Σε φάση έντονης διπλωματικής κινητικότητας εισέρχεται ξανά το λιβυκό ζήτημα, με την Αίγυπτο να εντείνει την παρέμβασή της και την Ελλάδα να επιστρέφει στο πεδίο με στοχευμένες επαφές. Μέσα σε λίγες ημέρες, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αλ Σίσι είχε δύο διαδοχικές συναντήσεις με την ηγεσία της Ανατολικής Λιβύης: αρχικά με τον στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ και στη συνέχεια με τον πρόεδρο της Βουλής Ακίλα Σάλεχ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μεταβαίνει αύριο στη Βεγγάζη, για κρίσιμη συνάντηση με τον Χάφταρ, σε μια στιγμή που οι ελληνολιβυκές σχέσεις βρίσκονται σε νέα ευαίσθητη καμπή. Οι δύο βασικοί άξονες για την Αθήνα παραμένουν:
-
Η αποτροπή εδραίωσης του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου, και
-
Η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από τη Νότια Μεσόγειο.
Η σιωπηλή πίεση της Αιγύπτου για το Μνημόνιο
Δεν είναι ακόμη σαφές αν στις συναντήσεις του με την ανατολική ηγεσία ο Σίσι άσκησε άμεση πίεση σχετικά με τον κίνδυνο επικύρωσης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου από τη λιβυκή Βουλή, ωστόσο διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι η Καϊρινή παρέμβαση κινείται έντονα στο παρασκήνιο. Σύμφωνα με αραβικά ΜΜΕ, η Αίγυπτος φέρεται να ζήτησε και τη διαμεσολάβηση του ειδικού απεσταλμένου του προέδρου Τραμπ για να αποτραπεί η κύρωση της συμφωνίας, η οποία θίγει και αιγυπτιακά συμφέροντα.
Στο μεταξύ, η κατάσταση στη Δυτική Λιβύη παραμένει εύθραυστη, με την κυβέρνηση της Τρίπολης να βρίσκεται υπό πίεση και να αμφισβητείται ανοιχτά στο εσωτερικό.
Θάνατος ακτιβιστή προκαλεί διεθνή κατακραυγή
Νέο γύρο ανησυχίας για την κατάσταση δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών προκάλεσε ο θάνατος του Λίβυου ακτιβιστή Αμπντούλ Μονέιμ Αλ-Μαριάμι, ο οποίος πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες κατά την κράτησή του από την Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας (ISA) της Τρίπολης.
Σύμφωνα με τις λιβυκές αρχές, ο Αλ-Μαριάμι τραυματίστηκε θανάσιμα πέφτοντας από τον πάνω όροφο του κτιρίου της εισαγγελίας, ενώ αναμενόταν να συναντήσει συγγενείς του. Ωστόσο, η εκδοχή αυτή αμφισβητείται, καθώς είχε προηγηθεί εξαφάνισή του από αγνώστους ένοπλους, με το αυτοκίνητό του να εντοπίζεται εγκαταλελειμμένο και τα δύο του παιδιά μέσα.
Η Αποστολή Υποστήριξης του ΟΗΕ στη Λιβύη (UNSMIL) εξέφρασε σοκ και θλίψη για το περιστατικό, καλώντας σε ανεξάρτητη έρευνα για την κράτηση, τις καταγγελίες βασανιστηρίων και τις συνθήκες θανάτου του πολιτικού ακτιβιστή, ο οποίος το τελευταίο διάστημα είχε εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή του στην κυβέρνηση Ντμπεϊμπά.
Στήριξη Σίσι στη Λιβύη με προϋποθέσεις
Σε δηλώσεις του προς τον Ακίλα Σάλεχ, ο πρόεδρος Σίσι επανέλαβε τη στήριξη της Αιγύπτου στην ενότητα και την κυριαρχία της Λιβύης, ενώ εξέφρασε το ενδιαφέρον του Καΐρου για συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της χώρας. Υπογράμμισε παράλληλα την ανάγκη αποχώρησης όλων των ξένων δυνάμεων, στηρίζοντας ταυτόχρονες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.
Ο Ακίλα Σάλεχ από την πλευρά του χαρακτήρισε τον ρόλο του Σίσι καθοριστικό πυλώνα για τη σταθερότητα και την πολιτική μετάβαση, εκφράζοντας εκτίμηση για τις σχέσεις Καΐρου – Βεγγάζης.
Η διπλωματική σκακιέρα της Λιβύης επαναδιατάσσεται, με την Αίγυπτο σε ρόλο εγγυητή και την Ελλάδα να διεκδικεί ενεργό ρόλο μέσω άμεσων επαφών. Η εξέλιξη της υπόθεσης του Μνημονίου και οι εσωτερικές αναταράξεις στην Τρίπολη θα κρίνουν το επόμενο διάστημα ποιος τελικά θα έχει λόγο στο μέλλον της Λιβύης.
