Ο Γιάννης Δεληκάρης είναι ο μέχρι πριν λίγες ημέρες γενικός διευθυντής του Βιολογικού Χωριού και άνθρωπος κάτω από την καθοδήγηση του οποίου αυτή η πρωτοποριακή επιχείρηση άνθισε και έγινε το πρότυπο όσων ονειρεύονται να εισέλθουν στην αγορά των βιολογικών τροφίμων και ποτών. Λίγες ημέρες μετά την απόφασή του να αποχωρήσει από την επιχείρηση είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί του για τα βιολογικά τρόφιμα, την ιστορική τους εξέλιξη, το παρόν και το μέλλον τους, το οποίο φαντάζει πραγματικά εξαιρετικά ελπιδοφόρο.
 
Συνέντευξη στον Κώστα Μορφίρη
 
– Πότε και πώς εμφανίστηκαν τα βιολογικά τρόφιμα στην ελληνική αγορά;
– H ιστορία των βιολογικών ξεκινάει κάπου στις αρχές τις δεκαετίας του ’80 όπου έχουν αρχίσει και εμφανίζονται κάποια οικολογικά κινήματα με κύρια ευαισθητοποίηση στο περιβάλλον. Κάνουν έτσι τα πρώτα τους βήματα και λειτουργούν στο κέντρο της Αθήνας τα πρώτα καταστήματα λιανικής οικολογικών προϊόντων.Οι ηγέτες αυτών των κινημάτων είχαν εδραιώσει μια ιδεολογία εναντίον των πολυεθνικών εταιριών παραγωγής σπόρων και παρεμφερών προϊόντων με τεχνολογίες που αφαιρούσαν τη φυσικότητα του φυτού και αντίστοιχα του καρπού του. Την δεκαετία, λοιπόν, του ’90 εμφανίστηκε στην ουσία η πρώτη γενιά ανθρώπων και εταιριών που ξεκίνησαν να καλλιεργούν οργανωμένα, αλλά και να εισάγουν βιολογικά προϊόντα από το εξωτερικό. Άξιος αναφοράς ο Κώστας Παπαδόπουλος από την Κρύα Βρύση Γιαννιτσών, γεωπόνος καθηγητής, ο οποίος δημιούργησε κάπου στο 1992 την πρώτη οργανωμένη εταιρία εμπορίου βιολογικών προϊόντων (ΒΙΟΑΓΡΟΣ), η οποία μέχρι τις μέρες μας παραμένει η μεγαλύτερη, με το ποιο ποιοτικό μίγμα, εταιρία του χώρου.
 
– Πώς είναι τώρα διαμορφωμένη η αγορά; Υπάρχουν ευκαιρίες για νέους επιχειρηματίες;
– Σε επίπεδο χονδρικής και εισαγωγών η αγορά έχει ολιγοπωλιακή συγκέντρωση, με 2-3 εταιρίες να ελέγχουν περίπου το 50% της αγοράς , η τάση όμως είναι κάθε χρόνο να εμφανίζονται νέες εταιρίες, με αρκετές από αυτές να έχουν καλές προοπτικές. Σε επίπεδο λιανικής δραστηριοποιούνται περίπου 200 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων τα 100 είναι στην Αττική. Τα περισσότερα εξ αυτών δεν έχουν αμιγώς βιολογικό προϊοντικό μίγμα, σίγουρα όμως είναι υπέρ του 60%. Στη λιανική ο ηγέτης είναι το Βιολογικό Χωριό με 14 καταστήματα, μια εταιρία που μέχρι πρόσφατα ηγούμουν. Μια εταιρία με πλούσιο μίγμα, άριστη οργάνωση, προσωπικό, αλλά και πολύ καλές προοπτικές. Ευκαιρίες και βέβαια υπάρχουν, η αγορά αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, η συμβουλή όμως προς τους νέους είναι ότι «εάν δεν αγαπούν το υγιεινό τρόφιμο, τον άνθρωπο και το περιβάλλον, να μην κάνουν καμία προσπάθεια να μπουν στον χώρο». Επίσης, αυτοί που θα θελήσουν να κάνουν entry θα τους δώσω άλλη μια συμβουλή: «η εκτέλεση ενός σχεδιασμού είναι πολλές φορές πιο σημαντική από την ίδια τη σχεδίασή του».
 
– Η αποχώρησή σας από το Βιολογικό Χωριό σηματοδοτεί κάποιες νέες εξελίξεις στον χώρο;
– Το Βιολογικό Χωριό είναι ένα παιδί μου το οποίο πλέον ενηλικιώθηκε και το άφησα να πετάξει ελεύθερα με πολύ καλές βάσεις και προοπτικές. Για τον εαυτό μου δεν μου αρέσει να μιλάω πολύ, όμως να είστε σίγουροι ότι σύντομα η καινούργια έμπνευση δημιουργίας που έχω για τον βιολογικό χώρο και ευρύτερα των υγιεινών τροφίμων θα μπει στις ράγες με την έναρξη μιας νέας δραστηριότητας για την οποία δεν μπορώ ακόμα να μιλήσω δημόσια.
 
– Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τις νέες διατροφικές τάσεις που διαμορφώνονται στην αγορά; Υπάρχουν καινούργια καινοτόμα προϊόντα;
– Η αλήθεια είναι ότι πράγματι καινούργιες διατροφικές συνήθειες εφαρμόζονται ολοένα και περισσότερο από τους Έλληνες καταναλωτές. Μία από αυτές και η πιο διαδεδομένη στις μέρες μας είναι η VEGAN διατροφή, μια διατροφή η οποία αυστηρά αποκλείει οτιδήποτε ζωικό. Αξιοσημείωτο είναι ότι με μετρήσεις του Ινστιτούτου Καταναλωτών το 2019 οι vegan καταναλωτές ξεπερνούν τους 100.000, με το 95% εξ αυτών να είναι ηλικίας μεταξύ 18-24. Παρόμοιοι τρόποι διατροφής είναι η vegetarian, keto, pescatarian κ.λ.π. Εδώ θα ήθελα να αναφέρω μια επίσης καινούργια διατροφή, η οποία αναφέρεται ως plantbased. Είναι μια διατροφή της οποίας είμαι υποστηρικτής διότι έχει μια ολιστική έννοια, κυρίως για δυο λόγους. Ο ένας είναι ότι ναι μεν έχει έμφαση στα φυτικά τρόφιμα, δεν αποκλείει όμως και την κατανάλωση ζωικών στην ενδεδειγμένη αναλογία που ο καθένας μας επιθυμεί. Ο δεύτερος είναι ότι αποτελείται από τρόφιμα ελάχιστα επεξεργασμένα (minorprocessing), με αποτέλεσμα την υγεία και ένα ισχυρό ανοσοποιητικό. Όλες οι προαναφερόμενες διατροφές υποστηρίζονται και στη βιολογική τους μορφή σχεδόν σε όλα τα βιολογικά καταστήματα, με αρκετά καινοτόμα προϊόντα σύστασης και γεύσης.
 
– Πού θα πάει η βιολογική αγορά; Ποια μπορεί να είναι τα μελλοντικά της μεγέθη, συγκρινόμενα και με τις παγκόσμιες τάσεις.
– Η βιολογική αγορά σε επίπεδο retail θα κυμανθεί περίπου στα 180 εκατ. τo 2020, σε ένα σύνολο αγοράς κοντά στα 20 δισ., μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι προσεγγίζει το 1% , χωρίς να συμπεριλαμβάνονται φούρνοι, κρεοπωλεία, περίπτερα και μικρά ψιλικά. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι περίπου 5%, με την Δανία, τη Γερμανία και τη Σουηδία να είναι πάνω από 10%. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, τι προοπτικές υπάρχουν για τον κλάδο, ακόμα και αν προσεγγίσει το 3 με 3,5%. Ceteris paribus, όπως στα debate που κάνω με τον φίλο μου Μιλτιάδη Ρόμπολα, Guru του χώρου των βιολογικών, προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου της Βιοδιατροφικής, τα βιολογικά τρόφιμα είναι το μέλλον, η υγιεινή διατροφή σύντομα θα είναι στη βάση της πυραμίδας του Abraham Maslow.