Στη μεγαλύτερη ίσως στιγμή της 16χρονης ιστορίας του ετοιμάζεται να ανταποκριθεί το Μουσείο της Ακρόπολης, καθώς μπαίνει πλέον στο τραπέζι η πιθανότητα να υποδεχτεί τα Γλυπτά του Παρθενώνα, εφόσον οριστικοποιηθεί η συμφωνία επαναπατρισμού τους από το Βρετανικό Μουσείο.

Κομβικό σημείο σε αυτή τη συζήτηση είναι η περίφημη ζωφόρος, μήκους 160 μέτρων, που απεικονίζει την πομπή των Παναθηναίων. Η ζωφόρος θεωρείται το πιθανότερο τμήμα του γλυπτού διακόσμου που θα επιστρέψει, αφενός γιατί διασώζεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τα αετώματα και τις μετόπες, αφετέρου γιατί η ενιαία της αφήγηση προσφέρει μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική εικόνα του μνημείου, ενισχύοντας το συμβολισμό της επιστροφής.

Ήδη, στο Μουσείο Ακρόπολης τα αποσπασμένα τμήματα της ζωφόρου έχουν αντικατασταθεί με γύψινα εκμαγεία, περιμένοντας τη μέρα που θα δώσουν τη θέση τους στα αυθεντικά έργα του Φειδία. Ωστόσο, η τελική παρουσίαση των Γλυπτών απαιτεί τεχνικές λύσεις που να διασφαλίζουν τόσο τη σταθερότητα των έργων όσο και την αναστρεψιμότητα της διαδικασίας, σε περίπτωση που χρειαστεί να επιστραφούν εκ νέου στη Βρετανία.

Δύο προτάσεις για την έκθεση

Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», στο τραπέζι βρίσκονται δύο κύριες προτάσεις.

Η πρώτη, πιο παραδοσιακή, προβλέπει την αντικατάσταση των εκμαγείων με τα αυθεντικά γλυπτά, τα οποία θα στηριχθούν σε βάσεις τιτανίου. Η λύση αυτή εξασφαλίζει μια ενιαία εικόνα της πομπής, όμως εγκυμονεί κινδύνους μικρορωγμών λόγω διαφορών στη φυσική κατάσταση των μαρμάρων.

Η δεύτερη πρόταση που φαίνεται να κερδίζει έδαφος είναι η «παράλληλη θέαση». Σε αυτήν, τα θραύσματα που βρίσκονται ήδη στην Αθήνα και εκείνα που θα επιστρέψουν δεν θα ενωθούν φυσικά, αλλά θα τοποθετηθούν σε απόσταση και σε άμεση οπτική επαφή. Με τον τρόπο αυτόν διατηρείται η αίσθηση της ενότητας της αφήγησης, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υλική ακεραιότητα των έργων. Μάλιστα, εξετάζεται η χρήση τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να δουν τη ζωφόρο στην πλήρη της διάσταση.

Το δύσκολο ταξίδι των γλυπτών

Ακόμη κι αν η συμφωνία κλείσει, η μεταφορά δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Θα απαιτηθούν μήνες προσεκτικής αποσυναρμολόγησης στο Λονδίνο, ειδικές μελέτες για την ασφαλή μεταφορά και κατασκευή κιβωτίων που να καλύπτουν τις εξαιρετικά ευαίσθητες ανάγκες των αναγλύφων. Το μέσο μεταφοράς οδικώς, αεροπορικώς ή δια θαλάσσης θα καθοριστεί με βάση την ασφάλεια.

Η προοπτική επιστροφής των Γλυπτών δεν αποτελεί μόνο μια ιστορική πολιτιστική δικαίωση, αλλά και μια δοκιμασία για τις υποδομές, τις γνώσεις και τις τεχνικές δυνατότητες της Ελλάδας να υποδεχτεί με τον καλύτερο τρόπο τα αριστουργήματα του Παρθενώνα.