H Ευρώπη βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με την επιστροφή του λεγόμενου doom loop, του φαύλου κύκλου ανάμεσα σε υπερχρεωμένες κυβερνήσεις και αδύναμο χρηματοπιστωτικό τομέα, προειδοποιούν οι Financial Times.
H έκθεση των ιταλικών και γαλλικών τραπεζών στο δημόσιο χρέος των χωρών τους εκτινάχθηκε σε επίπεδα – ρεκόρ από την αρχή της πανδημίας, αναβιώνοντας ξανά τους φόβους για την ευρωστία των τραπεζών.
Η αξία των κρατικών ομολόγων που διακρατούν οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν αυξηθεί περισσότερο από 140 δισ. ευρώ, φθάνοντας τα 2,1 τρισ. ευρώ στη διάρκεια του έτους έως τα τέλη Φεβρουαρίου, σύμφωνα με υπολογισμούς των FT, με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Γαλλία και Ιταλία οι πιο εκτεθειμένες
Η έκθεση των ιταλικών τραπεζών σε ιταλικά κρατικά ομόλογα έφθασε στο επίπεδο ρεκόρ των 712 δισ. ευρώ πέρυσι τον Αύγουστο, καταγράφοντας αύξηση 9% από τον περυσινό Φεβρουάριο.
Αντίστοιχα το «άνοιγμα» των γαλλικών τραπεζών έφθασε στα υψηλότερα επίπεδα στη διάρκεια της πανδημίας, στο ρεκόρ των 431 δισ. δολ. το Σεπτέμβριο του 2020, καταγράφοντας αύξηση άνω του 18% από πέρυσι τον Φεβρουάριο.
Η ενίσχυση των δεσμών αυτών μεταξύ τραπεζών και των εθνικών τους κυβερνήσεων έχει επαναφέρει στο προσκήνιο τις ανησυχίες για την αχίλλειο πτέρνα της νομισματικής πολιτικής, που ανέδειξε η κρίση χρέους πριν από μία δεκαετία. «Παραμένει ο ελέφαντας στο δωμάτιο.
Η πανδημία με την αύξηση του δημοσίου χρέους αντανακλά την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις», αναφέρει ο Heike Mai, αναλυτής της Deutsche Bank για τον τραπεζικό κλάδο.
Ρεκόρ εκδόσεων χρέους
Η σύνδεση κρατικού χρέους – τραπεζών της Ευρωζώνης έχει επανέλθει στην ατζέντα των Βρυξελλών, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ανοίξει δημόσια διαβούλευση για να εξετάσει τις πιθανές μεταρρυθμίσεις στα εργαλεία διαχείρισης χρηματοοικονομικών κρίσεων της Ε.Ε. και στο πλαίσιο ασφάλισης τραπεζικών καταθέσεων.
Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης προέβησαν σε ομολογιακές εκδόσεις ρεκόρ στη διάρκεια του 2020 προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα προγράμματα στήριξης των οικονομιών τους, οδηγώντας τα επίπεδα χρέους της Ε.Ε. πάνω από το 100% του ΑΕΠ για πρώτη φορά.
Ωστόσο, οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ κρατούν το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης σε χαμηλά επίπεδα, σε συνδυασμό με τη συμφωνία της Ε.Ε. για το Ταμείο Ανάκαμψης που θα διοχετεύσει 750 δισ.ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις στις χώρες που έχουν πληγεί δεινότερα από την πανδημία.
Επιστροφή στην κρίση χρέους;
Τη ώρα που η έκθεση των τραπεζών της Ευρωζώνης στο χρέος των κυβερνήσεών τους μειώθηκε από την τελευταίο διεθνές σχέδιο διάσωσης (bail in) της Ελλάδας το 2015, άρχισε να αυξάνεται και πάλι μετά την επιδημία της πανδημίας πριν από ένα χρόνο – ιδίως στις τράπεζες της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Για τις ιταλικές τράπεζες τα κρατικά ομόλογα αντιπροσωπεύουν το 18% του συνόλου των περιουσιακών τους στοιχείων και σχεδόν διπλάσιο από τα συνολικά τους κεφάλαια, σε σύγκριση με άλλες στην Ευρώπη.
Η Banca d’ Italia δήλωσε ότι το μερίδιο των κρατικών ομολόγων της χώρας που ανήκουν σε ξένους επενδυτές μειώθηκε από 25,9 σε 23,6% τους πρώτους έξι μήνες του προηγούμενου έτους, ενώ οι ιταλικές τράπεζες αύξησαν το μερίδιό τους από 16,9 σε 18,6%.
Το εγχώριο «άνοιγμα» των γαλλικών τραπεζών εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, μόλις στο 4% του συνολικού ενεργητικού τους και στα δύο τρίτα του των κεφαλαίων τους. Επιστροφή στην κρίση χρέους;
