Τη βαθιά τεχνική ύφεση της ελληνικής οικονομίας τη διαδέχτηκε ανάκαμψη τύπου «V», ήτοι δυναμική, αναφέρει η Eurobank στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο «Επτά ημέρες Οικονομία». 

Όπως εξηγούν οι αναλυτές, η ελληνική οικονομία λόγω της υψηλής εξάρτησής της από τις υπηρεσίες και δη τον τουρισμό, υπέστη μεγάλο πλήγμα κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της υγειονομικής κρίσης.

Η βαθιά συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας ήταν σε μεγάλο βαθμό τεχνική, καθότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων για τον περιορισμό εξάπλωσης της νόσου.

Εντούτοις, παράλληλα με τα περιοριστικά μέτρα και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εφαρμόστηκαν επεκτατικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις, στηρίζοντας το διαθέσιμο εισόδημα, την απασχόληση και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συγκράτηση της πολλαπλασιαστικής επίδρασης της αρχικής διαταραχής στη ζήτηση και την προσφορά.  Οι εν λόγω πολιτικές αντανακλώνται στο υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα, δηλαδή στη δημιουργία μελλοντικών υποχρεώσεων.

Η πορεία του ΑΕΠ

Βάσει των τριμηνιαίων εθνικών λογαριασμών (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ), ο πυθμένας του τρέχοντος οικονομικού κύκλου ήταν το 2ο τρίμηνο 2020, δηλαδή η περίοδος του πρώτου lockdown, με το πραγματικό ΑΕΠ να μειώνεται κατά 15,5% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2019.

Η φάση της επέκτασης ξεκίνησε το 3ο τρίμηνο 2020, η οικονομία παρουσίασε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στον δεύτερο γύρο των περιοριστικών μέτρων και το 3ο τρίμηνο 2021, επιτυγχάνοντας ρυθμό μεγέθυνσης της τάξης του 2,7% QoQ / 13,4% YoY, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα €46,5 δισ., μεγαλύτερο κατά 1,2% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα.

Η εν λόγω επίδοση είναι υψηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-0,2%) και της Ευρωζώνης (-0,5%) και κατατάσσει την ελληνική οικονομία στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες του Νότου σε όρους ανάκαμψης από την πανδημία.

Δύναται να υποστηριχτεί, ότι η σωρευτική μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 5 τρίμηνα εδράζεται στους εξής παράγοντες (οι περισσότεροι, με διαφορετική ένταση, είναι κοινοί για το σύνολο των κρατών της ΕΕ-27):

– Σε αμιγώς τεχνικούς. Όπως τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής, έτσι και το σταδιακό άνοιγμα των οικονομικών-κοινωνικών δραστηριοτήτων οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής. Η εφεύρεση τουεμβολίου και η πρόοδος στο πεδίο της φαρμακευτικής αγωγής αποτέλεσαν καταλύτες για την άρση των φυσικών περιορισμών και τη μείωση της αβεβαιότητας

– Στην προσαρμογή των φορέων της οικονομίας, δηλαδή των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης, στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών (ψηφιοποίηση) στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα επιταχύνθηκε, στοιχείο που αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικά οφέλη, σε όρους παραγωγικότητας, αλλά και αναδιατάξεις, σε όρους απασχόλησης συγκεκριμένων κλάδων, στο μέλλον.

– Στα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, η απασχόληση και η ρευστότητα των επιχειρήσεων στηρίχτηκαν. Με αυτόν τον τρόπο συγκρατήθηκε το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα της αρχικής διαταραχής στη ζήτηση και την προσφορά. Ωστόσο, οι εν λόγω πολιτικές δημιούργησαν μελλοντικές υποχρεώσεις, καθότι το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξήθηκε σε υψηλά επίπεδα.

– Στη συνεργασία των κρατών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενεργοποίησε τη γενική ρήτρα διαφυγής, αίροντας τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που αντιμετώπιζε η ελληνική οικονομία (επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας). Επιπρόσθετα, στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατά παρέκκλιση των κανόνων της, ενέταξε τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας. Ως εκ τούτου, η ρευστότητα ενισχύθηκε και το κόστος χρηματοδότησης μειώθηκε.

Τέλος, η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας βελτίωσε τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας την επαύριον της πανδημίας

– Στο ισχυρό προϊόν του ελληνικού τουρισμού και στις αντοχές των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων.

Παρά τις έκτακτες συνθήκες, οι τουριστικές εισπράξεις ενισχύθηκαν άνω των προσδοκιών την περίοδο των καλοκαιρινών και των φθινοπωρινών μηνών του τρέχοντος έτους.