«Αν υπάρχει σύνδεση της οικονομίας με την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου; Μα, τη βλέπετε μπροστά σας! Ο ίδιος ομοσπονδιακός αετός, το σύμβολο του έθνους μας, βρίσκεται στην πίσω όψη του συλλεκτικού νομίσματος και στο μπροστινό μέρος της φανέλας της εθνικής ομάδας. Ο αετός περιβάλλεται από 12 αστέρια που συμβολίζουν την Ευρώπη. Είμαστε μια δυνατή χώρα, η οποία περιβάλλεται από φίλους». Ο Κρίστιαν Λίντνερ, ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, δεν φημίζεται τόσο για την ρητορική του δεινότητα, όσο για τη ταχύτητά του να παίρνει δύσκολες αποφάσεις. Παρ’ όλα αυτά, ο πρόεδρος του κόμματος Ελευθέρων Δημοκρατών της Γερμανίας (μέρος του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού) δεν θα μπορούσε να βρει πιο ταιριαστές λέξεις για να συνδέσει το ποδόσφαιρο με τα λεφτά.

Τα λόγια του δεν ήταν καθόλου γενικά κι αόριστα. Η συνέντευξη δόθηκε στην ιστοσελίδα της Γερμανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (DFB) ενόψει του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου 2024, που διεξάγεται στη Γερμανία και καθηλώνει τους ποδοσφαιρόφιλους από 14 Ιουνίου ως 14 Ιουλίου. Κι αυτό, διότι εκτός από την ευχή για επιτυχία της εθνικής του ομάδας στο χορτάρι, γνωρίζει καλά ότι ένα τέτοιο τουρνουά έχει και πολλαπλά οικονομικά οφέλη.

Χορός δισεκατομμυρίων
Ακόμα κι όσοι δεν ασχολούνται συστηματικά με τα οικονομικά του ποδοσφαίρου γνωρίζουν καλά τον χορό δισεκατομμυρίων που στήνεται κάθε χρόνο γύρω από το δημοφιλέστερο σπορ στον πλανήτη. Μπορούν, όμως, να φανταστούν ότι η συνολική αποτίμηση, όμως, του «κύκλου εργασιών» για το μεγάλο ευρωπαϊκό ραντεβού μπορεί να μετρηθεί σε διψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων ευρώ;
Ο Λίντνερ δεν έχει μόνο θεωρητική άποψη για τα πράγματα. Για δύο σεζόν διετέλεσε μέλος του οικονομικού συμβουλίου της Μπορούσια Ντόρτμουντ, της πιο δημοφιλούς ομάδας στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, απ’ όπου κατάγεται. Δηλώνει φανατικός ποδοσφαιρόφιλος και οπωσδήποτε θα ξεκλέψει κάποιες ώρες τις επόμενες μέρες για να βρεθεί στις κερκίδες, όταν θα παίζει η Εθνική Γερμανίας, παρά την καταχνιά που έχουν φέρει στον κυβερνητικό συνασπισμό τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών.

Η πρώτη οικονομική κίνηση της Γερμανίας όταν ανέλαβε τη διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ήταν σε καθαρά συμβολικό επίπεδο. Έναν μήνα πριν την έναρξη του τουρνουά, το εθνικό νομισματοκοπείο παρουσίασε σε ειδική εκδήλωση το συλλεκτικό γερμανικό νόμισμα για τη διοργάνωση. Το νόμισμα αυτό έχει ονομαστική αξία 11 ευρώ -όσοι και οι παίκτες μιας ποδοσφαιρικής ομάδας-) και ακριβώς λόγω αυτής της πρωτοτυπίας αναμένεται να γίνει ανάρπαστο από τους παγκόσμιους συλλέκτες. Εννοείται ότι η αξία του θα ανεβαίνει όσο περνάει ο καιρός. Αλλά τα έσοδα από τις πωλήσεις αυτού του συλλεκτικού νομίσματος είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά σ’ αυτά που αναμένονται.

Εισιτήρια, τηλεοπτικά δικαιώματα, τουρισμός
H διοργάνωση θα φιλοξενηθεί σε δέκα διαφορετικά γήπεδα, σε ισάριθμες διαφορετικές πόλεις διασπαρμένες σε όλες τις περιοχές της Γερμανίας. Για τους 51 αγώνες της διοργάνωσης, από τον εναρκτήριο ως τον τελικό, κυκλοφόρησαν συνολικά 2.782.022 εισιτήρια, προφανώς σε διάφορες τιμές, ανάλογα με το γήπεδο, την θέση και τη σπουδαιότητα του αγώνα. Για να δει κάποιος έναν αγώνα πρώτης φάσης σε θέση πίσω από τις δύο εστίες θα πρέπει να δώσει τουλάχιστον 50 ευρώ. Η τιμή για μία θέση στο κάτω διάζωμα του τελικού σε κεντρικό σημείο ξεκινάει από 1.000 ευρώ και φτάνει ως τις 2.000 ευρώ. Οι διοργανωτές εκτιμούν ότι τα γήπεδα θα είναι γεμάτα σε ποσοστό 85% κατά μέσο όρο και υπολόγισαν μια μέση τιμή εισιτηρίου στα 135 ευρώ. Αν κάνουμε τις απαραίτητες αριθμητικές πράξεις, το αποτέλεσμα βγαίνει σχεδόν ακριβώς 310 εκ. ευρώ. Έσοδα μόνο από εισιτήρια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γερμανικού Εθνικού Συμβουλίου Τουρισμού (Deutsche Zentrale für Tourismus) ο αριθμός των ξένων τουριστών που αναμένονται στις γερμανικές πόλεις κατά τη διάρκεια του μήνα διεξαγωγής του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος θα υπερβεί τα 3 εκατομμύρια. Για να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις, ολόκληρο το 2023 οι ξένοι τουρίστες που επισκέφθηκαν τη Γερμανία ήταν 11,9 εκατομμύρια. Ένα πραγματικό τουριστικό τσουνάμι, το οποίο ωθείται και από το πρόγραμμα να ξοδέψει όσο το δυνατόν περισσότερα.
Πράγματι, το πρόγραμμα των αγώνων είναι έτσι διαμορφωμένο, ώστε οι 24 εθνικές ομάδες που συμμετέχουν να παίξουν σε διαφορετικές πόλεις. Έτσι π.χ. ένας Ιταλός που θέλει να παρακολουθήσει τουλάχιστον τους τρεις αγώνες της εθνικής ομάδας της πατρίδας του στην πρώτη φάση θα πρέπει να πάει στο Ντόρτμουντ στις 15/6 για το ματς με την Αλβανία, στο Γκελσενκίρχεν στις 20/5 για την αναμέτρηση με την Ισπανία και ανατολικότερα τη Λειψία στις 24/6 για το ματς με την Κροατία.
Τι σημαίνει αυτό; Διαφορετικές κρατήσεις για ξενοδοχεία, αλλά και μετακινήσεις (είτε με ιδιωτικό όχημα, είτε με τρένο και – σπανιότερα – με αεροπλάνο), γεύματα και παράλληλα «τουριστικά» έξοδα (επισκέψεις σε αξιοθέατα, μουσεία κτλ.) τις κενές ημέρες. Ένα απολύτως συντηρητικό δεκαήμερο για έναν τουρίστα που κινείται μέσα σε γκρουπ κι όχι ιδιωτικά, μπορεί να ξεπεράσει και τα 2.200 ευρώ, σύμφωνα με μέσες τιμές που προσφέρουν τουριστικά γραφεία σε διάφορες χώρες.

Frankfurt Arena, ένα από τα δέκα γήπεδα της Γερμανίας που θα φιλοξενήσει το Euro 2024.
O αριθμός των ξένων τουριστών που αναμένονται στις γερμανικές πόλεις κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης θα υπερβεί τα 3 εκατομμύρια.
Ένα συντηρητικό 10ήμερο για έναν τουρίστα που κινείται μέσα σε γκρουπ μπορεί να ξεπεράσει και τα 2.200 ευρώ.
Η συμφωνία της ΟΥΕΦΑ με την Deutsche Telekom για τα κεντρικά τηλεοπτικά δικαιώματα των 51 αγώνων λέγεται ότι ξεπέρασε το ποσό του 1 δις ευρώ.

Η δεύτερη φάση του τουρνουά, εκεί που αρχίζουν οι νοκ-άουτ αγώνες, είναι τελείως διαφορετική και τα προσδοκόμενα έσοδα ουσιαστικά μια γκρίζα περιοχή. Ακριβώς επειδή οι ομάδες που θα προχωρήσουν από τους ομίλους δεν είναι γνωστές, ούτε και τα γήπεδα που θα αγωνιστούν, οι περισσότεροι περιμένουν την τελευταία στιγμή για να κλείσουν εισιτήρια, μετάβαση (μπορεί να γίνει και με πτήσεις τσάρτερ αυθημερόν, ειδικά στις κοντινές χώρες) και διαμονή. Σύμφωνα, πάντως, με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς, ο συνολικός τζίρος που θα γίνει στη Γερμανία από τους ποδοσφαιρόφιλους τουρίστες θα ξεπεράσει τα 8,2 δις ευρώ.
Για τα εκατομμύρια φίλους της μπάλας που δεν θα βρεθούν στη Γερμανία, αλλά θέλουν να απολαύσουν ποδοσφαιρικό θέαμα, υπάρχει φυσικά η τηλεόραση. Η συμφωνία της ΟΥΕΦΑ, της Ευρωπαϊκής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, με την Deutsche Telekom για τα κεντρικά τηλεοπτικά δικαιώματα των 51 αγώνων κλείστηκε το 2019 και το ακριβές ποσό της ουδέποτε ανακοινώθηκε. Λέγεται, πάντως, ότι το ποσό ξεπέρασε το 1 δις ευρώ. Ρεπορτάζ εξειδικευμένων μέσων, που συνομίλησαν με αξιωματούχους της ΟΥΕΦΑ, πήραν την πληροφορία ότι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία προσδοκά έσοδα τουλάχιστον 1,4 δις ευρώ από τις παγκόσμιες πωλήσεις των δικαιωμάτων.

Εκτός από τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου η διοργάνωση θα καλυφθεί πλήρης (όλοι οι αγώνες ζωντανά), υπάρχει πάντα αυξημένο ενδιαφέρον και από τις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου. Από τον κολοσσό ESPN, που εξασφάλισε τα δικαιώματα μετάδοσης για τις χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, μέχρι το Varzish TV του Τατζικιστάν στην κεντρική Ασία, όλοι οι τηλεοπτικοί φορείς κλήθηκαν να καταθέσουν τον οβολό τους προκειμένου να δείξουν τους αγώνες. Συνολικά οι αγώνες της πρώτης φάσης θα προβληθούν σε τουλάχιστον 130 χώρες του πλανήτη. Ο δε τελικός είναι άλλο πράγμα. Δεν υπάρχει τηλεοπτικό δίκτυο στον πλανήτη που να μην επιθυμεί να τον προβάλλει.

Οι φανέλες των εθνικών ομάδων είναι μια ακόμα τεράστια αγορά, στην οποία ο τζίρος αναμένεται να χτυπήσει κόκκινο. Πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που η κάθε εταιρεία, η οποία «ντύνει» την εθνική ομάδα, παρουσιάζει μια νέα εκδοχή της εθνικής εμφάνισης λίγο πριν την έναρξη της διοργάνωσης, ώστε να «πιέσει» ακόμα περισσότερους να την προμηθευτούν, για να είναι εντός μόδας!
Τα τελευταία χρόνια η διαδικασία σχεδίασης της κάθε εθνικής φανέλας, και κυρίως επιλογής των χρωμάτων και του σχεδίου, έχει ξεφύγει πολύ από τα καθιερωμένα που επί δεκαετίες είχαν συνηθίσει οι ποδοσφαιρόφιλοι. Πλέον ο εμπορικός κανόνας είναι μόνο η «πρώτη» εμφάνιση μιας εθνικής ομάδας (αυτή που ονομάζεται home kit) να είναι η παραδοσιακή της, με τα γνωστά εθνικά χρώματα, σύμβολα και σχήματα. Η «δεύτερη» εμφάνιση (away kit) πολλές φορές δεν έχει καμία σχέση με τα εθνικά χρώματα, αλλά μ’ ένα μήνυμα που επιθυμεί να στείλει η χώρα (ή η ομοσπονδία) μέσω του ποδοσφαίρου.

Fussballiebe, η επίσημη μπάλα της διοργάνωσης από την Adidas.

Έτσι, λοιπόν, στο Euro 2024 θα δούμε τη Γερμανία να αγωνίζεται με τις παραδοσιακές λευκές φανέλες και μαύρα σορτς, αλλά η δεύτερή της εμφάνιση είναι μπλε και ροζ, «για να συμβολίσει την πολυπολιτισμικότητα και διαφορετικότητα της γερμανικής κοινωνίας» σύμφωνα με την ανακοίνωση της Nike που ανέλαβε το «επίσημο ντύσιμο» μετά από 70 χρόνια κυριαρχίας της Adidas.
Η Αγγλία εκτός από την παραδοσιακή της εμφάνιση με λευκή φανέλα και μπλε σορτς θα έχει σαν «ρεζέρβα» μια εμφάνιση σκούρα βυσσινί, με πολύχρωμες ρίγες στο πλάι, ακριβώς για να τονίσει κι αυτή τις διαφορετικές κουλτούρες της χώρας. Το Βέλγιο, επίσης, πήρε το πράγμα σε άλλο επίπεδο: Η δεύτερη εμφάνισή του είναι γαλάζια φανέλα και καφέ σορτς, όπως και τα χρώματα που χρησιμοποίησε ο πασίγνωστος σκιτσογράφος Ερζέ για να ντύσει τον Τεντέν, ένα από τα παραδοσιακά πλέον πολιτιστικά σύμβολα της χώρας.
Εν ολίγοις, οι φανέλες που θα πουληθούν αυτό το καλοκαίρι και από τις 24 ομάδες που θα συμμετάσχουν στο Euro 2024 υπολογίζονται ότι θα ξεπεράσουν τα 2 εκατομμύρια. Προφανώς στις μεγάλες αγορές (Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία) η στόχευση και το μάρκετινγκ των εταιρειών θα είναι πολύ πιο επιθετικό, ειδικά αν οι συγκεκριμένες εθνικές ομάδες προχωρήσουν προς τον τελικό.

Τελευταίο έσοδο στη λίστα, αλλά διόλου ευκαταφρόνητο, είναι τα αναμνηστικά και οι μπάλες της διοργάνωσης. Η ΟΥΕΦΑ έχει εδώ και καιρό δημιουργήσει το shopuefa.com, ένα online κατάστημα, στο οποίο μπορεί κανείς να βρει τα πάντα: Από φανέλες επίσημες και ανεπίσημες (π.χ. προπόνησης) των ομάδων που συμμετέχουν, προϊόντα αποκλειστικά για γυναίκες και παιδιά (όπως π.χ. μαντήλια, πιτζάμες και τον Albart, το αρκουδάκι-μασκότ της διοργάνωσης), μέχρι επιτραπέζια παιχνίδια και κάρτες, μπρελόκ και κούπες. Τα έσοδα από τις πωλήσεις, ειδικά κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 100 εκ. ευρώ.
Από το Νοέμβριο του 2023 η Adidas έδωσε στην κυκλοφορία και την επίσημη μπάλα της διοργάνωσης, που την ονόμασε Fussballiebe (ποδοσφαιρική αγάπη). Την οποία κοστολόγησε προς 150 ευρώ η μία. Με τέτοια τιμή, προφανώς αν αγαπάτε τη μπάλα είναι προτιμότερο να την τοποθετήσετε στο σαλόνι σας, παρά να αφήσετε τον γιο και την κόρη σας να την κλωτσάνε στις λάσπες…

Διαβάστε ακόμη