Σε πλήρη εφαρμογή μπαίνει πλέον η συμμετοχή της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε. (EU ETS), καθώς η βιομηχανία καλείται για πρώτη φορά να πληρώσει για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που παράγει. Σύμφωνα με νέα ανάλυση της Drewry, περίπου 13.000 πλοία υπέβαλαν δεδομένα για τις εκπομπές τους για το έτος 2024 στην πλατφόρμα EU MRV, σύμφωνα με τις οδηγίες παρακολούθησης, αναφοράς και επαλήθευσης.

Η συνολική ποσότητα CO₂ που καταγράφηκε για το 2024 ανέρχεται σε 90 εκατομμύρια τόνους, σημειώνοντας αύξηση 14% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η άνοδος αυτή αποδίδεται σε γεωπολιτικούς παράγοντες, καθώς αρκετά πλοία επέλεξαν την παράκαμψη της Διώρυγας του Σουέζ, ταξιδεύοντας μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, διαδρομή με σημαντικά μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων.

Στο πλαίσιο του EU ETS, οι ναυτιλιακές υποχρεούνται να “παραδώσουν” δικαιώματα εκπομπών (EUAs) για το 40% των εκπομπών CO₂ του 2024 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Με την τιμή του δικαιώματος στα 70 ευρώ ανά τόνο, το συνολικό οικονομικό βάρος για τη βιομηχανία εκτιμάται στα 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όταν το σύστημα εφαρμοστεί πλήρως το 2026 (καλύπτοντας το 100% των εκπομπών CO₂ και άλλων αερίων του θερμοκηπίου), η Drewry προβλέπει πως το κόστος θα εκτιναχθεί στα 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Ποιοι εκπέμπουν περισσότερο

Η κλάση των containerships, αν και αποτελεί μόνο το 16% του συνόλου των πλοίων (και 21% της μεταφορικής ικανότητας σε dwt), ευθύνεται για το 34% των συνολικών εκπομπών CO₂ του 2024 εντός του πεδίου εφαρμογής του EU ETS.

Όσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες πλοίων:

  • RoPax και επιβατηγά πλοία: Μέσο κόστος συμμετοχής ~ 1 εκατ. δολάρια ανά πλοίο
  • Containerships: Μέσο κόστος ~ 500.000 δολάρια ανά πλοίο

Οι εταιρείες προσαρμόζονται – Ποια είναι τα σχέδια

Για την ελαχιστοποίηση του κόστους και την εναρμόνιση με τις απαιτήσεις της Ε.Ε., οι ναυτιλιακές εταιρείες ήδη εφαρμόζουν μια σειρά λύσεων:

Τοποθέτηση τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης πρόωσης
Χρήση βιοκαυσίμων και εναλλακτικών καυσίμων (π.χ. πράσινη μεθανόλη)
Μετατροπή υπαρχόντων πλοίων ώστε να μπορούν να λειτουργούν με καθαρότερα καύσιμα
Εφαρμογή υφαλοχρωμάτων χαμηλής τριβής
Μεγάλες εταιρείες όπως οι Maersk, CMA CGM και Hapag-Lloyd έχουν υιοθετήσει ειδικές επιβαρύνσεις για την κάλυψη του κόστους των δικαιωμάτων εκπομπών, προσφέροντας παράλληλα “πράσινες” επιλογές μεταφοράς στους πελάτες τους. Παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών είναι:

  • “ECO Delivery” (Maersk)
  • “ACT+” (CMA CGM)
  • “Ship Green” (Hapag-Lloyd)

Παρά την πρόοδο, οι γεωπολιτικές αναταραχές “έσβησαν” ένα μέρος της θετικής επίδρασης του EU ETS. Οι πλοιοκτήτες θα πρέπει να προετοιμαστούν και για το νέο κανονιστικό πλαίσιο FuelEU Maritime, το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 2025 και προωθεί τη μείωση εκπομπών από τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στη ναυτιλία.

 

Επιπλέον, αναμένεται η υιοθέτηση του IMO Net Zero Framework (NZF) τον Οκτώβριο του 2025, γεγονός που θα οδηγήσει πιθανόν σε αναθεώρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών ώστε να ευθυγραμμιστούν με το διεθνές πλαίσιο.

Η ενσωμάτωση της ναυτιλίας στο EU ETS σηματοδοτεί το τέλος της εθελοντικής προσέγγισης στη μείωση εκπομπών και την έναρξη μιας εποχής υποχρεωτικής λογοδοσίας.

Για τους πλοιοκτήτες, η πρόκληση δεν είναι μόνο συμμόρφωση, αλλά και μετατροπή των νέων απαιτήσεων σε ευκαιρίες για καινοτομία, αποδοτικότητα και ανταγωνιστικότητα.

Όσοι κινηθούν έγκαιρα θα αποκτήσουν στρατηγικό πλεονέκτημα σε μια βιομηχανία που αλλάζει ριζικά – με τελικό στόχο το καθαρό μηδέν.

Διαβάστε ακόμη: