Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κλιμάκωσε την εμπορική του αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προαναγγέλλοντας την επιβολή δασμών ύψους 50% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, με εφαρμογή από την 1η Ιουνίου. Η ανακοίνωση ήρθε νωρίτερα από την εκπνοή της προθεσμίας των 90 ημερών που είχε ο ίδιος ορίσει στις 8 Απριλίου.
Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ ανέφερε ότι προχωρά σε αυτή την απόφαση, καθώς οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες «δεν οδηγούν πουθενά». Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, πρόσθεσε ότι οι προτάσεις της ΕΕ ήταν λιγότερο ελκυστικές από εκείνες άλλων χωρών, εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι απειλές του Τραμπ θα «αναγκάσουν την Ευρώπη να σοβαρευτεί».
Οι προτάσεις της Ευρώπης που απορρίφθηκαν
Η ΕΕ είχε αποστείλει προσχέδιο πρότασης στον Λευκό Οίκο, με σκοπό να θέσει τις βάσεις για επίσημες διαπραγματεύσεις μιας εμπορικής συμφωνίας. Οι ευρωπαϊκές προτάσεις περιλάμβαναν:
Αμοιβαία κατάργηση των δασμών σε βιομηχανικά προϊόντα
Επέκταση της πρόσβασης στην αγορά για ορισμένα γεωργικά προϊόντα των ΗΠΑ
Συνεργασία σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα κέντρα δεδομένων
Επιπλέον, προτάθηκε κοινή δράση σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ναυπηγική βιομηχανία, οι λιμενικές υποδομές, καθώς και η δημιουργία ενεργειακής συμμαχίας ΗΠΑ–ΕΕ. Αν και δεν κατονομαζόταν ρητά η Κίνα, το κείμενο έκανε αναφορές σε πολιτικές που αφορούν τις παγκόσμιες αγορές, όπως η παραγωγή ημιαγωγών και η τεχνολογία 5G.
Αστάθεια στις αγορές
Η ανακοίνωση Τραμπ προκάλεσε αναστάτωση στις διεθνείς αγορές. Οι δείκτες S&P 500 και Stoxx Europe 600 κατέγραψαν απώλειες περίπου 1%, το δολάριο έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2023 και οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Μάρος Σέφκοβιτς, προσπάθησε να κατευνάσει την ένταση, δηλώνοντας μετά από επικοινωνία με κορυφαίους Αμερικανούς αξιωματούχους ότι η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη σε μια συμφωνία «βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό».
Η στάση των ΗΠΑ: Απόρριψη χωρίς διάλογο
Παρά τις προσπάθειες της Ευρώπης, ο Τραμπ ξεκαθάρισε: «Δεν επιδιώκω συμφωνία». Ερωτηθείς αν πρόκειται για διαπραγματευτικό ελιγμό, απάντησε ότι «η συμφωνία είναι δεδομένη — 50% δασμοί». Απέκλεισε κάθε συμβιβασμό, εκτός ίσως από μια προσωρινή καθυστέρηση, υπό την προϋπόθεση ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ.
Αντίμετρα από τις Βρυξέλλες
Η ΕΕ δεν μένει αδρανής. Έχει ήδη ετοιμάσει αντίποινα δασμών ύψους 21 δισ. ευρώ σε αμερικανικά προϊόντα, με δυνατότητα άμεσης ενεργοποίησης σε περίπτωση κατάρρευσης των συνομιλιών. Ένα δεύτερο πακέτο δασμών, αξίας 95 δισ. ευρώ, βρίσκεται επίσης υπό επεξεργασία και περιλαμβάνει προϊόντα όπως αεροσκάφη Boeing, αμερικανικά αυτοκίνητα και ποτά όπως το μπέρμπον.
Η αντίδραση στην G7: Από φιλία σε σοκ – Επικείμενος οικονομικός αντίκτυπος
Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ αιφνιδίασε Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα μιλούσαν για «θετικό κλίμα» στις συνομιλίες της G7 στον Καναδά. Η ανακοίνωση Τραμπ σκόρπισε αβεβαιότητα και αύξησε τους φόβους για νέους γύρους εμπορικού πολέμου.
Σύμφωνα με αναλυτές της Capital Economics, ενδεχόμενη επιβολή δασμών 50% θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ της Γερμανίας κατά 1,7% μέσα σε τρία χρόνια. Η συνεχής αβεβαιότητα λειτουργεί αποσταθεροποιητικά στην επενδυτική εμπιστοσύνη.
