Το Υπουργείο Οικονομικών μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης θα επιταχύνει τον ριζικό μετασχηματισμό της λειτουργίας και της διοίκησης των δημοσίων επιχειρήσεων με στόχο την βελτίωση της λειτουργίας τους και την μεγιστοποίηση των υπηρεσιών τους για το κοινωνικό σύνολο.

Η μεταρρύθμιση βασίζεται στην άμεση βελτιστοποίηση της λειτουργίας και τις απόδοσης των κρατικών επιχειρήσεων με το υπουργείο οικονομικών να αναλαμβάνει το σύνολο της προσπάθειας, αφήνοντας την Ελληνική Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας ( ΕΕΣΥΠ ) σε δεύτερο ρόλο.

Με τον ιδρυτικό της νόμο η ΕΕΣΥΠ έχει ως θυγατρικές με βάση τα ποσοστά συμμετοχής του δημοσίου:

  • την ΔΕΗ,
  • την ΕΥΔΑΠ,
  • την ΕΥΑΘ,
  • το μερίδιο του δημοσίου στην εταιρία διαχείρισης του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος,
  • τα ΕΛΤΑ,
  • την ΓΑΙΑΟΣΕ,
  • τον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας ΑΕ,
  • την Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης,
  • τον ΟΑΣΑ και τις θυγατρικές του Οδικές συγκοινωνίες ΑΕ και σταθερές συγκοινωνίες ΑΕ,
  • το Ολυμπιακό Κέντρο Αθηνών,
  • την ΑΕ Διώρυγά Κορίνθου, την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ,
  • τις Ελληνικές Αλυκές ΑΕ και
  • μια μικρή συμμετοχή του δημοσίου ( 0,9% ) στην Folli Follie AE.

Το ΥΠΟΙΚ έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας, με συμμετέχοντες από όλες τις αρμόδιες μονάδες, προκειμένου να αλλάξει το αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο των Κρατικών Επιχειρήσεων. Το νέο νομικό πλαίσιο θα ενσωματώνει κατευθυντήριες γραμμές εταιρικής διακυβέρνησης και ειδικούς κανόνες σχετικά με τη διαχείριση των ΜΜΕ. Κανόνες κατά τον διορισμό του Προέδρου, του Διευθύνοντος Συμβούλου και των Εκτελεστικών Διευθυντών από το Διοικητικό Συμβούλιο, ώστε να καταστεί πιο ανταγωνιστικό, σύσταση Επιτροπής Ελέγχου και Εσωτερικός Κανονισμός για την προώθηση της διαφάνειας.

Για αρχή θα δημιουργηθεί μητρώο, το οποίο θα περιλαμβάνει κάθε επιχείρηση, οργανισμό και οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα στην οποία συμμετέχει το κράτος, για να εξεταστεί η δυνατότητα εκποίησης από νομικά πρόσωπα, ειδικά σε περιπτώσεις όπου η συμμετοχή του κράτους είναι περιορισμένη, προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος και η έκθεση του κράτους χωρίς ορατά οφέλη. Το μητρώο θα συμβάλει στην ορθή παρακολούθηση και έλεγχο της συμμετοχής του κράτους. Μια ομάδα εργασίας που αποτελείται από υπαλλήλους του Υπουργείου οικονομικών έχει ήδη συσταθεί για να αναλάβει το συγκεκριμένο έργο.

Το νέο πλαίσιο λειτουργίας

Το ΥΠΟΙΚ παραδέχεται ότι οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των δημοσίων επιχειρήσεων μπορεί να συναντήσει αντιδράσεις από κατεστημένα συμφέροντα συγκεκριμένων ομάδων Ωστόσο τονίζει ότι θα βασίζεται στις εξής αρχές :

  •  Η δημοσιονομική διαχείριση των ΜΜΕ θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις δημοσιονομικές συνθήκες σε ότι αφορά την απόδοση τα τιμολόγια και μισθολογικό κόστος.
  •  Ο οικονομικός και επενδυτικός σχεδιασμός θα πρέπει να γίνεται με υποχρεωτική και καλά δομημένη διαδικασία.
  •  Η παρακολούθηση και ο έλεγχος θα πρέπει να έχουν νόημα και να επικεντρώνονται στους σχετικούς κανόνες και διαδικασίες, οι οποίοι θα πρέπει να τυποποιούνται.
  •  Οι δημόσιες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ελεύθερες, ανταγωνιστικές αγορές θα πρέπει να γίνουν πιο ευέλικτες και θα πρέπει να έχουν περισσότερα περιθώρια ελιγμών όσον αφορά τις επενδύσεις.
  •  Η συμμετοχή του κράτους σε μη δημόσιες επιχειρήσεις και άλλες νομικές οντότητες θα πρέπει να εξορθολογιστεί, ώστε να μην παρεμποδίζεται η διαχείριση και η ανάπτυξή τους.
  •  Οι διαδικασίες εκκαθάρισης και χορήγησης στις ΜΜΕ θα πρέπει να κωδικοποιούνται, να τυποποιούνται. Αυτό θα αποτρέψει τη δημιουργία αδιεξόδου και θα συμβάλει στην επιτάχυνση αυτών των διαδικασιών.
  •  Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει να παρακολουθούν και να εφαρμόζουν αποτελεσματικά το συγκεκριμένο πλαίσιο.
    Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών θα παρακολουθούν και να εφαρμόζουν αποτελεσματικά το συγκεκριμένο πλαίσιο. Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης θα πρέπει συνολικά να διαρκέσει περίπου 8 μήνες μέχρι την πλήρη ολοκλήρωσή της.

Η μεταρρύθμιση θα ξεκινήσει με την σύνταξη νόμου το 4ο τρίμηνο του 2021, μαζί με την δημιουργία του ψηφιακού μητρώου και θα αρχίσει να εφαρμόζεται το πρώτο τρίμηνο του 2022. Το σχέδιο για την εκποίησης επιχειρήσεων όπου το δημόσιο έχει μικρή συμμετοχή θα ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο του 2022 και θα ολοκληρωθεί με τα κριτήρια εκκαθάρισης συμμετοχών του κράτους σε ανενεργές οντότητες ως το τέλος του 2022.