Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 5 Οκτωβρίου επανήλθαν το Facebook, το Instagram και το Whatsapp τα οποία ήταν εκτός λειτουργίας σε περισσότερες από επτά ώρες, κάτι που συνιστά το μεγαλύτερο διαδικτυακό black out της αυτοκρατορίας του Mark Zuckerberg. Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρων διαστάσεων χτύπημα στον διαδικτυακό κολοσσό της Facebook, το δεύτερο μέσα σε λίγες ημέρες έπειτα από τις αποκαλύψεις πρώην εργαζόμενης για τα προσωπικά δεδομένα δισεκατομμυρίων χρηστών.

Το χρονικό του πρωτοφανούς black out

Ο ιστότοπος παρακολούθησης διακοπών Down Detector κατέγραψε δεκάδες χιλιάδες αναφορές για κάθε μία από τις υπηρεσίες. Ο ίδιος ο ιστότοπος του Facebook δεν φορτωνόταν καθόλου- το Instagram και το WhatsApp ήταν προσβάσιμα, αλλά δεν μπορούσαν να φορτώσουν νέο περιεχόμενο ή να στείλουν μηνύματα, για πολλές ώρες.

Το γεγονός ότι το Facebook, το Instagram και το WhatsApp αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα ήταν ένα σημαντικό γεγονός για πολλούς χρήστες, σύμφωνα με το CNN.

«Δεν ξέρω αν έχω ξαναδεί τέτοια διακοπή λειτουργίας από μεγάλη εταιρεία του διαδικτύου», δήλωσε ο Doug Madory, διευθυντής ανάλυσης διαδικτύου στην εταιρεία παρακολούθησης δικτύων Kentik. Για πολλούς ανθρώπους, δήλωσε ο Madory στο CNN, «το Facebook είναι το διαδίκτυο γι’ αυτούς».

Οι εταιρείες χάνουν μερικές φορές τη συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο όταν ενημερώνουν τις ρυθμίσεις του δικτύου τους, δήλωσε ο Madory. Αυτό συνέβη τον Ιούνιο στην Fastly, μια αμερικανική εταιρεία cloud computing, η οποία αντιμετώπισε μια παγκόσμια διακοπή του διαδικτύου για περίπου 50 λεπτά.

Αλλά το γεγονός ότι μια εταιρεία του μεγέθους και των πόρων του Facebook ήταν εκτός σύνδεσης για περίπου έξι ώρες υποδηλώνει ότι δεν υπήρχε γρήγορη λύση για το πρόβλημα. Το Facebook έγραψε στο Twitter λίγο μετά τις 18:30 ώρα Ελλάδας ότι οι εφαρμογές και οι υπηρεσίες του άρχισαν να λειτουργούν και πάλι.

«Προς την τεράστια κοινότητα ανθρώπων και επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο που εξαρτώνται από εμάς: Λυπούμαστε», ανέφερε. «Εργαζόμαστε σκληρά για να αποκαταστήσουμε την πρόσβαση στις εφαρμογές και τις υπηρεσίες μας και είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας αναφέρουμε ότι επανέρχονται πλέον σε λειτουργία. Σας ευχαριστούμε για την υπομονή σας μαζί μας”».

Αργότερα τη Δευτέρα, ο Santosh Janardhan, αντιπρόεδρος υποδομών του Facebook, εξέδωσε δήλωση στην οποία ανέφερε ότι η εταιρεία «λυπάται για την αναστάτωση που προκάλεσε η σημερινή διακοπή σε όλες τις πλατφόρμες μας».

«Οι ομάδες μηχανικών μας έμαθαν ότι οι αλλαγές στις ρυθμίσεις στους δρομολογητές κορμού που συντονίζουν την κυκλοφορία του δικτύου μεταξύ των κέντρων δεδομένων μας προκάλεσαν προβλήματα που διέκοψαν αυτή την επικοινωνία. Αυτή η διακοπή στην κυκλοφορία του δικτύου είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις στον τρόπο επικοινωνίας των κέντρων δεδομένων μας, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι υπηρεσίες μας», δήλωσε ο Janardhan.

Ο Janardhan δήλωσε ότι η εταιρεία δεν έχει «καμία απόδειξη ότι τα δεδομένα των χρηστών τέθηκαν σε κίνδυνο ως αποτέλεσμα αυτής της διακοπής λειτουργίας».

Τι κρύβεται πίσω από το black out

Νωρίτερα, πολλοί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας επισήμαναν γρήγορα ένα πρόβλημα στο σύστημα ονομάτων τομέα (DNS) ως πιθανό ένοχο. Το τμήμα ανάλυσης διαδικτύου της Cisco, ThousandEyes, δήλωσε στο Twitter ότι οι δοκιμές του έδειξαν ότι η διακοπή οφειλόταν σε μια συνεχιζόμενη βλάβη DNS. Το DNS μεταφράζει τα ονόματα ιστότοπων σε διευθύνσεις IP που μπορούν να διαβαστούν από έναν υπολογιστή. Συχνά αποκαλείται ο «τηλεφωνικός κατάλογος του διαδικτύου».

Περισσότερες από τέσσερις ώρες μετά την έναρξη της διακοπής, ο CTO του Facebook Mike Schroepfer έγραψε στο Twitter: «Αντιμετωπίζουμε προβλήματα δικτύωσης και οι ομάδες εργάζονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα για την αποσφαλμάτωση και την αποκατάσταση όσο το δυνατόν γρηγορότερα».

Καθώς οι υπηρεσίες άρχισαν να επανέρχονται σε λειτουργία, ο διευθύνων σύμβουλος του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ έκανε ανάρτηση στη σελίδα του στο Facebook.

«Το Facebook, το Instagram, το WhatsApp και το Messenger επανέρχονται τώρα στο διαδίκτυο», έγραψε. «Συγγνώμη για τη σημερινή διακοπή – ξέρω πόσο πολύ βασίζεστε στις υπηρεσίες μας για να παραμείνετε συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους που σας ενδιαφέρουν».

Τι λέει το Facebook

Από την πλευρά τους, οι μηχανικοί λογισμικού της εταιρείας απέδωσαν σε ανακοίνωσή τους τη διακοπή της λειτουργίας των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης σε «προβληματικές αλλαγές ρυθμίσεων» σε δρομολογητές και εξυπηρετητές τους, που έθεσαν εκτός λειτουργίας τα κέντρα δεδομένων τους.

«Άνθρωποι και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται από εμάς για να παραμένουν συνδεδεμένοι», σημείωσε ο όμιλος σε ανάρτησή του (https://engineering.fb.com/2021/10/04/networking-traffic/outage), χωρίς να διευκρινίσει από ποιον έγιναν οι αλλαγές ρυθμίσεων, ούτε εάν επρόκειτο για προγραμματισμένη αναβάθμιση.

«Ζητάμε συγγνώμη από όσους επλήγησαν», πρόσθεσαν οι τεχνικοί της εταιρείας, τις πλατφόρμες της οποίας χρησιμοποιούν 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Νωρίτερα, υπάλληλοι της εταιρείας του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, που δεν θέλησαν να κατονομαστούν, εκμυστηρεύτηκαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters πως το μπλακάουτ προκλήθηκε από εσωτερικό λάθος στη διαχείριση της διαδικτυακής κίνησης προς τα συστήματά της. Το πρόβλημα περιέπλεξε το γεγονός πως η αλλαγή ρυθμίσεων σε δρομολογητές και εξυπηρετητές της εταιρείας σήμαινε πως δεν ήταν διαθέσιμα ούτε τα εργαλεία λογισμικού των ίδιων των τεχνικών για να διαγνώσουν και να διορθώσουν το πρόβλημα, κατά τις ίδιες πηγές.

Facebook: Το χειρότερο κρασάρισμα από το 2008

Κατρακυλά η μετοχή στη Wall Street

Στη Wall Street, η τιμή της μετοχής του Facebook, που κατέγραψε ήδη πτώση στην αρχή της συνεδρίασης, επιτάχυνε τις απώλειές της και σημείωσε πτώση – κατρακύλα κατά σχεδόν 6% ενώ όπως αναφέρει η NetBlocks, υπηρεσία που παρακολουθεί τον οικονομικό αντίκτυπο από προβλήματα στο διαδίκτυο, εκτιμά πως η διακοπή του Facebook έχει προκαλέσει στην παγκόσμια οικονομία ζημιά 160 εκατομμυρίων δολαρίων.

Frances Haugen: Η γυναίκα που «ξεμπρόστιασε» το Facebook 

Την ίδια ώρα η πλατφόρμα των σχεδόν 3 δισεκατομμυρίων μηνιαίων χρηστών διανύει μια από τις χειρότερες κρίσεις για τη φήμη της τις τελευταίες δυο εβδομάδες, εξαιτίας των αποκαλύψεων μιας μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Πρώην μηχανικός υπεύθυνη προϊόντος στο Facebook, η Φράνσις Χόγκεν διέρρευσε πολλά εσωτερικά έγγραφα, συγκεκριμένα στη Wall Street Journal, και κατηγόρησε τον όμιλο ότι «(επιλέγει) το όφελος παρά την ασφάλεια», των χρηστών του, σε συνέντευξη που μεταδόθηκε την Κυριακή από το αμερικανικό δίκτυο CBS.

Η Φράνσις Χόγκεν (Frances Haugen) η οποία φανέρωσε την ταυτότητά της σε συνέντευξή της χθες, Κυριακή (3/10), στο δίκτυο CBS και κατηγόρησε τον όμιλο ότι βάζει επισταμένως «το κέρδος πάνω από την ασφάλεια» των χρηστών.

Η 37χρονη Φράνσις Χόγκεν, η οποία εργαζόταν ως product manager στην ομάδα παραπληροφόρησης στο Facebook, είχε καταγγείλει στην αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ότι η εταιρεία παραπλανούσε τους επενδυτές και όπως είπε, ενήργησε για να βοηθήσει να αλλάξει ο γίγαντας των social media.

Το Facebook από την πλευρά του υποστήριξε ότι οι διαρροές ήταν παραπλανητικές και αποσιωπούσαν τη θετική έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία. Η πρώην υπεύθυνη προϊόντων στο Facebook Χόγκεν αναμένεται να καταθέσει αύριο, Τρίτη, στην Επιτροπή Εμπορίου της αμερικανικής Γερουσίας.