Δύο ομάδες αστυνομικών πλησίασαν την Opera Garnier. Μία άλλη έκανε έφοδο κοντά στην Πύλη του Θριάμβου. Μία τέταρτη βρισκόταν στην άλλη πλευρά του Σηκουάνα και μία πέμπτη γέμισε την «οικονομική καρδιά» του Παρισιού, La Defense. Οι στόχοι τους, πέντε τράπεζες οι οποίες ήταν ύποπτες για τη μεγαλύτερη φοροδιαφυγή στη γαλλική ιστορία.
Θυμίζοντας «Το κυνήγι του κλέφτη» του Άλφρεντ Χίτσκοκ, στο ρόλο του Κάρι Γκραντ βρισκόταν το πρώην τραπεζικό στέλεχος, Κλερ Λε Μανέρ.
Η Λε Μανέρ είναι εισαγγελέας στη Parquet National Financier (Εθνική Οικονομική Εισαγγελία). Παρ’ όλα αυτά, η όλη «χορογραφία» των εφόδων στις 28 Μαρτίου αποτέλεσε επιστροφή σε οικεία εδάφη αν και το μέγεθος της αστυνομικής επιχείρησης ήταν πρωτάκουστο για τα γαλλικά δεδομένα.
Πριν από την πρόσληψή της στην PNF πέρυσι, η Λε Μανέρ εργαζόταν στον τομέα σταθερού εισοδήματος της HSBC για μία δεκαετία, αλλά και στον τομέα αναπτυσσόμενων αγορών της Citigroup. Δεδομένου του ότι η HSBC είναι μία από τις ύποπτες τράπεζες, η Λε Μανέρ έχει αποσυρθεί από το κομμάτι της έρευνας το οποίο την αφορά.
Η PNF προσέγγισε τη Λε Μανέρ λόγω των εξαιρετικών και μοναδικών δεξιοτήτων της, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν πτυχίο στη νομική και εξαιρετική γνώση του τρόπου λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
«Αυτό με οδήγησε στην επιλογή της και στην ανάθεση της έρευνας στα χέρια της», υπογράμμισε ο επικεφαλής της Εισαγγελίας, Ζαν-Φρανσουά Μπονέρ, σε δηλώσεις του στο Bloomberg, προσθέτοντας πως «όλοι μας, μεν, έχουμε παρόμοιες γνώσεις, αλλά κανείς δεν έχει τόσο μεγάλη εμπειρία».
Η PNF ιδρύθηκε το 2014 για την καταπολέμηση περίπλοκων οικονομικών εγκλημάτων και έχει ερευνήσει πληθώρα οργανισμών όπως η Airbus ή το Παγκόσμιο Κύπελλο Ράγκμπι του 2023. Έχει επικεφαλής τον Μπονέρ ο οποίος έχει θητεύσει ως εισαγγελέας στις πόλεις της Ντιζόν, Ρουέν και Ρενς, ενώ ήταν υποψήφιος για την ανάληψη καθηκόντων ως ο πρώτος Ευρωπαίος Ανώτατος Εισαγγελέας.
Όπως ήταν αναμενόμενο σε τέτοιες περιπτώσεις, η PNF δεν έχει σχολιάσει τις έρευνές της όσον αφορά τις πέντε αυτές τράπεζες (BNP Paribas SA/Exane SA, HSBC Continental Europe, Natixis SA, Societe Generale SA). Παρ’ όλα αυτά, πριν την ολοκλήρωση των ερευνών, υπάρχει περίπτωση εμπλοκής και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Το θέμα με τη φοροδιαφυγή τόσο στη Γαλλία όσο και στη Γερμανία έχει διαρκέσει χρόνια. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, μεγάλες πολυεθνικές τράπεζες έχουν εμπλακεί στις υποθέσεις με τη φορολόγηση των παραγώγων, γνωστές και ως «Cum-Ex» (λατινικά: με-χωρίς) και «Cum-Cum» (λατινικά: με-με). Αυτές οι παγκοσμίου βεληνεκούς κινήσεις οι οποίες συνήθως δημιουργούνταν στο Λονδίνο, απορροφούσαν δισεκατομμύρια από τα κρατικά ταμεία και έχουν κοστίσει συνολικά 150 δισ. ευρώ στους Ευρωπαίους φορολογούμενους (€36 δισ. στη Γερμανία και €33,4 δισ. στη Γαλλία).
Η επιχείρηση
To πρωινό της 28ης Μαρτίου, 160 «ράμπο» της Εισαγγελίας συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι από όλη τη Γαλλία. Αρκετοί εξ αυτών δεν ήξεραν τον προορισμό τους, λόγω της μυστικότητας της επιχείρησης.
Η Πόλη του Φωτός ήταν, τότε, γεμάτη με σκουπίδια λόγω απεργίας. Τη στιγμή που χιλιάδες Γάλλοι γέμιζαν τους δρόμους σε διαμαρτυρία κατά της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης, η PNF αποφάσισε πως η επιχείρησή της δε μπορούσε να καθυστερήσει παραπάνω, αφού η έρευνα είχε ήδη διαρκέσει 6 μήνες.
Οι αστυνομικοί συγχρόνισαν τα ρολόγια τους και έβγαλαν τα κρυπτογραφημένα τους κινητά. Σε κάθε τράπεζα, οι αστυνομικοί ενήργησαν παράλληλα. Έφτασαν στις 9 το πρωί, παρέδωσαν τα εντάλματα, προχώρησαν κατευθείαν στα γραφεία των στελεχών και στοχοποίησαν συγκεκριμένους υπολογιστές και τομείς. Η PNF χρησιμοποίησε τους 16 εκ των 19 εισαγγελέων της για τη συλλογή στοιχείων.
Η Λε Μανέρ και οι συνεργάτες της έχουν καταφέρει να εισέλθουν στα «άδυτα» της γαλλικής τραπεζικής. Έχουν μελετήσει τα αρχιτεκτονικά πλάνα των γραφείων, έχουν στοχοποιήσει πιθανούς υπόπτους, έχουν ψάξει γραφεία, ντουλάπες, υπόγεια και ψηφιακά αρχεία. Ακόμα και σε αυτή την ψηφιακή εποχή, έψαξαν ακόμα και τους κάδους απορριμμάτων.
Η PNF έχει στείλει ξεκάθαρο μήνυμα στις τράπεζες: συνεργαστείτε με τις αρχές ή βρεθείτε αντιμέτωποι με τις συνέπειες. Σε μία περίπτωση, ένας από τους εισαγγελείς επέβαλε σε μία από τις τράπεζες την πρόσβαση των αρχών σε τραπεζικούς server του εξωτερικού.
Οι έρευνες θα πάρουν πολλούς μήνες. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν πως ορισμένα από τα στοιχεία τα οποία έχουν συλλεχθεί είναι απόρρητα ή άσχετα με την έρευνα. Οι αρχές έχουν, μεν, λάβει την άδεια να αρχίσουν την καταγραφή των συνομιλιών των τραπεζιτών, αλλά δεδομένου του ότι ορισμένες από τις υποθέσεις έχουν βάθος χρόνου μίας δεκαετίας, πρόκειται προφανώς για μία πραγματική Οδύσσεια.
Οι έφοδοι των αρχών έπληξαν τον τραπεζικό τομέα της χώρας σημαντικά. Τα στελέχη των τραπεζών ποτέ δεν πίστευαν πως η PNF θα προχωρούσε σε τέτοιου είδους και μεγέθους έρευνες.
Σταδιακά, το μέγεθος της απάτης έχει αρχίσει να διαφαίνεται και η κατάσταση δεν είναι και τόσο καλή. Οι γαλλικές αρχές έχουν ήδη ζητήσει από τις τράπεζες να πληρώσουν 2,5 δισ. ευρώ σε φόρους και ο… λογαριασμός φαίνεται πως έχει κι άλλα.
Η PNF και οι αντίστοιχες αρχές στη Γερμανία συνεργάζονται στενά για την αποκάλυψη και την καταπολέμηση του όλου προβλήματος. Μία κύρια συνεργάτης του Μπονέρ είναι και η Αν Μπρόριλκερ η οποία αποτελεί τον «τρόμο» των τραπεζιτών στην Ευρώπη.
Η PNF, από την πλευρά της, έχει ήδη δημιουργήσει και το δικό της δυναμικό «ίματζ» στον επιχειρηματικό κόσμο. Η υπόθεση της Airbus ολοκληρώθηκε με επιβολή προστίμου 2,1 δισ. ευρώ στον κολοσσό ενώ μία αντίστοιχη κατά των McDonald’s οδήγησε σε επιβολή προστίμου 1,25 δισ.
