πόλεις ήταν μια πρακτική απάντηση στην ανάγκη για στέγαση σε απομακρυσμένες παραγωγικές περιοχές. Η πόλη Hershey Company στην Πενσυλβάνια, που ιδρύθηκε γύρω στο 1909, έδωσε προτεραιότητα σε κοινοτικά στοιχεία, όπως εκκλησίες,, βιβλιοθήκες και σχολεία από την αρχή, ενώ πρόσφερε επίσης οικονομικά προσιτά σπίτια. Κάποια στιγμή, το 3% του πληθυσμού των ΗΠΑ ζούσε σε εταιρικές πόλεις, σύμφωνα με τον Economist.

Οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν την εταιρεία ως τη κότα με τα χρυσά αυγά. Δεν θέλουν να κάνουν τίποτα που προσβάλλει την εταιρεία.

Αλλά η ιδέα ενός χώρου που κυριαρχείται από μια ενιαία εταιρεία – όπου το αφεντικό σας κατέχει το σπίτι σας, διευθύνει την εκκλησία και τα σχολεία και πουλά όλα όσα χρειάζεστε στο κατάστημα της εταιρείας, ήταν πάντα μια πρόταση-παγίδα. Σε πολλές εταιρικές πόλεις, οι εταιρείες χρησιμοποίησαν τις δομές για να διατηρήσουν τον κοινωνικό έλεγχο, απειλώντας τους δυσαρεστημένους εργαζόμενους με έξωση από τις κατοικίες των εταιρειών, εάν κατέβαιναν σε απεργία. Όταν η εταιρεία είναι ολόκληρος ο κόσμος σας, το διακύβευμα είναι απείρως υψηλότερο.

Οι εταιρικές πόλεις διαλύθηκαν σταδιακά καθώς αυξάνονταν οι μισθοί, κάτι που επέτρεψε στους εργαζόμενους να αγοράσουν αυτοκίνητα και να επιτύχουν μεγαλύτερη αυτονομία. Σήμερα, θυμόμαστε το πείραμα κυρίως ως αποτυχία, που χαρακτηρίζεται από κακές συνθήκες εργασίας και συχνές συγκρούσεις με τα συνδικάτα.

Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά

Δεδομένης της ιστορίας των εταιρικών κατοικιών, κανείς αναρωτιέται προς τα που θα κλίνουν οι νέες εταιρικές πόλεις: προς την εξιδανικευμένη εκδοχή φθηνότερων κατοικιών και ανέσεων ή ένα πιο δυστοπικό αποτέλεσμα στο οποίο εξαρτόμαστε περισσότερο από εταιρείες που έχουν ήδη διεισδύσει σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.

Τα εγκαταλελειμμένα έργα μπορεί να προσφέρουν κάποιες ενδείξεις για το τι θα ακολουθήσει. Τον Μάιο του 2020, η Sidewalk Labs, παρακλάδι της μητρικής εταιρείας της Google, Alphabet, εγκατέλειψε τα σχέδια για την κατασκευή μιας νέας γειτονιάς υψηλής τεχνολογίας σε 50 στρέμματα κατά μήκος της προκυμαίας του Τορόντο. Η εταιρεία δήλωσε επίσημα ότι η συνεργασία της με την πόλη ανακλήθηκε λόγω της πανδημίας, αλλά αποδείχθηκε ότι η εταιρεία σχεδίαζε αθόρυβα να αποκτήσει 3200 στρέμματα παρακείμενης γης για μια ολόκληρη πανεπιστημιούπολη Google και ένα πεδίο δοκιμών για ορισμένες από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες της. Όταν αποκάλυψε αυτά τα σχέδια, το κοινό και οι τοπικοί αιρετοί στράφηκαν ενάντια στην ιδέα, εμποδίζοντας και τελικά σκοτώνοντας το όλο έργο.

Οι εκπρόσωποι της Google είχαν παρουσιάσει την αρχική γειτονιά ως «την πιο καινοτόμο συνοικία σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως τα λάθη και ο τελικός θάνατος του έργου αντανακλούσαν μια θεμελιώδη παρανόηση του τρόπου με τον οποίο οι developer συνεργάζονται με τις κυβερνήσεις πόλεων, καθώς δεν μπόρεσαν να αλλάξουν την κοινή γνώμη και οι τοπικοί εταίροι αρνήθηκαν να υποκύψουν.

Είναι εύκολο να δαιμονοποιείς ή να «ξεπλένεις» την εταιρεία. Αλλά η πραγματικότητα είναι κάπου στο ενδιάμεσο.

Ίσως η Google και άλλες μεγάλες εταιρείες να πήραν ένα μάθημα από το φιάσκο στο Τορόντο. Σίγουρα φαίνεται ότι δοκιμάζουν μια διαφορετική τακτική τώρα: προτείνουν πιο παραδοσιακά έργα γεμάτα με τσιτάτα πολεοδομικού σχεδιασμού όπως “μικτή χρήση” και “βατό”, φουτουριστικών οραμάτων.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ερώτημα σε ποιο άκρο θα καταλήξουν αυτές οι νέες πόλεις – μια ουτοπία της τεχνολογίας ή ένα καθεστώς επικυριαρχίας – είναι μάλλον αμφιλεγόμενο. Το πραγματικό αποτέλεσμα πιθανότατα θα πέσει κάπου σε αυτό το όχι και τόσο συναρπαστικό μέσο. Ωστόσο, αξίζει να θυμάται κανείς ότι αυτοί δεν είναι οι μέσοι κατασκευαστές ακινήτων.

Διαβάστε ακόμη:

• Μάθιου Πέρι: «Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ήταν θυμωμένος και κακότροπος»
• Πρισίλα Πρίσλεϊ: Δεν είχαμε σεξουαλικές σχέσεις με τον Έλβις στα 14 μου
• Ιερουσαλήμ: Η στιγμή που Ισραηλινοί αστυνομικοί επιτίθενται σε φωτορεπόρτερ και τον ξυλοκοπούν άγρια
• Ζάκυνθος: Ασύλληπτο μπέρδεμα σε κηδεία – Άνοιξαν το φέρετρο και είδαν λάθος άνθρωπο