Για την ζωή του Αγίου Φανουρίου, τον οποίο τιμάμε με την πιο γνωστή νηστίσιμη πίτα, τη Φανουρόπιτα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες. Η λατρεία του Αγίου Φανουρίου ξεκίνησε από την Ρόδο όπου βρέθηκε η εικόνα του μέσα σε ερείπια γκρεμισμένης εκκλησίας, κατά την επισκευή των τειχών από τους Οθωμανούς. Από τη Ρόδο, η λατρεία του Αγίου πέρασε στα γύρω νησιά και στην Κρήτη και εξαπλώθηκε αργότερα σε όλη την Ελλάδα.

Άγιος Φανούριος: Η παράδοση και η ιστορία του 

Σύμφωνα με την παράδοση, λίγο αργότερα από την εύρεση της εικόνας και το χτίσιμο του Ναού στη Ρόδο, τρεις Ιερείς από την Κρήτη είχαν πάει να χειροτονηθούν στα Κύθηρα. Κατά την επιστροφή όμως τους έπιασαν Αγαρηνοί και τους πούλησαν σκλάβους στους Τούρκους της Ρόδου. Εκεί  άκουσαν για πρώτη φορά για τον Άγιο Φανούριο, και πήγαν και έκαναν δέηση στην εικόνα του Αγίου για να τους απελευθερώσει.

Τότε, ο Άγιος Φανούριος εμφανίστηκε στον ύπνο των Τούρκων που είχαν αγοράσει τους ιερείς ως σκλάβους και ζήτησε να τους αφήσουν ελεύθερους. Οι Τούρκοι όμως έκαναν το αντίθετο: Αλυσόδεσαν και τους τρεις και τους φέρονταν πολύ χειρότερα, νομίζοντας πως ήταν απλά ένα όνειρο.

Ο Άγιος εμφανίστηκε ξανά στον ύπνο τους και τους απείλησε αλλά οι Τούρκοι και πάλι δεν τον άκουσαν με αποτέλεσμα να τυφλωθούν, να έχουν έχουν φοβερούς πόνους στο σώμα ενώ τα ίδια δεινά είχαν και μέλη των οικογενειών τους. Τότε ζήτησαν συγχώρεση από τους σκλάβους Ιερείς, παρακαλώντας τους να τους σώσουν και να τους θεραπεύσουν.

Οι τρεις Ιερείς προσευχήθηκαν και ο Άγιος Φανούριος  φανερώθηκε για μια ακόμη φορά στον ύπνο των Τούρκων. Τους είπε πως για να τους θεραπεύσει, πρέπει να γράψουν ο καθένας από ένα γράμμα απελευθέρωσης των Ιερέων μπροστά στην εικόνα του, στη Ρόδο. Οι Τούρκοι έκαναν αυτό που τους είπε και οι τρεις Ιερείς απελευθερώθηκαν.

Συγκλονισμένοι από το μεγάλο θαύμα, έφτιαξαν ένα αντίγραφο της εικόνα του Αγίου Φανουρίου και το πήραν στην Κρήτη, διαδίδοντας το όνομα και την θαυματουργή Χάρη του Αγίου!

 Φανουρόπιτα: Γιατί την φτιάχνουμε

Σύμφωνα με την παράδοση, η Φανουρόπιτα φτιάχνεται για να σωθεί η ψυχή της μητέρας του Αγίου Φανουρίου. Η μητέρα του ήταν μία αμαρτωλή γυναίκα, πολύ σκληρή με τους φτωχούς στους οποίους συμπεριφερόταν απάνθρωπα. Ο γιος, ο Αγιος Φανούριος, προσπάθησε να την σώσει από την Κόλαση, αλλά δεν τα κατάφερε. Για αυτό παρακάλεσε, να μην φτιάχνουν τίποτα για αυτόν, αλλά μόνο για την μνήμη και την ψυχή της μητέρας του: «Θεός σχωρεσ’ τη μάνα του Αγίου Φανουρίου».

Έτσι, στις 27 Αυγούστου που γιορτάζουμε τον Άγιο Φανούριο, οι πιστοί φτιάχνουν φανουρόπιτες, τις οποίες αφού ευλογηθούν πρώτα στην εκκλησία μοιράζουν στη γειτονιά ζητώντας να συγχωρεθεί η μητέρα του Αγίου.

Με το πέρασμα των χρόνων, καθιερώθηκε η αντίληψη ότι ο Άγιος φανερώνει ότι ζητήσεις. Αλλωστε το όνομα του Αγίου, προκύπτει από το ρήμα «φαίνω» που σημαίνει αποκαλύπτω. Παραδοσιακά λένε οι πιστοί «Άγιε μου Φανούρη, φανέρωσε μου το… και εγώ θα φτιάξω μια πίτα για την ψυχή της μάνας σου». Κοιμούνται, βλέπουν στον ύπνο τους την απάντηση και έπειτα κανουν την πίτα, την πηγαίνουν στην εκκλησία να διαβαστεί από ιερέα και μετά την μοιράζουν

Φανουρόπιτα με 7 ή 9 υλικά: παραδοσιακή συνταγή 

Η φανουρόπιτα έχει παραδοσιακά 7 ή 9 υλικά, δεν περιέχει αυγά και τα βασικά υλικά είναι το λάδι, το αλεύρι και ο χυμός πορτοκαλιού.

Η διάσημη και πιο απλή συνταγή περιέχει 9 υλικά

ΥΛΙΚΑ

1 ποτήρι λάδι
1/2 κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
1 ποτήρι ζάχαρη
1 ποτήρι χυμό πορτοκάλι
1 κουταλάκι κανέλα
1/2 ποτήρι καρύδια χοντροκομμένα
1 ποτήρι σταφίδες μαύρες
1 ποτηράκι του λικέρ κονιάκ
1/2 ποτήρι σταφίδες ξανθές

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Χτυπάμε όλα μαζί τα υλικά (εκτός από τα καρύδια και τις σταφίδες) σε μια λεκάνη με το σύρμα ή στο μίξερ.
Μετά προσθέτουμε τα καρύδια και τις σταφίδες, τα ανακατεύουμε και τα βάζουμε σε λαδωμένο και αλευρωμένο ταψί.
Το ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς C μέχρι να πάρει ξανθό χρώμα.
Βάζουμε στο κέντρο ένα μαχαίρι που πρέπει να βγει στεγνό. Όταν κρυώσει, μπορούμε να πασπαλίσουμε ζάχαρη άχνη και κανέλα.