Το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα της Ευρώπης για την απεξάρτηση της από τα ρωσικά ενεργειακά προϊόντα αντιμετωπίζει πιθανές καθυστερήσεις και δισεκατομμύρια δολάρια σε επιπλέον κόστος, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία κάνει τον χάλυβα, τον χαλκό και το αλουμίνιο πιο σπάνια και ακριβότερα.

Η βιασύνη για την αντικατάσταση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων ωθεί, όπως αναφέρει το Bloomberg, την Ε.Ε. να επικεντρωθεί στην ενίσχυση των ροών υγροποιημένου φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα και στην αύξηση της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030.

Η Γερμανία δεσμεύεται να κατασκευάσει δύο τερματικούς σταθμούς LNG, η Γαλλία θέλει να επαναλάβει τις συνομιλίες με την Ισπανία για έναν αγωγό σύνδεσης και το Ηνωμένο Βασίλειο αναζητά περισσότερη εγχώρια αιολική, ηλιακή και πυρηνική ενέργεια.

Ωστόσο, οι τιμές για τα απαραίτητα υλικά συνεχίζουν να κινούνται προς τα πάνω. Ο χάλυβας, ο χαλκός και το αλουμίνιο άγγιξαν επίπεδα ρεκόρ τους τελευταίους 12 μήνες και ο δείκτης Bloomberg Commodity Spot Index εκτινάχθηκε κατά 46% την ίδια περίοδο. Οι εξελίξεις αυτές απειλούν να επιβραδύνουν το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για σχεδόν τριπλασιασμό της αιολικής και ηλιακής δυναμικότητας αυτή τη δεκαετία –μια κολοσσιαία επένδυση που θα μπορούσε να απαιτήσει περίπου 52 εκατομμύρια τόνους μόνο σε χάλυβα.

«Αυτός ο πόλεμος έχει αντίκτυπο, φυσικά, σε όλες τις εταιρείες, όπως εμείς, που βρίσκονται στο κατώφλι να κάνουν επενδύσεις μεγάλου μεγέθους. Ανατρέπει τα πλάνα μας», δήλωσε ο Fred van Beers, διευθύνων σύμβουλος της SIF Holding NV, η οποία κατασκευάζει χαλύβδινες πλατφόρμες για ανεμογεννήτριες.

Η μεγάλη ανατροπή και το υψηλότερο κόστος

Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, το ρωσικό αέριο ήταν σχετικά φθηνό, εύκολο στη μεταφορά και άφθονο. Αυτοί οι παράγοντες, συν το αναμενόμενο άνοιγμα του αγωγού Nord Stream 2 προς τη Γερμανία, βοήθησαν να πειστεί η Ευρώπη να μειώσει τη δική της παραγωγή και να αρχίσει να κλείνει εργοστάσια άνθρακα και πυρηνικούς αντιδραστήρες ώστε να επικεντρωθεί σε καθαρότερες πηγές.

Έτσι, ενώ η ΕΕ εισήγαγε πέρυσι περίπου 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, τώρα και στον απόηχο του πολέμου, φέτος θέλει να μειώσει την εξάρτηση της κατά τα δύο τρίτα.

Στο πλαίσιο αυτό, περίπου 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μπορούν να αντικατασταθούν από άλλους προμηθευτές, με τη διαφορά να καλύπτεται από τις ΑΠΕ, την πυρηνική ενέργεια και τις αλλαγές στην κατανάλωση, ανέφερε ο ΔΟΕ. Ωστόσο για την ΕΕ, η τιμή των υποδομών μπορεί να είναι έως και 20% υψηλότερη από ό,τι πριν από την έναρξη του πολέμου, δήλωσε ο Grant Sporre, αναλυτής στο Bloomberg Intelligence. «Η κατασκευή θα είναι πιο ακριβή από ό,τι σχεδίαζαν οι κυβερνήσεις. Μπορεί να δούμε κάποια έργα να καθυστερούν καθώς οι τιμές παραμένουν αυξημένες», κατά τον Sporre.

Το σχέδιο μετάβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει την εγκατάσταση 290 GW αιολικής ενέργειας και 250 GW ηλιακής ενέργειας. Ο λογαριασμός μόνο για το χάλυβα ανέρχεται σε 65 δισεκατομμύρια ευρώ (72 δισεκατομμύρια δολάρια) σε τρέχουσες τιμές αγοράς. Και τούτο καθώς η Ρωσία και η Ουκρανία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων εξαγωγέων χαλύβδινων πλακών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή στροβίλων και αγωγών αερίου. Αν και υπάρχουν εναλλακτικές πηγές, το κόστος για αυτές είναι 50% υψηλότερο από το κανονικό, σύμφωνα με την Rysted Energy AS.

Το πρόβλημα για την ενεργειακή κρίση επιδεινώνεται με την απόφαση της Κίνας να κλείσει τον κόμβο παραγωγής χάλυβα της Τανγκσάν σε μια προσπάθεια να ελέγξει την πανδημία Covid-19. «Υπάρχει αύξηση του κόστους στην αλυσίδα εφοδιασμού για όλα τα προϊόντα χάλυβα στην Ευρώπη», δήλωσε ο James Ley, ανώτερος αντιπρόεδρος της Energy Metals στη Rystad.

Ο χαλκός είναι ένα άλλο ζωτικής σημασίας συστατικό, με υψηλή αγωγιμότητα που είναι ιδανικό για εσωτερικές καλωδιώσεις και εξωτερικά καλώδια. Η Ευρώπη χρειάζεται περίπου 7,7 εκατομμύρια τόνους για να πετύχει τον στόχο της για το 2030 και το φετινό ράλι προσθέτει περίπου 7,6 δισεκατομμύρια δολάρια στην τιμή, σύμφωνα με την Bank of America Corp.

Στη συνέχεια, υπάρχει το αλουμίνιο που είναι απαραίτητο για τα ηλιακά πάνελ, τους στροβίλους κ.α. Η Ευρώπη έχει μια κρίσιμη έλλειψη επειδή η παραγωγή μειώθηκε λόγω του αυξανόμενου κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός εκτός της Κίνας, με το αλουμίνιο της να αντιπροσωπεύει περίπου το 5% της παγκόσμιας παραγωγής. Η αγορά ήταν ήδη ανοδική φέτος, σύμφωνα με το Bloomberg NEF, και οι τιμές εκτοξεύτηκαν σε επίπεδο ρεκόρ τον Μάρτιο, λόγω του κινδύνου περιορισμού των ρωσικών εξαγωγών.

«Ο κόσμος μπορεί να χρειαστεί να τα βγάλει πέρα ​​χωρίς ρωσικές προμήθειες», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Andrew Forrest, πρόεδρος και ιδρυτής της Fortescue Group Metals Ltd. «Σίγουρα είναι εφικτό, αλλά θα υπάρξει περίοδος προσαρμογής», όπως λέει.

Επενδύσεις 1,5 τρις δολάρια

Ακόμη, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν περί τα 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις έως το 2050 για την προσθήκη νέων συνδέσεων για έργα ΑΠΕ, σύμφωνα με την BNEF.

Δεν πρόκειται, όμως, μόνο για καθαρές υποδομές. Το LNG ενισχύεται με τα σχέδια της Γερμανίας για δύο νέους τερματικούς σταθμούς το συντομότερο φέτος και η Ολλανδία εξασφάλισε ακόμη μια πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης. Η Ιταλία και η Εσθονία πιέζουν να επιταχυνθούν τα δικά τους αντίστοιχα πλάνα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία σχεδιάζουν μια τεράστια επέκταση της πυρηνικής ενέργειας. Περίπου 230.000 τόνοι χαλύβδινου οπλισμού θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του Hinkley Point C της Electricite de France SA στη νοτιοδυτική Αγγλία και βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για έναν ακόμη αντιδραστήρα του ίδιου σχεδιασμού.

«Όλοι μιλούν για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και όλοι θα χρειαστούν τα ίδια υλικά», δήλωσε ο Τζούλιαν Κετλ, ανώτερος αντιπρόεδρος στην Wood Mackenzie Ltd.